Bruksela: posiedzenie Rady AGRIFISH

Program prac prezydencji węgierskiej

Węgry, jako kraj sprawujący Przewodnictwo w Radzie UE, zaprezentowały program prac i priorytety na II połowę 2024 r. Jednym z siedmiu priorytetów Prezydencji węgierskiej będzie „polityka rolna skoncentrowana na rolniku”. Prezydencja przedstawiała też priorytety dla rolnictwa, tj.: rolnictwo konkurencyjne, odporne na kryzysy, zrównoważone, przyjazne rolnikom i oparte na wiedzy. W zakresie rybołówstwa Węgry skoncentrują się na konkurencyjności europejskiego sektora akwakultury oraz negocjacjach kwot połowowych.

Długoterminowa żywotność obszarów wiejskich

Unijni ministrowie ds. rolnictwa przeprowadzili debatę na temat żywotności obszarów wiejskich, w szczególności na temat wymiany pokoleń i aspektów demograficznych.

Minister Czesław Siekierski potwierdził, że zachowanie żywotności obszarów wiejskich jest wyzwaniem, które wymaga przewartościowania budżetu UE, wzmocnienia II filaru i podejścia, które będzie kreowało odpowiedzialność za rozwój obszarów wiejskich, także innych polityk i funduszy.

– Musimy uwzględnić to, że mamy w Unii Europejskiej bardzo zróżnicowane obszary wiejskie, także takie, w których występują duże opóźnienia – powiedział szef polskiej delegacji.

Minister Siekierski zwrócił uwagę, że pojawiły się nowe wyzwania rozwojowe o charakterze geopolitycznym oraz klimatycznym, na które polityka dotycząca rozwoju wsi musi odpowiedzieć w swoich celach i priorytetach.

– W nowym okresie programowania WPR zarówno pierwszy, jak i drugi filar powinny zapewnić realizację ww. celów, szczególnie tych, które dotyczą poprawy sytuacji demograficznej – podkreślił polski minister rolnictwa.

Minister dodał, że drugi filar WPR powinien nadal wzmacniać żywotność obszarów wiejskich m.in. w obszarze inwestycji nie tylko infrastrukturalnych, lecz także społecznych, z wykorzystaniem aktywności lokalnej w kreowaniu kierunków rozwoju.

– Nie należy zapomnieć, że wieś jest miejscem produkcji rolnej, w którym trzeba rozwijać krótkie łańcuchy dostaw oraz odnawialne źródła energii połączone z inteligentnym rozwojem obszarów wiejskich – podkreślił minister Siekierski.

Polski minister rolnictwa zaznaczył, że są możliwe lepsza współpraca i komplementarność między WPR i pozostałymi politykami i funduszami UE na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.

– Nie może być tak, że za rozwój obszarów wiejskich odpowiada tylko Wspólna Polityka Rolna. W tym kontekście ważny jest rural proofing, tj. mechanizm weryfikacji wpływu innych polityk na rozwój obszarów wiejskich. Musi być też zachowany podział ról – między tym, co realizujemy w ramach środków unijnych, a co w ramach polityk krajowych. Te wszystkie działania powinny składać się w jedną spójną całość – powiedział minister Czesław Siekierski.

Sprawy rolne związane z handlem

Na podstawie informacji przekazanych przez Komisję ministrowie omówili temat handlu rolnego. Rada została poinformowana o bieżących obrotach handlowych produktów rolno-spożywczych oraz o najnowszych negocjacjach dotyczących dwustronnych umów o wolnym handlu.

Minister Siekierski poinformował, że Polska wielokrotnie wskazywała, że agenda handlowa UE powinna uwzględniać ochronę wrażliwych sektorów rolnictwa.

– Negocjacje handlowe powinny być transparentne i poprzedzone analizą wpływu. Należy w nich przestrzegać zasady wzajemności i równowagi wymiany koncesji taryfowych – dodał szef resortu rolnictwa.

Minister podkreślił też, że zawierane porozumienia powinny pozwalać na podjęcie szybkich i skutecznych działań w razie nadmiernego importu towarów rolnych. Dodał, że preferencje taryfowe w dostępie do unijnego rynku powinny być uwarunkowane dostosowaniem się partnerów do unijnych standardów.

– Chodzi zarówno o standardy bezpieczeństwa i jakości żywności, jak również te dotyczące zrównoważonego rozwoju, w tym ochrony środowiska i klimatu – powiedział minister.

Jak podkreślił polski minister rolnictwa, w żadnym przypadku koncesje w dostępie do rynku rolnego UE nie powinny być traktowane jako środek równoważący koncesje partnerów handlowych w innych sektorach gospodarki.

Odnosząc się do relacji handlowych z Ukrainą, minister Siekierski poinformował, że Polska popiera zapowiedź Komisji, że obecne przedłużenie autonomicznych środków handlowych jest ostatnie, a po ich wygaśnięciu – w czerwcu 2025 r. – wrócą zasady wynikające z Układu o stowarzyszeniu. W kontekście wznowienia negocjacji z Ukrainą w sprawie pogłębienia liberalizacji minister Siekierski przypominał, że Polska przekazała już do Komisji szczegółowe postulaty.

Minister Siekierski nawiązał również do informacji przekazanych przez delegację Bułgarii i wyraził zaniepokojenie związane ze zmianą podejścia Zjednoczonego Królestwa do możliwości eksportu wieprzowiny z obszarów, w których występuje afrykański pomór świń u dzików. Szef polskiego resortu rolnictwa zgodził się ze stanowiskiem Bułgarii, że Zjednoczone Królestwo zmienia wymogi bez informowania o tym swoich partnerów handlowych oraz bez przyznania stosownego okresu przejściowego.

– Mam nadzieję, że w przyszłości współpraca będzie się układała w sposób bardziej konstruktywny i otwarty – zaznaczył polski minister rolnictwa i rozwoju wsi.

Europejskie rolnictwo i leśnictwo: podstawa konkurencyjnej, suwerennej i dostatniej UE

Delegacja Austrii przedstawiła notę na temat zaznaczenia europejskiego rolnictwa i leśnictwa, popartą przez kilka państw członkowskich, w tym Polskę.

Minister Siekierski powiedział, że w nocie poruszono wiele istotnych kwestii w zakresie roli rolnictwa i jego przyszłości oraz w zakresie reagowania na zmiany klimatyczne. Minister podkreślił, że Wspólna Polityka Rolna musi być silna i odpowiednio wspierać rolników, także przez zachęcanie do stosowania zrównoważonych metod produkcji.

Szef resortu rolnictwa stwierdził, że potrzebny jest kompleksowy przegląd prawodawstwa dotyczącego Europejskiego Zielonego Ładu i ocena jego wpływu na rolnictwo i leśnictwo.

– Zmiany, które zostaną wprowadzone w wyniku przeglądu, powinny znosić niepotrzebne ograniczenia. Konieczne są także dalsze prace nad upraszczaniem wdrażania WPR, tak aby ograniczać bariery i obciążenia administracyjne – dodał minister Czesław Siekierski.

Minister podkreślił również, że należy odsunąć w czasie wdrożenie przepisów rozporządzenia w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów, zwłaszcza, że jeszcze nie został przygotowany system informatyczny.

Partnerstwo europejskie dla inicjatywy BIOEAST

Minister poinformował o Wspólnej deklaracji dotyczącej utworzenia partnerstwa europejskiego dla inicjatywy BIOEAST, którą podpisało 20 ministrów rolnictwa i ministrów badań z 10 krajów BIOEAST.

Szef polskiej delegacji dodał, że partnerstwo ukierunkowane jest na podjęcie kluczowych wyzwań w dziedzinie rolnictwa opartego na wiedzy oraz w zakresie akwakultury i leśnictwa w biogospodarce.

Minister Czesław Siekierski podkreślił, że w deklaracji kluczowe jest znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa europejskiego systemu żywnościowego oraz potencjału biogospodarki.

– Osiągnięcie tych celów wymaga znacznych inwestycji w badania naukowe i innowacje, adaptację i rozpowszechnianie wiedzy oraz ustanowienie skutecznych ram finansowania badań – podkreślił minister Siekierski.

Polski minister rolnictwa poinformował, że przewiduje pogłębioną dyskusję ze wszystkimi państwami członkowskimi i Komisją Europejską na temat struktury partnerstwa, zakresu, roli uczestników i aspektów finansowych.

– Chcemy zaangażować więcej krajów do podpisania deklaracji w ramach inicjatywy BIOEAST, w szczególności kraje Bałkanów Zachodnich, Ukrainę i Mołdawię – dodał minister Siekierski.

Europejskie programy promowania produktów rolnych

Delegacja Hiszpanii przedstawiła notę na temat koniecznych usprawnień w zakresie programów promocyjnych dotyczących produktów rolnych. Notę poparło kilka państw członkowskich, w tym Polska.

Minister Czesław Siekierski stwierdził, że zmniejszenie obciążeń administracyjnych i uproszczenie zarządzania programami promocyjnymi jest kluczowe zarówno dla organów wdrażających, jak i dla beneficjentów unijnej polityki promocji.

Szef resortu rolnictwa dodał, że ujednolicenie zarządzania programami zapewni właściwą realizację celów polityki promocji, która ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności europejskiego sektora rolno-spożywczego.

Polski minister rolnictwa podkreślił potrzebę zapewnienia odpowiedniego finansowania polityki promocji.

– Unijna polityka promocji odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu konkurencyjności unijnego sektora rolnego. W tym kontekście nasze zaniepokojenie budzi propozycja tak dużego obniżenia budżetu na 2025 r. – powiedział minister.

Spotkania na marginesie posiedzenia Rady

Na marginesie Rady AGRIFISH minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski rozmawiał z Komisarzem ds. Rolnictwa Januszem Wojciechowskim oraz Dyrektorem Generalnym DG AGRI, Wolfgangiem Burtscherem na temat spraw związanych z nadchodzącą Prezydencją Polski w Radzie UE w I połowie przyszłego roku.