W dniu 4 lutego 2015 r., Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, popierając starania polskiego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wystąpił do Przewodniczącego Copa Alberta Jana Maata w sprawie poparcia wniosku Polski i wystąpienia do Komisji Europejskiej o uruchomienie mechanizmów interwencyjnych na rynku wieprzowiny i mleka, w tym zgody na rozłożenie na raty kary za przekroczenie kwot mlecznych.
Na rynku mleka, mając na uwadze kryzys związany z rosyjskim embargo oraz koszty, jakie ponoszą producenci mleka dostosowując produkcję do rzeczywistości post-kwotowej, naszym zdaniem należy:
- wprowadzić rozwiązania prawne umożliwiające rolnikom w państwach członkowskich rozłożenie opłaty za przekroczenie kwot mlecznych na nieoprocentowane raty,
- dokonać korekty poziomów cen interwencyjnych dla masła i odtłuszczonego mleka w proszku, tak aby zapewnić rzeczywiste funkcjonowanie tego mechanizmu w sytuacjach kryzysowych.
Szybkie i zdecydowane podjęcie powyższych działań wymusza w naszej opinii także kontynuacja spadkowych trendów cenowych. W ostatnim tygodniu stycznia 2015 r. cena masła w blokach wyniosła 1.182,0 zł/100 kg i była niższa odpowiednio do ceny sprzed tygodnia oraz sprzed roku o 0,3% i 27,5%. Cena zbytu odtłuszczonego mleka w proszku spadła do poziomu 754,6 zł/100 kg, będąc o 0,3% niższej w porównaniu do ceny sprzed tygodnia i aż o 43,7% poniżej cen notowanych przed rokiem. Podobnie zachowania cenowe obserwuje się w przypadku pozostałych przetworów mlecznych. Znaczące obniżki w ciągu ostatniego roku odnotowały ceny zbytu pełnego mleka w proszku oraz serów Edamski i Gouda, które spadły odpowiednio o 37,8% (do 969,8 zł/100 kg), o 31,3% (do 1.163,0 zł/100 kg) oraz o 28,8% (do 1.195,0 zł/100 kg). W kontekście postępującego spadku cen zbytu przetworów mlecznych dalsze obniżanie ceny skupu mleka, już obecnie będącej o ok. 19% poniżej cen sprzed roku, wydaje się nieuniknione.
Na rynku wieprzowiny popieramy wprowadzenie działań stabilizujących ten rynek, w tym dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny. Naszym zdaniem nie należy z góry ograniczać wyłącznie do słoniny i podrobów asortymentu produktów wieprzowych, do których zastosowanie miałby ten mechanizm.
Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, styczeń 2015 r. był siódmym miesiącem z rzędu, w którym odnotowano spadek cen zakupu żywca wieprzowego. W stosunku do grudnia 2014r. cena wieprzowiny spadła o 1,7%, natomiast w stosunku do stycznia 2014 r. cena wieprzowiny była niższa o 19,4%. W okresie 26.01.-01.02.2015 r. cena skupu żywca wieprzowego wyniosła 4,07 zł/kg i w stosunku do tygodnia poprzedniego wzrosła wprawdzie o 5 groszy (+1,3%), ale w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego (5,12 zł/kg) cena była niższa o 1,05 zł (-20,6%). W porównaniu do średniej długoterminowej (z lat 2010-2014) wynoszącej 4,54 zł/kg, aktualna cena jest niższa o ponad 10%.
W dłuższej perspektywie, ważne jest także w naszej opinii podejmowanie działań skierowanych na znoszenie barier weterynaryjnych oraz poszukiwanie i zdobywanie nowych rynków zbytu. W tym celu nie należy również wykluczać uruchomienia refundacji wywozowych, zarówno na rynku wieprzowiny, jak również mleka i przetworów mlecznych.
Jednocześnie samorząd rolniczy podkreslił, że ograniczenia finansowe wynikające z zaplanowanego uprzednio budżetu nie mogą być podstawowym wyznacznikiem działań podejmowanych przez UE w ramach danego kryzysu. Konieczne jest elastyczne wykorzystywanie dostępnych możliwości.
Prezes KRIR wyraził również gotowość do szczegółowego przedyskutowania tych kwestii, aby podczas konstruktywnej dyskusji na Prezydium Copa wypracować skuteczne działania.
Najbliże posiedzenie Copa z udziałem Prezesa KRIR Wiktora Szmulewicza dbędzie się w dniu 6 lutego 2015 r. w Brukseli.
