Wyzwania i perspektywy rozwoju rynku owoców i warzyw

Pozycja Polski

– Polska jest znaczącym producentem owoców i warzyw w Unii Europejskiej. Roczne zbiory na poziomie 9-10 mln ton plasują nasz kraj na 3. miejscu pod względem wielkości produkcji owoców i na 4. miejscu pod względem wielkości produkcji warzyw – podkreślił wicepremier.

W strukturze gatunkowej upraw owoców w Polsce dominują jabłka – ok. 80% ogólnej produkcji owoców. Produkcja jabłek systematycznie wzrasta i w ostatnich 2 latach przekraczała już poziom 4 mln ton. Istotne miejsce w strukturze upraw owoców z drzew mają także wiśnie, śliwki i gruszki. Wśród owoców jagodowych największe znaczenie mają truskawki, porzeczki i maliny. Obserwuje się również systematyczny wzrost powierzchni uprawy i wielkości produkcji borówek. W strukturze gatunkowej upraw warzyw gruntowych dominują kapusta, cebula i marchew. Rośnie też znaczenie uprawy warzyw pod osłonami.

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że Polska jest samowystarczalna w produkcji większości gatunków owoców i warzyw, a znaczna część zbiorów kierowana jest na eksport. Istotną rolę w zagospodarowywaniu nadwyżek produkcyjnych odgrywa przemysł przetwórczy – w przypadku jabłek w latach dużych zbiorów stanowi on nawet do 70%.

Polska jest jednym z największych światowych producentów i eksporterów zagęszczonego soku jabłkowego. Kolejne ważne miejsce w strukturze przetworów z owoców zajmują mrożonki z ponad 30 proc. udziałem. Wśród przetworów z warzyw największe znaczenie w strukturze eksportu mają mrożonki z ponad 60 proc. udziałem w całkowitym eksporcie przetworów z warzyw. Polska jest również jednym z czołowych światowych producentów i eksporterów pieczarek. Z roku na rok systematycznie rośnie zarówno ilość jak i wartość eksportu pieczarek i ich przetworów.

Działania podejmowane przez resort

W trakcie konferencji wicepremier przedstawił działania podejmowane przez resort rolnictwa na rzecz rozwoju sektora owoców i warzyw.

Wicepremier Henryk Kowalczyk podkreślił, że w ramach Krajowego Planu Strategicznego WPR na lata 2023–2027 sektor ten będzie wspieramy na wielu płaszczyznach. Głównym instrumentem o charakterze modernizacyjnym i rynkowym w sektorze owoców i warzyw jest wsparcie w ramach interwencji sektorowych.

– Przewidziane jest również wsparcie inwestycyjne, z którego mogą skorzystać producenci indywidualni. Będą to m.in. premie dla młodych rolników; inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność; inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu; inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej środowiskowo-klimatycznej czy też rozwój małych gospodarstw – informował szef resortu rolnictwa.

W KPS WPR na lata 2023-2027 nie będzie już dofinansowania do nowych nasadzeń, które było dedykowane indywidualnym sadownikom w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.

Dodatkowo sektor owoców i warzyw będzie wspierany poprzez płatności związane z produkcją. W ramach tego wsparcia realizowane będą płatności do pomidorów i do truskawek. Producenci ekologicznych owoców i warzyw będą mieli również możliwość skorzystania ze wsparcia do ekologicznych metod produkcji.

Resort rolnictwa podejmuje też działania doraźne. W ramach nadzwyczajnych środków wsparcia w 2022 r. uruchomiono mechanizm „Nadzwyczajna pomoc dostosowawcza dla producentów jabłek”. Celem mechanizmu było zmniejszenie podaży jabłek deserowych w sezonie 2021/2022 poprzez przekierowanie ich części do wykorzystania w przetwórstwie. Producentom wypłacono z tego tytułu łącznie 56,4 mln zł pomocy.  

Przedstawiając efekty tego mechanizmu wicepremier Henryk Kowalczyk wyraził zadowolenie ze współpracy z przetwórcami owoców przy jego realizacji. Zadeklarował tez dalszą współpracę resortu rolnictwa z sektorem owocowo-warzywnym.