Jak przypomina Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (MGMiŻG), rolnicy prowadzący działalność na powierzchni większej lub równej 10 ha użytków rolnych lub utrzymujący zwierzęta gospodarskie w liczbie większej lub równej 10 DJP powinni posiadać plan nawożenia azotem albo obliczenia maksymalnych dawek azotu.
Powinni też prowadzić ewidencję zabiegów agrotechnicznych, związanych z nawożeniem azotem. Można to czynić w postaci papierowej, w formie zapisów własnych, arkuszy, dzienników lub książki nawozowej, lub w postaci elektronicznej. Ewidencja powinna zawierać informacje o dacie zastosowania nawozu, rodzaju uprawy i jej powierzchni, na której został zastosowany nawóz, rodzaju nawozu, dawce nawozu oraz terminie przyorania nawozu naturalnego, w przypadku zastosowania go na terenie o dużym nachyleniu.
Zarówno plan nawożenia azotem, jak i ewidencję zabiegów agrotechnicznych należy przechowywać przez 3 lata od dnia zakończenia nawożenia wykonanego na podstawie posiadanego planu nawożenia azotem albo obliczeń maksymalnych dawek azotu. Dodatkowo wszyscy rolnicy, którzy zbywają lub nabywają nawozy naturalne do bezpośredniego rolniczego wykorzystania powinni przechowywać umowy, na podstawie których dokonano przekazania nawozów. Umowy te należy przechowywać co najmniej przez 3 lata od dnia ich wygaśnięcia.
Nie muszą posiadać planu nawożenia azotem ani dokonywać obliczeń maksymalnych dawek azotu producenci, którzy prowadzą uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) oraz uprawy kontenerowe, wykorzystujące zamknięty obieg nawozów i wody.
Kontrole stosowania programu azotanowego wykonują inspektorzy ochrony środowiska. Mogą wydawać decyzje nakazujące usunięcie w określonym terminie stwierdzonych nieprawidłowości i nakładać kary. Od 1 stycznia 2020 roku wysokość maksymalnych stawek za naruszenie programu będzie następująca:
- 2072,64 zł za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (w tym postępowanie niezgodnie z planem nawożenia azotem);
- 3108,96 zł za niewłaściwe przechowywanie nawozów naturalnych;
- 518,16 zł za brak lub niewłaściwe prowadzenie dokumentacji;
- 518,16 zł za brak planu nawożenia azotem, jeżeli jest wymagany.
Wymagania programu azotanowego wchodzą ponadto w zakres zasady wzajemnej zgodności (cross-compliance), dlatego wszyscy rolnicy wnioskujący o płatności bezpośrednie, a także płatności obszarowe mogą być w tym zakresie kontrolowani przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wysokość kary w tym przypadku zależy od rodzaju i skali naruszenia wymogów. W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wynika z zaniedbania ze strony rolnika, zmniejszenie płatności z zasady wynosi 3% całkowitej kwoty płatności, a w przypadku poważniejszych naruszeń 5%. Natomiast w sytuacji, gdy rolnik celowo dopuści się stwierdzonej niezgodności, zmniejszenie to z zasady wynosi 20% całkowitej kwoty lub w przypadkach rażących naruszeń może nawet zostać zwiększone do 100% całkowitej należnej kwoty.
Opracowanie: Kornel Pabiszczak
Źródło Wielkopolska Izba Rolnicza http://www.wir.org.pl/
