Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Odział w Radomiu w ramach umowy nr BDGzp-2120/A-30/13 z 28 czerwca 2013 r. z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniach od 07 do 13 września 2013 r. zorganizowało wyjazd studyjny do prowincji Włoch, Emilia Romagna nt. „Integrowana ochrona roślin ”.
Uczestnikami wyjazdu byli przedstawiciele MRiRW, nauki - IUNG Puławy, IOR Poznań, Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, doradcy i specjaliści zakładowi z Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego i Centrum Doradztwa Rolniczego oraz przedstawiciele Izb Rolniczych.
Jako miejsce wyjazdu wybrano region Emilia Romana słynący z bardzo intensywnej produkcji rolniczej. W ramach produkcji sadowniczej produkuje się tu między innymi jabłka, grusze, brzoskwinie, nektaryny i morele. Dużą część upraw stanowią plantacje winorośli oraz kiwi. Rejon słynie również z plantacji pomidorów, a także produkcja zbóż, mleka , buraków cukrowych. Produkcja ta przeznaczona jest na rynek miejscowy, dla przetwórstwa, a także na eksport do bardzo wymagających odbiorców jak kraje Europy Północnej, Japonia czy Stany Zjednoczone. Region ten jest wiodącym ośrodkiem wdrażania integrowanej ochrony roślin we Włoszech i jednym z najbardziej znaczących w Europie. Prace organizacyjne i edukacyjne w zakresie integracji metod ochrony roślin zaczęto tu w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Z tego względu celem wyjazdu było zapoznanie się w praktyce ze stanem faktycznym oraz wdrażaniem integrowanej ochrony roślin jak również przygotowaniem doradców oraz formami i działaniami doradztwa rolniczego na potrzeby wdrożenia IOR we Włoszech. Pozyskana wiedza pozwoli na zastosowanie dobrych wzorców w tym zakresie w Polsce.
W ramach pierwszej wizyty w siedzibie jednej z największych organizacji producenckich producentów owoców i warzyw APOCONERPO Dr Tiziano Galassi zapoznał nas szczegółowo z organizację służby ochrony roślin regionu Emilia-Romania. Ponieważ W regionie 90% gospodarstw produkuje zgodnie z zasadami ior co jest efektem wymagań rynkowych oraz realizacji ochrony wdrażanej w ramach dobrowolnego systemu Integrowanej Produkcji. Misją tej służby jest zapobieganie stratom z powodu chorób i szkodników z uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska, poprzez wdrażanie integrowanej ochrony roślin. Tymi problemami zajmuje się 11 specjalistów regionalnych, 12 koordynatorów prowincjonalnych i 220 doradców. W około 400 gospodarstwach śledzone są pierwsze pojawy agrofagów oraz bieżące nasilenie chorób i szkodników. W sumie dokonuje się blisko 30 000 kontroli stanu fitosanitarnego w gospodarstwach. Dr Galassi omówił także funkcjonowanie doradztwa na przykładzie integrowanej ochrony ziemniaków, oraz efekty działań – poważny spadek zużycia pestycydów w kolejnych latach.
W następnym dniu uczestnicy odwiedzili eksperymentalne gospodarstwo CRPV–Badawczego Centrum Produkcji Rolnej w Cesenie. CRPV jest spółką utworzoną przez 74 organizacje producentów. Celem jej działalności jest promocja i badania. Jest także łącznikiem miedzy rolnikami a lokalnymi władzami i światem nauki. W 90% koszty badań pokrywane są ze środków publicznych. Otrzymują 1 mln euro na wspieranie doradztwa. W ramach tego działa 80 stacji meteo, prowadzi się nadzór nad agrofagami, nad uprawami ekologicznymi, nad atestacją opryskiwaczy. Centrum posiada gospodarstwo, w którym na 20 ha prowadzi się badania dotyczące roślin sadowniczych, warzyw. Realizowane jest na przykład badanie wrażliwości nowych odmian na choroby, porównanie podkładek dla brzoskwiń i nektaryn. Przedstawiono wypracowane metody ustawiania pułapek na różne szkodniki. Gospodarstwo uczestniczy w systemie monitoringu agrofagów. Jest tu stacja meteorologiczna i poletka chwytne. Odbywają się tu co tygodniowe spotkania dotyczące doradztwa w ochronie i ior w ramach prowincji.
Kolejna odwiedzona instytucja to Apofrut w Cesenie, jedna z ważniejszych organizacji producentów. Zajmuje się ona sprzedażą produktów swoich członków i prowadzi eksport na cały świat. Przedstawiono wiele zagadnień współpracy z rolnikami, między innymi kary za brak lojalności, dofinansowanie inwestycji w gospodarstwach, wdrażanie ior. Apofrut skupia 3700 gospodarstw i 43 doradców. Mają oni różne specjalności, gdyż w zależności od regionu występuje różna specyfika upraw. Jeden doradca współpracuje ze 150-180 gospodarstwami. Jest też w ścisłym kontakcie z nauką i instytucjami wspierającymi ior.
Po południu goszczono w gospodarstwie ogrodniczym k/Ceseny, które przestawiło się z produkcji brzoskwiń na jabłka i realizuje swoją produkcję według zasad GlobalGap i Integrowanej Produkcji. Zwalczanie chorób i szkodników prowadzi się tu w oparciu o modele prognostyczne, pułapki na szkodniki i obserwacje sadzie. Uprawa jabłoni w gospodarstwie odbywa się pod osłonami przeciw gradowymi.
Trzeci dzień rozpoczął się wizytą w grupie producenckiej Agrintesa w Faenzie skupiającej 5000 rolników. Organizacja posiada 5 wielkich centrów logistycznych, czynnych w sezonie cała dobę, a jej produkcja w 95% integrowana wynosi 253 tys ton. W terenie pracuje 35 doradców oraz 7 w centrali. W ramach wizyty w gospodarstwach należących do grup producenckich rolnikowi towarzyszył doradca. Gospodarstwo w pobliżu Faenzy należące do Agrintesy produkuje na 20 ha, różne uprawy: śliwy, kiwi zielone, żółte, winorośl. Przedstawiono zasady ochrony w gospodarstwie z uwzględnieniem ior. Jednym z elementów integracji metod jest stosowanie preparatów bakteryjnych. Dla uczestników szkolenia szczególnie interesujące były informacje dotyczące nie uprawianego u nas kiwi. Gościliśmy również w Centrum Technologicznym Astra w Tebano, które jest jednym z ośrodków badawczych CRPV. Na 70 ha prowadzi się tu doświadczenia z produkcją warzyw, owoców, winorośli i zbóż. Oceniają ok. 15 tys. potencjalnych nowych odmian, testowanych pod względem technologicznym i fitosanitarnym. 50% środków finansowych na działalność stacji pochodzi z Unii Europejskiej lub regionu 50 od firm prywatnych. W zakresie ior prowadzone są między innymi badania dezorientacji samców szkodników przy pomocy feromonów płciowych. Wyniki badań przedstawiane są doradcom na regionalnych spotkaniach a także w formie ulotek i publikacji. Ważnym działem w stacji jest eksperymentalna produkcja wina i laboratorium winiarskie. Ciekawym wyjściem do praktyki i sposobem na pełne wykorzystanie potencjału jest współpraca z 20 gospodarstwami, które dysponują wzorowymi plantacjami winorośli.
W trakcie pobytu na wyjeździe studyjnym uczestnicy mieli możliwość zapoznania się szczegółowo z powszechnie prowadzoną produkcją integrowaną oraz rozwiązaniami dotyczącymi integrowanej ochrony roślin i jej wdrażania. Przedstawiono również szeroko systemy doradztwa rolniczego realizowane we Włoszech. Zaplanowany przebieg wizyty pozwolił zarówno na teoretyczne jak i praktyczne poznanie zagadnień zawartych w temacie wyjazdu.
A.Dominik, Jan Schőnthaler
Źródło
Centrum Doradztwa Rolniczego
http://cdr.gov.pl/
