W odpowiedzi na wniosek KRIR >>>, w sprawie stanowiska resortu rolnictwa w sprawie systemów znakowania żywności FOP (Front-of-Pack) w Europie, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 27.10.2020 r. udzieliło następującej odpowiedzi:
"W ramach jednego z celów, opublikowanej w maju br. Strategii „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego środowisku systemu żywnościowego tj. promowania zrównoważonej konsumpcji żywności oraz ułatwiania przejścia na zdrowe i zrównoważone diety, Komisja Europejska zaproponuje m.in. wprowadzenie zharmonizowanego obowiązkowego oznaczania wartości odżywczych z przodu opakowania.
Opracowanie przez KE wniosku w sprawie zharmonizowanego obowiązkowego etykietowania dotyczącego wartości odżywczej na przodzie opakowania (FOPNL) zostało wskazane jako jeden z elementów powyższej Strategii z terminem realizacji - IV kwartał 2022 r. Na chwilę obecną brak jest konkretnej propozycji ze strony KE.
W Stanowisku Rządu w sprawie Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, przyjętym przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 6 lipca br., Polska poparła ogólne założenia Strategii, w tym poprawę systemu znakowania żywności (umożliwiającego świadome dokonywanie właściwych i zrównoważonych wyborów dotyczących żywności).
Pragnę podkreślić, że biorąc pod uwagę podział kompetencji, rolę wiodącą w zakresie prac nad powyższym wnioskiem KE pełni Główny Inspektorat Sanitarny (GIS), we współpracy z Ministerstwem Zdrowia (MZ) oraz Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW).
Zważywszy na plany KE temat systemów znakowania wartością odżywczą na froncie opakowania (FOPNL) jest obecnie przedmiotem dyskusji na spotkaniach różnych gremiów UE.
Na przykład w dniu 11 września br. odbyło się spotkanie państw członkowskich zorganizowane przez Prezydencję niemiecką w ramach Grupy Roboczej Rady UE ds. środków spożywczych, którego agenda dotyczyła systemów FOPNL oraz profili żywieniowych.
W trakcie posiedzenia Przedstawiciel Polski (resort zdrowia) zaprezentował stanowisko uzgodnione z MZ i MRiRW wskazując, że Polska popiera prowadzenie prac nad wypracowaniem jednolitego systemu etykietowania dot. wartości odżywczej na przodzie opakowania (FOPNL – Front-of-Pack Nutrition Labelling), jednakże zgłoszono szereg uwag i zastrzeżeń do zaproponowanych rozwiązań:
- uzyskanie korzystnego efektu zależeć będzie od tego, czy informacja FOPNL będzie przez konsumenta właściwie rozumiana i stosowana;
- system FOPNL powinien ułatwiać konsumentowi zrozumienie znaczenia danej żywności w całodziennej diecie;
- konsumenci muszą mieć świadomość, że podstawą zdrowego trybu życia jest zróżnicowana i zbilansowana dieta oraz aktywność fizyczna;
- mając na uwadze art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, system FOPNL:
- nie może wprowadzać konsumenta w błąd,
- musi być oparty na uzasadnionych naukowo badaniach,
- powinien ułatwiać konsumentowi zrozumienie znaczenia danej żywności w diecie,
- nie może być dyskryminujący;
- należy rozważyć możliwość wykluczenia z systemu znakowania FOPNL produktów o ustalonych w przepisach wymaganiach, których reformulacja jest niemożliwa.
W dniu 21 września br. na posiedzeniu Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) zaprezentowano dokument non-paper przygotowany przez Republikę Czeską i Włochy z poparciem Cypru, Grecji, Łotwy, Rumunii, Węgier.
W dokumencie non-paper zawarto oczekiwania wobec zharmonizowanego systemu FOPNL odnoszące się do różnych aspektów.
W opinii GIS akceptowanej przez MZ oraz MRiRW „Non-paper on the „Front of Pack Nutrition Labelling FOPNL” odnoszący się do kwestii opracowania jednolitego zharmonizowanego systemu wskazywania wartości odżywczej na przodzie opakowania identyfikuje elementy wymagające dyskusji oraz uzgodnienia na poziomie UE. Jest to temat obszerny i wymagający zaangażowania wielu zainteresowanych stron tj. instytucji związanych z żywnością i żywieniem oraz zdrowiem publicznym, konsumentów i producentów żywności. W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości, ważne jest, aby KE wzięła pod uwagę oczekiwania przedstawione w tym dokumencie wobec proponowanego zharmonizowanego systemu takie jak:
- edukacyjna wartość systemu,
- zgodność z krajowymi przewodnikami dotyczącymi zasad zdrowego odżywiania,
- zasadność kodowania kolorystycznego oraz wszelkich systemów oceniających żywność,
- zapewnienie wskazywania faktycznej informacji nt. indywidualnych składników odżywczych zawartych w produkcie,
- ochrona: żywności tradycyjnej, żywności posiadającej chronione oznaczenie geograficzne, żywności posiadającej chronioną nazwę pochodzenia oraz produktów jednoskładnikowych (np. olej rzepakowy, soki owocowe),
- stosowanie systemu na zasadzie dobrowolności,
- uwzględnianie typowej dla danego kraju diety i kwestii kulturowych związanych z dietą,
- wyłączenie żywności dla określonych grup (niemowlęta i małe dzieci),
- uwzględnianie rzeczywistego dziennego spożycia.
Wymienione kwestie są szczegółowe, a niektóre z nich wymagają jeszcze dyskusji i uzgodnień na szczeblu krajowym – dotyczy to chociażby problemu kryterium odniesienia wartości odżywczej (część opinii z państw członkowskich oraz organizacji pozarządowych wskazuje jako najlepsze rozwiązanie uwzględnienie rzeczywistego dziennego spożycia, część optuje za podawaniem odniesienia do porcji produktu, a część opowiada się za odniesieniem do 100 g/ 100 ml).
W momencie przedstawienia przez Komisję Europejską projektu przepisu rozpoczną się dalsze dyskusje w tym zakresie, w których niewątpliwie głos organizacji branżowych będzie brany pod uwagę i analizowany przez stronę rządową. Dlatego też przedstawiając powyższe wyjaśnienia uprzejmie informuję, że pismo Państwa wraz z odpowiedzią zostanie również przekazane do wiadomości GIS."
- Jan Marciszewski
