Uwagi do projektu ws. płatności dla rolników z systemu małych gospodarstw, którzy przekazali swoje gospodarstwo

W dniu 7 marca 2016 r. samorząd rolniczy przekazał uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Po przeanalizowaniu projektu rozporządzenia Zarząd KRIR zauważył, że zapisany w projekcie okres 90 dni jaki beneficjent tego działania ma na przekazanie gospodarstwa, zaprzestanie działalności rolniczej i zaprzestanie podlegania ubezpieczeniu społecznemu w KRUS jest okresem zbyt krótkim. W przypadku realizowanego w poprzednich PROW działania „renty strukturalne” okres ten wynosił 6 miesięcy.

Zarząd KRIR zaproponował również zmianę zapisu w § 2 ust. 1 pkt 2, aby wpisać w treści sformułowanie zawarte na końcu tego punktu, w następującym brzmieniu pkt 2: „2) trwale przekaże gospodarstwo rolne innemu rolnikowi będącemu osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej – zwanemu dalej „przejmującym gospodarstwo rolne”, prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który spełnia łącznie następujące warunki:...”

Warunkiem, który budzi wątpliwości samorządu rolniczego jest zapis dotyczący przekazywania wszystkich gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa (§ 3 ust.1 pkt 1i 2), w kontekście §4 który stanowi, że po zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej przez przekazującego łączna powierzchnia gruntów rolnych posiadanych przez niego i jego małżonka nie może być większa niż 0,5 ha. Jest tu pewna sprzeczność. Nie może być mowy o przekazaniu wszystkich gruntów rolnych i jednoczesnemu zachowaniu 0,5 ha gruntów rolnych. Zatem proponujemy dodanie w paragrafie 3 ust.1 pkt 3), o następującym brzmieniu: "3) warunek o którym mowa w pkt 1) i 2)  jest spełniony gdy przekazujący gospodarstwo lub jego małżonek posiada nie więcej niż 0,5 ha gruntów rolnych, a działalność rolnicza prowadzona na tych gruntach służy wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych rolnika oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.”

Innym warunkiem otrzymania pomocy jest kwestia wielkości gospodarstwa po przejęciu gruntów w ramach tej płatności. W tym działaniu powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie przejmującej osoby po przejęciu gruntów rolnych, ma być równa co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju, a w przypadku gdy gospodarstwo rolne jest położone w województwie, w którym średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie jest większa niż średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie w kraju, ma ono osiągnąć wielkość średniej w województwie. Zarząd KRIR zwrócił uwagę na to, że w przypadku gospodarstw będących w systemie dla małych gospodarstw osiągnięcie większej powierzchni gospodarstwa na poziomie średniej wojewódzkiej przy łączeniu dwóch małych gospodarstw może być niewykonalne. Zasadnym zatem było by przyjęcie jednolitych przepisów w tym zakresie dla wszystkich działań dla małych gospodarstw w zakresie PROW 2014-2020 tak aby umożliwić większej ilości gospodarstw skorzystanie z działań dla nich przeznaczonych. W projektowanym rozporządzeniu określono także warunek dotyczący gruntów rolnych branych pod uwagę przy ustalaniu powierzchni gruntów gospodarstwa przejmującego. Przepisy stanowią, że mogą one być przedmiotem dzierżawy z ZWRSP na czas nie krótszy niż 6 lat. Dla modernizacji z kolei jest to 7 lat, dla młodego rolnika 5 lat. Również w kontekście nowopowstających przepisów dotyczących dzierżawy gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa zasadnym jest aby przepisy były jednolite w kwestii długości dzierżawy z Zasobu Agencji, która warunkuje możliwość otrzymania środków w ramach poszczególnych działań z PROW 2014-2020. Jednolite przepisy w tym zakresie były by ułatwieniem i dla Agencji Nieruchomości Rolnych przy wydawaniu zaświadczeń potencjalnym beneficjentom a przede wszystkim dla potencjalnych beneficjentów chcących skorzystać ze środków dostępnych w ramach różnych programów PROW 2014-2020.