Sprawy rolnictwa na posiedzeniach komisji sejmowych na 50 posiedzeniu Sejmu RP

W środę 25 października Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła i zaopiniowała dla Komisji Finansów Publicznych rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2018 (druk nr 1876) w zakresie części budżetowych 32 – Rolnictwo, 33 – Rozwój wsi, 35 – Rynki rolne, 83 pozycji 7, 8, 12, 32, 35, 50 i 81 – Rezerwy celowe, 85 – Budżety wojewodów w zakresie działów rolnictwo i łowiectwo, zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, dotacji przedmiotowej i podmiotowej, programów wieloletnich w układzie zadaniowym oraz planów finansowych agencji wykonawczych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Jak również planów finansowych państwowych osób prawnych: Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Ośrodków Doradztwa Rolniczego. W czasie dyskusji zgłoszono zdanie odrębne zakładające zwiększenie: o 100 tys. zł wydatków w części budżetowej 83 – Rezerwy celowe, dział 758, rozdział 75818 rezerwy ogólne i celowe /zwalczanie chorób zakaźnych, z przeznaczeniem za zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt,  o 50 tys. zł wydatków w części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem, dział 010 Rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt i badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego, z przeznaczeniem za zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt. Jako źródło finansowania podano część 83 – Rezerwy celowe, dział 758 Różne rozliczenia, rozdział 75818 rezerwy ogólne i celowe /ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, o 100 tys. zł wydatków części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem, dział 010 Rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01095 pozostała działalność /fundusz odszkodowań szkód łowieckich, z przeznaczeniem na stworzenie funduszu odszkodowań szkód łowieckich dla rolników. Jako źródło finansowania podano część 83 – Rezerwy celowe, dział 758 Różne rozliczenia, rozdział 75818 rezerwy ogólne i celowe /ubezpieczenie upraw rolnych.

Po przeprowadzonej dyskusji Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy budżetowej w rozpatrywanym zakresie. Upoważniono pana posła Jerzego Małeckiego do zaprezentowania powyższego stanowiska na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. W posiedzeniu uczestniczyli: sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki oraz zastępca dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa pan Waldemar Sochaczewski

W tym dniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat działań, mających na celu ograniczenie importowanego białka sojowego w żywieniu zwierząt. W Polsce zużywa się ok. 10 mln ton pasz rocznie, czyli ok. 2 mln ton białka. Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Zbigniew Babalski uwzględniając, iż moratorium na stosowanie białka sojowego GMO w paszach będzie obowiązywało do 1 stycznia 2019 r. poinformował o pracach zespołu ds. alternatywnych źródeł białka paszowego działającego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi od lutego br. pod kierownictwem podsekretarz stanu w MRiRW pani Ewy Lech w dążeniu do rezygnacji ze stosowania genetycznie modyfikowanego białka sojowego w żywieniu zwierząt. Celem działania zespołu jest poprawa bilansu białkowego i minimalizowanie uzależnienia od importowanego białka soi. Wyniki prac zespołu zostaną przedstawione w I kwartale 2018 r.. Kompleksowe badania plonowania odmian soi na terenie całej Polski prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Komisja zapoznała się z prezentacją: „Możliwości zastąpienia śruty sojowej krajowym białkiem roślinnym w świetle wyników najnowszych badań naukowych”, którą przedstawił pan dr Wojciech Mikulski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Mówca przedstawił możliwości w zakresie produkcji krajowego białka paszowego, podkreślił że zapewnienie bezpieczeństwa w zakresie dostaw białka roślinnego musi być ujęte w program wieloletni tak, aby 50% białka paszowego pochodziło z kraju. Obecnie zapotrzebowanie na białko w ok. 80% pokrywa import. W oparciu o wyniki badań opracowano założenia do Narodowych Celów Wskaźnikowych, które określałyby roczne wykorzystanie krajowego białka na cele paszowe przez wytwórnie pasz oraz złożono do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi propozycję dopłat w powiązaniu z produkcją.

Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat krajowych programów zwalczania salmonelli w stadach drobiu. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Rafał Romanowski przypomniał, że Polska ma cztery programy mające na celu zwalczanie salmonelli w stadach drobiu, a pierwszy z nich funkcjonuje od 2008 r. Minister szczegółowo przedstawił założenia programów oraz wydatki poniesione w związku z ich wdrażaniem. Pani Karolina Florek naczelnik Wydziału ds. Chorób Zwierząt Głównego Inspektoratu Weterynarii –poinformowała, że w unijnym Systemie Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) od 1 stycznia do 24 października br. odnotowano 403 zgłoszenia salmonelloz w UE; 49 powiadomień dotyczyło Polski, w tym 45 dotyczyło mięsa, a 4 – jaj, ale w żadnym z powiadomień nie potwierdzono serotypów salmonelli, które stanowią zagrożenie dla zdrowia publicznego. W trakcie dyskusji, podniesiono, iż najdrobniejsze niedociągnięcia będą szybko wykorzystywane i nadmiernie nagłaśniane przez inne, konkurujące z Polska  znaczącym eksporterem drobiu i jaj na rynki unijne i światowe, kraje członkowskie UE.

W czwartek 26 października Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznała się z informacją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat programu „Rekultywacji gleb zakwaszonych przez nawożenie wapnem pochodzenia naturalnego”, z uwzględnieniem pomocy de minimis oraz dotacji wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki. Odkwaszanie gleb ma korzystny wpływ na wysokość i jakość płodów rolnych oraz na ochronę zasobów wodnych i ochronę gleb. Wapnowanie gleb jest szczególnie istotne w kontekście wymogów środowiskowych. Z chwilą akcesji do UE odstąpiono od instrumentu finansowego, jakim było dotowanie zakupu wapna nawozowego, gdyż wspólna polityka rolna nie przewiduje udziału budżetu państwa w dofinansowywaniu zadań, których efektem jest podniesienie produkcyjności w rolnictwie. Minister podkreślił, że rolnicy pozbawieni wsparcia finansowego znacznie ograniczyli zabiegi wapnowania. Obecnie dzięki aktywności Śląskiej Izby Rolniczej, jedynie w województwie śląskim funkcjonuje wieloletni program wapnowania gleb finansowany na poziomie 800 tys. zł przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, oparty na ekspertyzie ponadnormatywnego zakwaszenia gleb Stacji Chemiczno – Rolniczej w Gliwicach.

Komisja zapoznała się z informacją pana doktora Grzegorza Siebieleca, kierownika Zakładu Gleboznawstwa, Erozji i Ochrony Gruntów - Instytutu Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.  Mówca podkreślił, iż o żyzności gleb decydują: skład granulometryczny gleb, zawartość materii organicznej (próchnicy), odczyn gleb, zasobność w składniki pokarmowe oraz zanieczyszczenie gleb. Badania Instytutu prowadzone na przestrzeni lat wykazują: wyraźną tendencję spadku zawartości próchnicy, postępujące zakwaszenie gleb, spadek przeciętnej zawartości siarki, lokalne przekroczenia zawartości dopuszczalnych zanieczyszczeń.

Komisja zapoznała się też z informacją pani prof. Magdaleny Popowskiej kierującej Instytutem Mikrobiologii Wydziału Biologii UW na temat biopreparatów bakteryjnych w rekultywacji gleb rolnych. Wśród przyczyn wyjałowienia gleb rolnych pani profesor wymieniła zanieczyszczanie środowiska, stosowanie środków ochrony roślin, w tym w szczególności pestycydów. W grupie pestycydów szczególnie groźne okazały się zawierające glifosat herbicydy, które powodują porażenie gleby pozostałościami toksyn, zaburzają równowagę biologiczną, zmniejszają liczebność mikroflory gleby. Zadaniem opracowywanych przez naukowców biopreparatów jest skuteczna i szybka biodegradacja herbicydów przy wykorzystaniu mikroorganizmów naturalnie żyjących w glebie. W dyskusji zwrócono uwagę na konieczność poszerzania wiedzy rolników na temat szkodliwości stosowania pestycydów oraz stworzenia spójnej strategii przeciwdziałania zanieczyszczeniu i zakwaszeniu gleb, a także konieczność promocji innowacyjnych metod biodegradacji pestycydów, z wzmożonym udziałem Ośrodków Doradztwa Rolniczego i Izb Rolniczych.

W tym dniu obradowała Podkomisja nadzwyczajna do przygotowania projektu inicjatywy ustawodawczej w zakresie spółdzielczości rolniczej pod przewodnictwem pana posła Zbigniewa Ajchlera zapoznała się z Informacją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat wpływu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 2052 z późn. zm.) na spółdzielczość rolniczą. Zgodnie z zapisami tej ustawy nabywcami nieruchomości rolnych mogą być co do zasady rolnicy indywidualni posiadający kwalifikacje rolnicze, prowadzący osobiście co najmniej przez 5 lat gospodarstwo rolne o powierzchni nie przekraczającej 300 ha użytków rolnych i zamieszkujący w tym gospodarstwie. Ustawa dopuszcza możliwości nabycia nieruchomości rolnych przez spółdzielnie produkcji rolnej za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR. Warunkiem jej uzyskania jest brak możliwości zbycia nieruchomości rolnej na rzecz rolników indywidualnych, osób bliskich zbywcy, jednostek samorządu terytorialnego czy też Skarbu Państwa. Ponadto nabywca musi dawać rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej, a w wyniku nabycia nie może dojść do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych. Obecnie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi na ukończeniu są prace nad projektem ustawy wprowadzającym zmiany w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Projektowane zmiany dotyczyć mają m.in. doprecyzowania trybu postępowania oraz przesłanek warunkujących wyrażenie zgody przez Dyrektora Generalnego KOWR na nabycie nieruchomości rolnej.

W tym samym dniu miało miejsce posiedzenie Podkomisji stałej do spraw monitoringu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej pod przewodnictwem pana posła Roberta Telusa z udziałem Podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Ryszarda Zaruckiego, który poinformował zebranych o aktywności Resortu w przedmiotowej sprawie i polskich priorytetach WPR po 2020 roku. W listopadzie tego roku Komisja Europejska wyda komunikat uwzględniający polskie stanowisko w tej sprawie. Zebrani uznali zgodnie iż fakt otrzymywania przez 80% gospodarstw w skali UE 20% środków zmienić może reforma WPR rozszerzająca dopłaty do produkcji kosztem dopłat obszarowych.

Sprawozdaje: Grzegorz Anczewski