Resort rolnictwa na temat dofinansowania opieki dziennej nad osobami starszymi

W odpowiedzi na wniosek zgłoszony podczas V Konferencji Rady do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych w sprawie umożliwienia rolnikom skorzystania z premii na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej w ramach PROW 2014-2020, na operacje związane z podejmowaniem lub wykonywaniem działalności w zakresie opieki dziennej nad osobami starszymi (zobacz >>>) resort rolnictwa przekazał, że w ramach rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich w PROW 2014-2020, instrumentem wsparcia m.in. ww. działalności, jest poddziałanie „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich", typ operacji „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej" .

Zgodnie z założeniami tego poddziałania z pomocy mogą skorzystać beneficjenci poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi" PROW 2014-2020.

Druga grupa potencjalnych beneficjentów to rolnicy, małżonkowie rolników lub domownicy, którzy przez okres co najmniej 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy są ubezpieczeni w KRUS nieprzerwanie z mocy ustawy i w pełnym zakresie.

W przypadku osób (będących rolnikiem, małżonkiem rolnika lub domownikiem rolnika), które nie zdecydują się na przekazanie małego gospodarstwa na powiększenie już istniejącego, a zechcą ubiegać się o premię na rozpoczęcie działalności pozarolniczej, określono warunki przyznania premii mówiące, że gospodarstwo rolne wnioskodawcy powinno posiadać wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 tys. euro (stanowiącą całkowitą roczną standardową produkcję gospodarstwa, wyrażoną w euro) - wielkość ekonomiczną gospodarstwa można. ustalić przy pomocy kalkulatora dostępnego na stronie internetowej pod adresem https://kalkulator-so.pl/.

Ponadto, gospodarstwo to położone powinno być w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców oraz za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność obszarową do gruntów rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.

Jeśli wnioskodawca (będący rolnikiem, małżonkiem rolnika lub domownikiem rolnika) otrzyma pomoc w ramach ww. poddziałania będzie zobowiązany do zarejestrowania działalności gospodarczej oraz przejścia z ubezpieczenia społecznego rolników na podstawie przepisów o KRUS na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.

Pomoc finansowa w ramach poddziałania ma formę premii w wysokości 100 tys. zł płatnej w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 80 000 zł, druga rata w wysokości 20 000 zł uzależniona będzie od prawidłowej realizacji biznesplanu. W przypadku uzyskania wsparcia do realizacji projektu nie jest wymagany wkład własny. Wypłacone wsparcie może zostać przeznaczone m. in. na budowę lub modernizację obiektów budowlanych oraz wyposażenie niezbędne do prowadzenia określonego rodzaju działalności (w tym: zakup i instalację nowych maszyn. urządzeń, sprzętu komputerowego i oprogramowania).

Premia może być przyznana tylko raz danemu podmiotowi w okresie realizacji PROW 2014-2020. Beneficjent zobowiązuje się do realizacji biznesplanu, w którym powinny być zawarte m.in. poniższe informacje:

• opis wyjściowej sytuacji ekonomicznej podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy. m.in. źródeł finansowych i zasobów materialnych. jakie podmiot ten posiada do podjęcia działalności pozarolniczej czy wielkość ekonomiczna gospodarstwa w przypadku kiedy wnioskodawcą jest rolnik, małżonek rolnika lub domownik rolnika,
• wskazanie planowanej o utworzenia liczby miejsc pracy (co najmniej jedno uwzględniając
  samozatrudnienie),
• opis i szacunkową wartość planowanych inwestycji w środki trwałe i inne środki związane z
  działalnością pozarolniczą oraz wskazanie czy mają charakter innowacyjny (w zakresie produktu lub procesu, lub marketingu, lub organizacji),
• charakterystyka podejmowanej działalności pozarolniczej, określenie przedmiotu tej działalności zgonie z PKD.

Beneficjent jest zobowiązany do prowadzenia zarejestrowanej działalności przez okres co najmniej 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Pomoc nie może być przyznana osobie, której przyznano pomoc na operacje typu „Premie dla młodych rolników" w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" oraz typu „Restrukturyzacja małych gospodarstw" w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw" objętych PROW 2014-2020, na działanie "Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej" oraz działanie „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju" dla operacji, które odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej" objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Szczegółowe możliwości pozyskania ww. pomocy określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 lipca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej" w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, (Dz. U. poz. 1196, oraz z 2017 poz. l013), przy czym szczegółowy wykaz działalności pozarolniczych w zakresie których może być przyznana pomoc określa załącznik do ww. rozporządzenia (np. kod 87.30.Z Pomoc społeczna : zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych czy kod 88.10.Z Pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych). Za przeprowadzenie naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach przedmiotowego poddziałania odpowiedzialna jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która pełni funkcję instytucji wdrażającej Program. Pierwszy nabór wniosków o przyznanie ww. pomocy odbył się w terminie 13.03.2017 r. - 1l.04.2017 r., w ramach którego wpłynęły 1724 wnioski, przy czym kolejne nabory uruchamiane będą w następnych latach realizacji PRO W 2014 - 2020.

Natomiast odnośnie możliwości skorzystania ze zwolnień podatkowych na wzór gospodarstwa agroturystycznego, np. do 5 łóżek czy do np. 10 osób, poinformowano, że odnosząc się do gospodarstwa agroturystycznego, należy wskazać, że obowiązujące regulacje prawne nie odwołują się i nie precyzują pojęcia "agroturystyka", często natomiast spotykamy się z terminem „usługi hotelarskie". Jak wskazuje Janusz Bonarski[1], nie można jednak zrównać tych pojęć, choć częściowo określają one zbliżoną działalność. Odwołuje się on do definicji słownikowych[2] wskazując, że agroturystyka oznacza prowadzenie działalności turystycznej przez gospodarstwa rolne zapewniające noclegi, często wraz z usługami gastronomicznymi i rekreacyjnymi. Z kolei w kontekście pojęcia usług hotelarskich przytacza art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych[3] - czyli krótkotrwale, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Usługi hotelarskie obejmują działalność szerszą w odniesieniu do działalności w dziedzinie agroturystyki. Na potrzeby prac resortu przyjmuje się, że agroturystyka obejmuje świadczenie usług turystycznych[4] przez rolnika w czynnych gospodarstwach rolnych. W praktyce, w dziedzinie agroturystyki, spotykamy się najczęściej z działalnością polegającą na wynajmie przez rolników pokoi gościnnych wraz z zapewnieniem posiłków połączonych niekiedy z innymi swoistymi atrakcjami, np. udział w pracach rolniczych (sianokosy, żniwa). Szerszym pojęciem jest turystyka wiejska, która odnosi się do świadczenia usług turystycznych zarówno przez gospodarstwa rolne, jak również gospodarstwa domowe nieprowadzące działalności rolniczej lub inne podmioty działające na obszarach wiejskich. Dlatego też prawa i obowiązki w zakresie prowadzenia tej działalności, w zależności od statusu prawnego podmiotu prowadzącego działalność turystyczna, rodzaju świadczonych usług oraz ilości wynajmowanych pokoi, reguluje wiele aktów prawnych. W zależności od specyfiki prowadzonej działalności, usługi agroturystyczne przekształcają się niekiedy w usługi hotelarskie, z uwagi na np. osobę prowadzącą działalność (nie rolnika), brak gospodarstwa rolnego (np. wynajem domku letniskowego), czy też wreszcie rozmiar działalności. Mogą tu zatem wystąpić odmienne obowiązki wynikające z obowiązujących przepisów. W przypadku prowadzenia działalności typowo agroturystycznej, ustawodawca wprowadził szereg ułatwień legislacyjnych. Przy działalności prowadzonej w rozmiarze szerszym, zastosowanie będą miały takie same regulacje jak odnoszące się do podmiotów gospodarczych.

Ułatwienia legislacyjne jak wyjaśnia w komentarzu Janusz Bonarski, a o których mowa powyżej, dotyczą w szczególności rolników posiadających gospodarstwo rolne i świadczących usługi agroturystyczne. W tym momencie wyjaśnienia wymagają pojęcia „rolnik" oraz „gospodarstwo rolne" - zagadnienie o tyle istotne, gdyż od właściwego określenia statusu osoby prowadzącej działalność agroturystyczną uzależnione jest zastosowanie określonych ulg czy zwolnień. Wobec braku w prawie podatkowym definicji legalnej rolnika, wydaje się, iż posłużyć się tu należy definicją wynikającą z ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników[5]. Zgodnie z art. 6 pkt 1 tej ustawy, za rolnika należy uważać pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. osobiście i na własny rachunek. działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia. Z kolei gospodarstwem rolnym - w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym[6] - jest obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osobyprawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Wśród ułatwień legislacyjnych w pierwszym rzędzie należy podkreślić. iż rolnik wykonujący działalność agroturystyczną nie jest traktowany jako przedsiębiorca. Wynika to z regulacji art. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej[7], zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się m.in. do działalności w zakresie wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest uwolnienie rolnika od obowiązku uzyskiwania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a więc od czynności przewidzianych dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Należy również zauważyć, że rolników wynajmujących pokoje i miejsca na ustawienie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych obejmują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych[8]. Konsekwencją tego jest obowiązek zgłaszania przedmiotowej działalności do rejestru prowadzonego przez wójta (burmistrza, prezydenta) zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy.

Istotną jednak kwestia jest fakt, że osoby osiągające dochody z jakiegokolwiek tytułu, w tym także z działalności gospodarczej, zobowiązane są w szczególności do opłacania podatku dochodowego. Świadczący usługi zobowiązani są do płacenia podatku od towarów i usług (VAT), a wszyscy posiadacze gruntów, budynków i budowli do opłacania podatku od nieruchomości, nie licząc innych podatków i opłat lokalnych. Obowiązki podatkowe uzależnione są więc od rodzaju prowadzonej działalności, jej formy organizacyjno - prawnej, a także od rodzaju wykorzystywanego przy tej działalności majątku. W urzędzie skarbowym, w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych, możliwy jest wybór formy opodatkowania, skutkujący, mówiąc ogólnie, rodzajem koniecznej do prowadzenia dokumentacji i wysokością obciążenia podatkowego

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych[9] - dalej UPDOF, zauważono, że zgodnie art. 2 ust. l pkt l ustawy tej nie stosuje się do opodatkowania przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Działalności w zakresie agroturystyki nie można zakwalifikować jako działalności rolniczej, co skutkuje obowiązkiem stosowania wskazanych regulacji prawnych, a w konsekwencji - obowiązkiem uiszczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednakże przy działalności w mniejszym rozmiarze, ustawodawca przewidział zwolnienie. I tak zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 43 ww. ustawy UPDOF, wolne od podatku dochodowego są dochody z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5. W tym miejscu zwrócono uwagę na fakt, iż ustawodawca nie określa ilości łóżek, a jedynie ilość pokoi.

Wśród preferencji ustawodawcy związanych z prowadzeniem przez rolników działalności agroturystycznej, uwzględnić należy także rozwiązania w zakresie podatku od nieruchomości. W myśl unormowań art. la ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych[10], za działalność gospodarczą w rozumieniu tej ustawy nie uważa się wynajmu turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stał m miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5. W konsekwencji. stawka podatku od nieruchomości przy omawianej działalności agroturystycznej nie wykracza poza ramy przewidziane dla mieszkań. W przypadku działalności gospodarczej stawka ta jest wielokrotnie wyższa.

Reasumując, przedstawione powyżej ułatwienia legislacyjne, dotyczące:

• nie uznania rolników prowadzących działalność agroturystyczną za przedsiębiorców,
• obowiązku zgłaszania prowadzonej działalności przez rolnika (wynajmu pokoi gościnnych) do ewidencji prowadzonej przez wójta (burmistrza. prezydenta),
• zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych,
• preferencyjnego opodatkowania na gruncie podatku od nieruchomości,

- skłaniają do stwierdzenia, iż działalność agroturystyczna, w wyżej wskazanym zakresie jest przez ustawodawcę preferowana - i w gruncie rzeczy nie powoduje zwiększenia obciążenia podatkowego rolnika.

Wskazano również, że w przypadku rozszerzenia przez rolnika wyżej określonej
działalności agroturystycznej o np. zapewnienie różnorakich uroczystości w plenerze czy też rozszerzenie zakresu przygotowywanych posiłków dla osób innych niż te, które korzystają z pokoi gościnnych, będziemy mieli do czynienia z działalnością gospodarczą. Poinformowano, że w tej sytuacji brak jest możliwości zastosowania omówionych wcześniej zwolnień, w tym w szczególności zwolnień wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji należy dopełnić wszelkich obowiązków spoczywających na podmiocie gospodarczym. Dochodzą tu także zobowiązania wynikające z innych aktów prawnych np. z zakresu usług turystycznych, przepisów budowlanych, przeciwpożarowych, sanitarnych czy żywieniowych. Niemniej ważne są obowiązki rejestracyjne w urzędzie gminy (wpis do ewidencji działalności gospodarczej), w urzędzie statystycznym (numer regon) czy wreszcie w urzędzie skarbowym.

Ponadto w tym miejscu zaakcentowano odmienną interpretację w zakresie uznawania rolnika prowadzącego działalność agroturystyczną za przedsiębiorcę. Przywoływana wcześniej ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie uznaje rolnika za przedsiębiorcę, a tym samym działalności w dziedzinie m.in. wynajmu pokoi gościnnych czy miejsc na ustawienie namiotów za działalność gospodarczą, wbrew regulacjom ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa[11] - dalej OP. Zgodnie z art. 3 pkt 9 OP., za działalność gospodarczą rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców. A zatem w rozumieniu ordynacji podatkowej rolnik świadczący usługi agroturystyczne może być uznany za osobę wykonującą działalność gospodarczą. Rozbieżność ta może stwarzać niekiedy problemy z zakwalifikowaniem bądź nie danej działalności do działalności gospodarczej, a tym samym z uznaniem rolnika jako przedsiębiorcy. Co więcej. przekazano, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi koordynuje prowadzone obecne prace nad projektem: ustawy - Prawo przedsiębiorców[12] oraz ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych[13]. Pierwszy projekt przewiduje analogiczne zwolnienie jak wspomniana już ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Poinformowano, że w chwili wejścia w życie tego drugiego projektu zajdą natomiast zmiany, które będą miały istotny wpływ na rolników prowadzących działalność agroturystyczną. Nie można bowiem wykluczyć, że rolnicy prowadzący usługi agroturystyczne, z uwagi na wachlarz świadczonych w jej ramach usług turystycznych, mogą stać się organizatorami turystyki, co z kolei będzie się wiązać z konsekwencjami precyzyjnie wskazanymi w przedmiotowej ustawie.

Ponadto podkreślono, że w chwili obecnej rolnicy podejmują działalności innego rodzaju w celu różnicowania swoich dochodów. Najlepszym przykładem dodatkowych przedsięwzięć są tzw. gospodarstwa edukacyjne (agroturystyczne gospodarstwa edukacyjne, zagrody edukacyjne). Tak jak gospodarstwa agroturystyczne, nie są one zdefiniowane w żadnych przepisach prawa i w związku z tym formalne i prawne obowiązki związane z prowadzeniem takiego przedsięwzięcia wymagają od zainteresowanych samodzielnej analizy ich sytuacji i dobrania odpowiednich przepisów, które do tej sytuacji znajdą zastosowanie.

Jeżeli chodzi o operacje związane z podejmowaniem lub wykonywaniem działalności w zakresie opieki dziennej nad osobami starszymi, resort rolnictwa poinformował, że w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), przyjętą uchwałą nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r.[14], realizowany będzie projekt Gospodarstwo otwarte na ludzi, który jest komponentem MRiRW w projekcie strategicznym pn. ,,(NIE)samodzielni", za który odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Projekt ma zawierać propozycje usług społecznych na rzecz osób niesamodzielnych, które zmniejszą ryzyko nadmiernego obciążenia opieką opiekunów nieformalnych (opieka wspierająca, opieka "wytchnieniowa", opieka zastępcza) oraz umożliwią im łączenie aktywności społecznej i zawodowej z opieką. Celem projektu jest ułatwienie dostępu do przystępnych cenowo oraz wysokiej jakości usług społecznych, poprzez zbudowanie i wdrożenie usługi opiekuńczej dla osób niesamodzielnych, realizowanej w wiejskim gospodarstwie domowym (gospodarstwie opiekuńczym). Projekt MRiRW zakłada m.in.:

• utworzenie w każdym województwie kilku - kilkunastu, a jeśli będzie zainteresowanie, nawet kilkudziesięciu gospodarstw opiekuńczych w formule podmiotów działalności gospodarczej lub innej formie dozwolonej przepisami prawnymi;
• budowę systemu wsparcia instytucjonalnego dla gospodarstw opiekuńczych, w tym
  ustanowienie koordynatorów regionalnych oraz zbudowanie kapitału ludzkiego dla potrzeb realizacji projektu;
• budowę sieci gospodarstw wpisujących się w ideę rolnictwa społecznego;
• wypracowanie modelowych rozwiązań dla potrzeb rozwoju gospodarstw opiekuńczych;
• prowadzenie działań promocyjnych, w tym konferencje regionalne i ogólnopolskie, spotkania (warsztaty) dla osób zainteresowanych tą formą działalności;
• budowę mechanizmów kontroli jakości i rzetelności świadczenia usług;
• badania interdyscyplinarne towarzyszące projektowi.

Na realizację projektu planuje się m.in. środki Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w ramach Planu Operacyjnego 2016-2017 oraz 2018-2019, Regionalnych Programów Operacyjnych, POWER. Bezpośrednim realizatorem projektu jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, a w projekt włączone są Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego. W ramach zespołu międzyresortowego powołanego do przygotowania realizacji tego projektu opracowany zostanie model takiego gospodarstwa opiekuńczego, wzorowany na przykładach krajowych i zagranicznych, włącznie z określeniem standardów jakie musi spełniać gospodarstwo rolne, które chce podjąć się opieki nad osobami starszymi.

Na zakończenie zauważono, że w ww. Strategii na rzec: Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), przewidziane jest działanie: Wsparcie usług sprzyjających rozwojowi pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych (turystycznych, edukacyjnych, zdrowotnych, opiekuńczych i in.). W dokumencie tym wskazano, że „kierując się celami strategicznymi SOR polityka wobec obszarów wiejskich musi wspierać ich rozwój w oparciu o posiadane przez nie endogeniczne potencjały", a efektem ma być m.in. wyrównanie szans rozwojowych wszystkim mieszkańców wsi. Dalej zaś wskazuje się „że implikuje to działania dotyczące pobudzania przedsiębiorczości, przekształceń strukturalnych, zwiększania mobilności i zapewnienia odpowiedniej jakości usług decydujących o perspektywach rozwojowych (zdrowie, edukacja, transport publiczny), zapewniając przy tym zachowanie walorów kulturowych, krajobrazu i środowiska przyrodniczego".

[1] Opodatkowanie działalności agroturystycznej, ABC nr 71137, komentarz praktyczny dla art. 21 ust. 43 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Lex Omega, wersja 6.x, aktualizacja 20/2017

[2] Słownik Wyrazów Obcych pod redakcją I Kamińskiej-Szmaj, Wydawnictwo Europa, 2001, za

[3] Dz.U. 2016. 187 j.t z późno zm.

[4] Zgodnie Art. 3 ust 1 ww. ustawy o usługach turystycznych przez usługi turystyczne należy rozumieć: usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym.

[5] Dz.U.2016.277 j.t. z późn. zm.

[6] Dz.U.2016.617 j.t. z późn. zm.

[7] Dz.U.2016.1829 j.t. z późn. zm.

[8] Dz.U.2016.187 j.t. z późn. zm.

[9] Dz.U.2016.2032 j.t. z późn. zm

[10] Dz.U.2016.716 j.t. z późn. zm.

[11] Dz.U.2017.201 j.t. z późn. zm.

[12] https://legislacja.rcl.gov.plfprojekt/12295217. data wejścia 13 czerwca 2017 r.

[13] https://legislacja.rcl.gov.plfprojekt/12294859. data wejścia 13 czerwca 2017 r.

[14] Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 15 marca 2017 r. Poz. 270, str. 198