Przewaga kontraktowa – postępowanie Prezesa UOKiK wobec Mlekpolu

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny postawił zarzuty Spółdzielni Mleczarskiej Mlekpol.

– Przedsiębiorca może nieuczciwie wykorzystywać swoją przewagę kontraktową wobec dostawców.

– Grozi za to kara do 3 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy.

Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol to jeden z największych producentów mleka i wyrobów mleczarskich w Polsce. Produkty takich marek jak m.in. Łaciate, Milko, Mazurski Smak czy Rolmlecz powstają w 13 zakładach przetwórczych. Mlekpol skupuje mleko od producentów rolnych, którzy są jednocześnie członkami spółdzielni. Współpraca odbywa się na podstawie umów kontraktacyjnych. Strony działają w oparciu o przygotowany wzór umowy, a pojedynczy dostawca nie ma wpływu na jego treść. Z dotychczasowych ustaleń Urzędu wynika, że warunki tej umowy mogą zawierać postanowienia niekorzystne dla dostawców.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny postawił Mlekpolowi zarzuty nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej. Dotyczą one m.in. następujących praktyk:

– Możliwość jednostronnej zmiany cennika skupu mleka, również z mocą wsteczną. Zmiana cennika nie wymaga zgody spółdzielców, a niekiedy nawet ich powiadamiania.

– Utrudniony dostęp dostawcy do pełnej informacji o warunkach realizacji umowy. Kontrakt wymaga od rolników spełnienia wymogów dotyczących jakości mleka zawartych w aktach wewnętrznych spółdzielni. Warunki te nie są dołączane do umowy, zatem dostawca nie posiada pełnej wiedzy, jakie dodatkowe parametry, poza ustawowymi, musi spełniać wyprodukowane mleko, ani jakie są szczegółowe zasady świadczenia dostaw.

– Niejasne zasady stosowania kar, ich arbitralne wymierzanie. Dostawca, nawet za drobne naruszenie umowy jest zagrożony karą pieniężną, rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia lub innymi sankcjami, które spółdzielnia może stosować łącznie.

– Obniżanie ceny na pełnowartościowe mleko w okresie wypowiedzenia umowy.

– Brak możliwości weryfikacji jakości mleka w niezależnym od Mlekpolu laboratorium. Wynik oceny jakościowej sprzedawanego mleka ma zasadnicze znaczenie dla dostawcy, gdyż decyduje o cenie. W przypadku obniżenia ceny mleka lub nieprzyjęcia go na skutek negatywnej oceny jego jakości przez Mlekpol, dostawca nie ma możliwości zweryfikowania badań w laboratorium niezależnym od spółdzielni.

– Brak możliwości zwolnienia producenta z obowiązku dostawy mleka w przypadku wystąpienia okoliczności od niego niezależnych (np. wypadku, awarii, trudnych warunków atmosferycznych). Mlekpolowi natomiast przysługuje uprawnienie do nieodebrania mleka w razie wystąpienia siły wyższej.

Wymienione praktyki są również niezgodne z rekomendacjami zawartymi w raporcie UOKiK z 2018 roku zawierającym konkretne wskazania dotyczące umów przetwórców mleka z dostawcami. Obowiązująca od grudnia 2021 r. nowa ustawa o przewadze kontraktowej pozwala Prezesowi UOKiK na kontrolę relacji wewnątrzspółdzielczych, dlatego też Urząd sprawdza, czy spółdzielcy mają zagwarantowane uczciwe zasady dostaw mleka.

Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol to jeden z największych producentów mleka i wyrobów mleczarskich w Polsce. Produkty takich marek jak m.in. Łaciate, Milko, Mazurski Smak czy Rolmlecz powstają w 13 zakładach przetwórczych. Mlekpol skupuje mleko od producentów rolnych, którzy są jednocześnie członkami spółdzielni. Współpraca odbywa się na podstawie umów kontraktacyjnych. Strony działają w oparciu o przygotowany wzór umowy, a pojedynczy dostawca nie ma wpływu na jego treść. Z dotychczasowych ustaleń Urzędu wynika, że warunki tej umowy mogą zawierać postanowienia niekorzystne dla dostawców.

Źródło: UOKiK

***********************************************************************

Przypominamy, iż w kwietniu 2022 r. Zarządy Podlaskiej i Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, działając w imieniu członków samorządu rolniczego zajmujących się produkcją mleka, przekazały do SM Mlekpol uwagi do projektu umowy kontraktacyjnej na dostawy mleka. Ponadto wystąpiono do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o sprawdzenie zgodności przedmiotowej umowy z ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Samorząd rolniczy stoi na stanowisku, że umowy kontraktacji na dostawę mleka powinny nie tylko zabezpieczać interesy podmiotu kontraktującego, ale również producentów mleka, tym bardziej że SM Mlekpol będzie dla nich jedynym odbiorcą wyprodukowanych surowców.

Rolnikom przypominamy, iż w biurze Izby w Olsztynie dyżurują radcy prawni i w razie wątpliwości związanych z projektami umów z różnymi podmiotami, można skorzystać z nieodpłatnej porady prawnej. W tym celu wystarczy przesłać projekt umowy drogą mailową lub po telefonicznym uzgodnieniu terminu, przyjechać do biura.