Dwa lata temu Komisja Europejska ograniczyła stosowanie glifosatu, najczęściej wybieranej substancji aktywnej przeznaczonej do wykonywania zabiegów przedżniwnych. Zmiany te dotyczą warunków, jakie muszą być spełnione, aby można było użyć preparaty zawierające ten związek. Aktualnie zabieg można przeprowadzić wyłącznie w miejscach wystąpienia dużego nasilenia chwastów uniemożliwiających zbiór oraz dopuszcza się zastosowanie na plantacji lub jej części wyłącznie w sytuacji, gdy stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają osiągnięcie w sposób naturalny jednoczesnej fazy dojrzałości do zbioru. Pozostałe wytyczne dotyczące terminu i warunków agrotechnicznych przeprowadzenia zabiegu pozostają bez zmian. Korzyści związane z przeprowadzeniem tego typu zabiegu, jak zwalczenie chwastów lub umożliwienie zbioru nierównomiernie dojrzewającej plantacji są ewidentne.
Oprysk glifosatem wykonywany przedżniwnie na plantacji rzepaku ogranicza presję chwastów i dosusza rośliny – obniża wilgotność i nasion i słomy. Takie działanie pozwala na sprawne przeprowadzenie żniw, co ma niebagatelne znaczenie w wielohektarowych gospodarstwach, gdyż dzięki temu zabiegowi plantator może „manewrować” terminem zbioru. Na ogół oprysk wykonuje się na siedem dni przed planowanymi żniwami, gdy rośliny chwastów znajdują się w fazie intensywnego rozwoju, a wilgotność nasion rzepaku wynosi około 30%. Aby prawidłowo określić termin jego wykonania, niezbędna jest lustracja plantacji i zastosowanie wilgotnościomierza. Weryfikację przeprowadza się w następujący sposób: wybieramy losowo 20 łuszczyn ze środkowej części głównej łodygi różnych roślin rzepaku, otwieramy każdą z nich, jeśli ponad 60% nasion zmienia zabarwienie z zielonego na brązowy, to oznacza, iż plantacja gotowa jest do przeprowadzenia oprysku. Postępowanie to powinno się powtórzyć na kilku, typowych dla pola działkach. W fazie BBCH 80-89, tuż przed zbiorem, obserwujemy intensywny przyrost plonu, który może wynosić nawet kilkadziesiąt kilogramów na hektar w ciągu jednej doby. Nie należy zatem przyśpieszać zabiegu. Po poprawnie wykonanej lustracji, pozytywnej weryfikacji, która zakwalifikowała plantację do oprysku na ogół odczekujemy jeszcze 2-4 dni i dopiero przeprowadzamy zabieg. Odpowiednio wykonany zagwarantuje redukcję chwastów, nie tylko jednorocznych, ale i wieloletnich, takich jak perz, ostrożeń czy powój, zbiór nierówno dojrzewających roślin, obniżenie o kilka procent (3-5%) wilgotności nasion – sprawne żniwa bez przestojów. Dzięki niemu zredukowane zostaje prawdopodobieństwo pękania łuszczyn, plantacja też lepiej dosycha po deszczu czy rosie.
„Roundupowanie przed żniwami” stało się standardowym zabiegiem wykonywanym na zachwaszczonych czy nierówno dojrzewających plantacjach. Jest to najefektywniejszy sposób na zwalczenie chwastów wieloletnich (perz, ostrożeń, powój), a dosuszenie całych nierównomiernie dojrzewających roślin rzepaku pozwala na płynny zbiór. Przykładem preparatu, który dedykowany jest zabiegom przedżniwnym jest Roundup Flex 480. Produkt wyróżnia się szybkim pobieraniem przez roślinę substancji czynnej i jej przemieszczaniem do korzeni. Zastosowana formulacja pozwala na wysoką skuteczność preparatu w zmiennych warunkach pogodowych, nawet gdy już po godzinie od wykonania oprysku spadnie deszcz. Wysoka koncentracja pozwala zmniejszyć o około 30% dawkę. W okresie występowania wysokich temperatur oprysk należy wykonać rano lub późnym popołudniem. Do jego wykonania najlepiej zastosować dysze 0,2 – oprysk średniokroplisty, ciśnienie 2–2,5 bar, dysze z większym wydatkiem stosuje się w ścieżkach przejazdowych.
Tak przygotowany i przeprowadzony zabieg daje istotne korzyści, zarówno jeśli chodzi o przebieg żniw, jak i ilość i jakość uzyskiwanego plonu.
Anna Rogowska
