Rada Ministrów przyjęła 27 stycznia 2015 r. projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Projekt ustawy tworzy podstawy prawne wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (PROW 2014-2020), realizowanego z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, określonego w rozporządzeniu nr 1306/2013.
Projekt ustawy uwzględnia nowe podstawy i zasady realizacji polityki rozwoju obszarów wiejskich, określone w przepisach unijnych, a wynikające z nowego podejścia do wspólnej polityki rolnej (w szczególności chodzi o wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia rozwoju obszarów wiejskich).
W projekcie ustawy określono podmioty zaangażowane w realizację PROW 2014-2020 oraz ich zadania. Wskazano podstawowe zasady przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy oraz pomocy technicznej. Przedstawiono zasady doradzania podmiotom ubiegającym się o przyznanie pomocy oraz beneficjentom programu. W projekcie ustawy zamieszczono też rozdział dotyczący utworzenia i funkcjonowania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) w latach 2014-2020. W ramach KSOW rozwijana jest wymiana informacji w zakresie rozwoju obszarów wiejskich między wszystkimi zainteresowanymi stronami.
Według projektu ustawy, PROW 2014-2020 obejmuje m.in. następujące działania i poddziałania:
Transfer wiedzy i działalność informacyjna:
- wsparcie dla działań dotyczących kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności,
- wsparcie dla działań informacyjnych;
Usługi: doradcze, z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i zastępstw:
- wsparcie korzystania z usług doradczych,
- wsparcie dla szkolenia doradców;
Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych:
- wsparcie na przystępowanie do systemów jakości,
- wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym;
Inwestycje w środki trwałe:
- wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych,
- wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój,
- wsparcie na inwestycje związane m.in. z rozwojem oraz modernizacją rolnictwa i leśnictwa;
Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych:
- wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof,
- wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof;
Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej:
- pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników,
- pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich,
- pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw;
Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich:
- wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i oszczędzanie energii,
- wsparcie badań i inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej;
Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów;
Tworzenie grup producentów i organizacji producentów;
Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne:
- płatności z tytułu zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych,
- wsparcie dla ochrony oraz zrównoważonego użytkowania i rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie;
Rolnictwo ekologiczne:
- płatności na rzecz przechodzenia na ekologiczne praktyki i metody w rolnictwie,
- płatności na rzecz utrzymania ekologicznych praktyk i metod w rolnictwie;
Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami:
- rekompensata na obszarach górskich,
- rekompensaty na rzecz innych obszarów charakteryzujących się szczególnymi ograniczeniami naturalnymi;
Współpraca:
- wspierane będzie tworzenie i funkcjonowanie grup zrzeszających m.in. rolników, przedsiębiorców i jednostki naukowe, które będą wspólnie wprowadzać innowacyjne rozwiązania w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym;
Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER:
- chodzi np. o przygotowanie i realizację działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, zatwierdzony przez Komisję Europejską 12 grudnia 2014 r., został przede wszystkim ukierunkowany na rozwój konkurencyjności i dochodowości w rolnictwie. Na jego realizację w latach 2014-2020 Polska uzyska 8,598 mld euro z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Środki krajowe przeznaczone na jego realizację wyniosą ok. 4,915 mld euro.
Ustawa ma wejść w życie 15 marca 2015 r.
