W środę 6 grudnia 2023 r. odbyło się ostatnie w tym roku posiedzenie plenarne Wojewódzkiej Rady Rynku Pracy w Poznaniu. Posiedzenie poprowadził Profesor Józef Orczyk – Przewodniczący Rady. W spotkaniu uczestniczył również Pan Wojciech Jankowiak – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego oraz cała Dyrekcja Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu, wraz z pracownikami merytorycznymi. Wielkopolską Izbę Rolniczą reprezentował Dyrektor Biura Grzegorz Wysocki.
Na początku posiedzenia Rada uzupełniła skład prezydium o Panią Ilonę Kielańską. Na podstawie Regulaminu Wojewódzkiej Rady Rynku Pracy w Poznaniu, Rada, w drodze głosowania, wybiera spośród swoich członków sześcioosobowe Prezydium Rady, w którego skład wchodzi Przewodniczący, Wiceprzewodniczący oraz czterech Członków. Prezydium stanowi organ zarządzający Rady, inicjujący i organizujący jej prace. Zgodnie z Regulaminem Rady, Prezydium Rady w szczególności:
1) przygotowuje porządek obrad posiedzeń plenarnych Rady,
2) wydaje w imieniu Rady opinię o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy,
3) wykonuje inne czynności zlecone przez Radę.
W kolejnym punkcie, Rada zapoznała się z prezentacją pt. "Aktywność edukacyjno-zawodowa wybranych grup społecznych w województwie wielkopolskim". Opracowanie to stanowi zestawienie wybranych wyników badań realizowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu oraz innych materiałów, dotyczących aktywności edukacyjno-zawodowej mieszkańców województwa wielkopolskiego. Istotność tego zagadnienia wynika z niedoborów kadr na regionalnym rynku pracy, zarówno w wymiarze ilościowym, jak i jakościowym (deficyty kompetencyjne), które są efektem przemian technologicznych i demograficznych rynku pracy.
W opracowaniu znajdują się informacje na temat:
- aktywności edukacyjnej dorosłych mieszkańców województwa wielkopolskiego,
- zainteresowania osób biernych zawodowo powrotem na rynek pracy i samorozwojem, według grup biernych stanowiących potencjalne zasoby pracy,
- aktywności zawodowej emerytów w woj. wielkopolskim.
Większość objętych badaniem respondentów (70,2%) zadeklarowała, że na przestrzeni ostatnich 2 lat podjęła co najmniej jedną z zaproponowanych formę kształcenia. Zgodnie z uzyskanymi wynikami najczęściej podejmowaną formą dokształcania była edukacja nieformalna (45,2%), w dalszej kolejności nieformalne uczenie się (37,25) oraz edukacja formalna (19,0%). Z opracowania wynika, że niestety aż 30% respondentów nie podjęła jakiejkolwiek formy kształcenia, nawet w formie uczestnictwa w webinarium, czy przeczytania poradnika. To bardzo niepokojące zjawisko. Mamy w tej kwestii wiele do nadrobienia w stosunku do krajów zachodnich, gdzie praktykowana jest zasada "nauki przez całe życie".
W toku dyskusji nad opracowaniem, Członkowie Rady zwrócili uwagę na kilka aspektów. Wojciech Kruk, Prezydent Wielkopolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, zapytał, czy są dane na temat tego, ile osób, głównie kobiet, zrezygnowało z aktywności zawodowej ze względu na Program 500+? Czy te osoby zdają sobie sprawę, że skazały się na głodowe emerytury? Czy ktoś im to uświadomił? W. Kruk wskazał, że programy socjalne z jednej strony coś poprawiły, ale z drugiej też coś pogorszyły.
Profesor Józef Orczyk stwierdził, że według danych rośnie obecnie zatrudnienie w dużych przedsiębiorstwach, a spada w średnich i małych. Zwrócił uwagę na problematykę zjawiska NEET wśród młodzieży. Niepokojąco rośnie liczba młodzieży pozostająca poza sferą zatrudnienia i edukacji, czyli tych, którzy jednocześnie nie uczą się, nie pracują, ani nie przygotowują się do zawodu. W Polsce jest to ok. 9%, a na Zachodzie już nawet 13%. W toku dyskusji Członkowie Rady pochylili się nad aspektami ekonomicznymi, społecznymi i psychologicznymi zjawiska NEET. Wnioski płynące z tej dyskusji, to m.in.:
- bogacenie się społeczeństwa, spowodowało bierność młodego pokolenia,
- pokolenie dobrobytu wychowało dzieci, które "wszystko mogą, nic nie muszą",
- nastąpiło zagubienie etosu pracy i trzeba to jak najszybciej odbudować,
- należy przeanalizować obecne rozwiązania i poszukać nowych ścieżek wsparcia i rozwoju młodych ludzi,
- należy wsłuchać się w głos osób pracujących na co dzień z młodzieżą, ale duża praca jest także po stronie rodziców, którzy oprócz utrzymania młodzieży, winni także przekazywać jej podstawową wiedzę ekonomiczną,
- należy wzmocnić tutoring – jedną z metod edukacji zindywidualizowanej, która opiera się na bezpośrednim spotkaniu tutora (osoba posiadająca wiedzę) z uczniem; tutoring ma za zadanie pomóc młodym ludziom w znalezieniu drogi ich rozwoju zawodowego,
- na tle najnowszych danych widać wyraźnie zacofanie edukacyjne młodych mężczyzn – to problem ekonomiczny, jak i społeczny, ponieważ coraz mniej wykształconych kobiet ma możliwość doboru partnera z równorzędnym wykształceniem,
- należy zaktywizować młodzież i wyrównać szanse edukacyjne,
- należy wzmocnić i dofinansować szkolnictwo zawodowe, które jest droższe i obciąża finansowo organy prowadzące,
- obecnie maleje znaczenie staży, a rośnie znaczenie doświadczenia, dlatego pracodawcy bardziej doceniają absolwentów szkół branżowych, niż innych absolwentów.
Rada dyskutowała także nad poprawieniem wskaźnika aktywności zawodowej, zwłaszcza wśród kobiet oraz emerytów. Zauważono, że:
- rozwój bierze się z pracy i należy to wyraźnie komunikować społeczeństwu, zwłaszcza ludziom młodym,
- w Polsce występuje bardzo niski wskaźnik zatrudnienia na część etatu – zaledwie 8% kobiet pracuje w tym systemie, a na Zachodzie nawet 70%,
- potrzebny jest sensowny pomysł na dłuższe pozostawanie na rynku pracy – z zachowaniem dobrowolności,
- pomoc społeczna powinna być też aktywizująca i tylko taka ma ekonomiczny sens,
- w Polsce tylko ok. 180 tys. ludzi w wieku produkcyjnym nie może faktycznie pracować; reszta społeczeństwa może, tylko trzeba ich odpowiednio aktywizować; w przeciwnym razie – przy mizernym przyroście naturalnym – nieuchronnie czeka nas napływ migrantów zarobkowych – czy jednak tego chcemy? Czy chcemy popełnić te same błędy co Niemcy, Austriacy czy Szwedzi? Ważny jest tutaj efekt skali, ponieważ za duży napływ imigrantów (np. obecnie aż 7 mln Turków w Niemczech) ma też swoje negatywne strony.
Na kanwie powyższych przemyśleń, Wojewódzka Rada Rynku Pracy w Poznaniu przyjęła Stanowisko w sprawie działań na rzecz aktywnego wsparcia pracowników z obszaru „srebrnej gospodarki” następującej treści:
|
Rok 2023 ustanowiono Europejskim Rokiem Umiejętności, w którym głównym celem jest wzmocnienie konkurencyjności, bardziej świadome ukierunkowanie inwestycji, włączenie obywateli w kształtowanie zawodowej rzeczywistości oraz poszerzenie współpracy z sektorem prywatnym, przedsiębiorcami, izbami handlowymi i innymi podmiotami mającymi istotny wpływ na kształtowanie rynku pracy. Dostrzegając powyższe, Wojewódzka Rada Rynku Pracy w Poznaniu zwraca się do Starostów Powiatów, Prezydentów Miast, Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy oraz Powiatowych Rad Rynku Pracy województwa wielkopolskiego o wsparcie i promowanie działań związanych z zaspokojeniem potrzeb kadrowych lokalnych pracodawców, np. m.in. przez utrzymanie lub przywrócenie na rynek pracy osób, które zakończyły okres podstawowej aktywności zawodowej, a jednocześnie zgłaszają chęć dalszego świadczenia pracy. Wyrażając pełne zrozumienie dla osób, które moment przejścia na emeryturę traktują jako początek zasłużonego odpoczynku, należy zwrócić uwagę na potrzeby tych, którzy z różnych przyczyn chcą, a czasem muszą, pozostać aktywnymi pracownikami. Wypracowane na przestrzeni wielu lat pracy zawodowej, często unikatowe umiejętności i kwalifikacje „srebrnych pracowników”, stanowią cenny zasób, którego wykorzystanie może mieć duże znaczenie dla całego rynku pracy w regionie. Wielkopolskę od wielu lat cechuje najniższa stopa bezrobocia w kraju. Zjawisko to choć pożądane i ze wszech miar pozytywne, szczególnie w naszym regionie powoduje niezaspokojone potrzeby pracodawców. Braki kadrowe, w wielu sektorach gospodarki, częściowo niwelowane przez zatrudnienie cudzoziemców, w konsekwencji mogą mieć wpływ na tempo rozwoju naszego regionu. W związku z tym, Wojewódzka Rada Rynku Pracy w Poznaniu zwraca się do decydentów wielkopolskich powiatów z apelem o upowszechnianie i promowanie działań aktywizujących „srebrnych pracowników jako grupę uzupełniającą dotychczasowy rezerwuar kadrowy. Inicjatywy takie mogą być wielokierunkowe, np.: 1. Pomoc w nawiązywaniu kontaktów/współpracy pracownik – pracodawca, np. przez utworzenie w powiatowych urzędach pracy punktów nakierowanych na potrzeby seniora. W takim miejscu doradca zawodowy w indywidualnym podejściu do „srebrnego pracownika” poświęci więcej czasu na wysłuchanie potrzeb klienta, przedstawi dostępne oferty pracy i poświęci czas na wytłumaczenie zasad podjęcia nowej pracy. Ponadto w takim miejscu pracodawca bez zbędnych formalności zgłosi swoje potrzeby kadrowe skierowane właśnie do osób zainteresowanych podjęciem pracy w niepełnym wymiarze, okazjonalnej lub czasowej. 2. Zachęcanie pracodawców do wykorzystywania wiedzy i doświadczenia swoich pracowników, którzy zdecydowali się na przejście na emeryturę. Pozwolenie m. in. na okazjonalne świadczenie pracy np. przy szkoleniu stanowiskowym nowozatrudnionego pracownika lub w innych sytuacjach wymagających szybkiej pomocy doświadczonego fachowca. Przedsiębiorca pozostawi w rytmie pracy aktualnych pracowników, a poproszony o pomoc były pracownik będzie czuł się potrzebny, doceniony i nawet przy wynagrodzeniu godzinowym, np. na umowę-zlecenie, wesprze swój budżet domowy. Zatrudnienie emeryta chcącego i mogącego pracować w wymiarze kilkugodzinowym tygodniowo, może wspomóc przedsiębiorcę w realizacji dodatkowych zadań, szczególnie tych wymagających sprawdzonych umiejętności. 3. Powiatowe Rady Rynku Pracy, dostrzegające potencjał „srebrnego pracownika”, mogą rekomendować aktywniejsze sięganie po środki Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Pracodawca z tych środków może sfinansować koszty szkolenia swojego pracownika, w tym również emeryta, z którym ma nawiązany stosunek pracy. Szkolenie pozwoli uzupełnić posiadaną wiedzę lub przekwalifikować na zupełnie nowe stanowisko. 4. Aby nie tracić cennych pracowników i pozostawić ich w aktywności zawodowej, kluczowe jest zachęcanie emerytów do powrotu na rynek pracy na dogodnych warunkach czasowych i stanowiskowych. Pozwoli to na wymianę międzypokoleniową i wypracowanie kultury pracy wśród osób młodych. 5.Gdański Urząd Pracy realizuje projekt „Centrum Pracy Seniorek i Seniorów” - nowoczesny punkt zajmujący się pośrednictwem pracy i poradnictwem zawodowym dla osób dojrzałych. Seniorzy, którzy pomimo przejścia na emeryturę nie chcą kończyć aktywności zawodowej, mogą liczyć na profesjonalne wsparcie w poszukiwaniu dedykowanej oferty pracy, zarówno w pełnym, jak i częściowym wymiarze czasu pracy. Ambicją doradców jest nie tylko dobieranie atrakcyjnych finansowo propozycji, ale i ich selekcja, tak aby wykonywana praca nie stanowiła poważnego obciążenia, a zatrudnienie było możliwie blisko miejsca zamieszkania. Centrum oferuje innowacyjne rozwiązanie dla osób starszych, które może stanowić skuteczne wsparcie w uzyskiwaniu dodatkowego dochodu. Podobny projekt „Dobry pracownik nie ma wieku", realizowany jest przez Urząd Pracy m. st. Warszawy, obejmujący zorganizowanie kilku form aktywizacji (staży, szkoleń), w których uczestniczyły osoby w wieku emerytalnym, poszukujące pracy. Wsparciem objęto także zaangażowanych przedsiębiorców (refundacja części kosztów wynagrodzenia dla pracodawcy). Projekt pomógł zbudować aktywne postawy wśród emerytów oraz wesprzeć ich aktywność na rynku pracy w obszarze kompetencji miękkich, cyfrowych i kwalifikacji zawodowych. W naszym regionie zapewne podobne działania są również realizowane, ale nie są powszechnie znane i nagłośnione. Zachęcamy więc do dzielenia się swoimi dotychczasowymi doświadczeniami i sukcesami przesyłając na adres WUP w Poznaniu informacje o dobrych praktykach wartych powielenia w innych powiatach. 6. Wojewódzka Rada Rynku Pracy zwraca się również do Pana Marszałka Województwa Wielkopolskiego o rozważenie wsparcia inicjatywy przywracania na rynek pracy „srebrnych pracowników” poprzez ogłoszenie konkursu pozwalającego wyróżnić i nagrodzić najciekawsze praktyki i inicjatywy, np. „Srebrny Powiat” lub „Srebrny Pracodawca”. |
Stanowisko to ma być pewnym impulsem płynącym z Wielkopolski – regionu o najniższym bezrobociu w kraju, regionu gospodarnego i mającego swoje aspiracje do dalszego rozwoju, a jednocześnie dostrzegającego, że brak rąk do pracy, a zwłaszcza niedobry wykwalifikowanego personelu, stają się poważną barierą do dalszego rozwoju ekonomicznego naszego kraju.
W kolejnym punkcie Wojewódzka Rada Rynku Pracy w Poznaniu zapoznała się z:
Na koniec spotkania Wojciech Jankowiak – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego podziękował Członkom Rady za pracę w mijającym roku, za wnikliwe przemyślenia, wnioski i stanowiska. Pan Marszałek złożył wszystkim zebranym najlepsze życzenia z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia oraz Nowego 2024 Roku. Do życzeń dołączyli się także Przewodniczący Rady prof. Józef Orczyk oraz Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu Barbara Kwapiszewska.
Opracowanie: Grzegorz Wysocki, na podstawie materiałów Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu.
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
