Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 18 maja 2021 roku do Ministra Klimatu i Środowiska o ponowne uruchomienie programu "Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej" w 2021 r. oraz o wprowadzenie stałych rozwiązań, które doprowadzą do rozwiązania problemu utylizacji tworzyw sztucznych używanych w produkcji rolniczej.
Samorząd rolniczy z zadowoleniem przyjął informację, przekazaną w listopadzie 2020 r. o tym, że w resorcie klimatu i środowiska toczą się prace nad modyfikacją systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) w zakresie opakowań do nowych wymagań prawa UE.
Z dużą nadzieją przyjęliśmy również informację z lutego br., że prowadzone są rozmowy pomiędzy Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi a Ministerstwem Klimatu i Środowiska, jako właściwym do wprowadzenia systemowych uregulowań prawnych w dziedzinie gospodarki odpadami, na temat zagospodarowania opakowań, które gromadzone są w gospodarstwach rolniczych w związku z trudnościami w przekazaniu ich zakładom utylizacyjnym. Samorząd rolniczy w pełni popiera ten kierunek prac legislacyjnych. Wprowadzający produkty na rynek w opakowaniach (np. środki ochrony roślin lub nawozy) powinni być obowiązani do pokrycia kosztów selektywnego zbierania, transportu i przetwarzania odpadów. Nowy system powinien stymulować producentów do takiego projektowania produktów i opakowań, aby zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami zapobiegać powstawaniu nadmiernej masy odpadów i zwiększać ich potencjał recyklingu.
Problem dotyczy nie tylko opakowań, ale również innych materiałów używanych w produkcji rolniczej, takich jak folie po sianokiszonkach, siatki i sznurki do owijania balotów czy agrowłóknina stosowana głównie do ochrony wczesnych upraw przed przymrozkami lub okrywania plantacji np. truskawek przed chwastami.
W chwili obecnej rolnicy zmuszeni są składować odpady w swoich gospodarstwach na własną rękę i na własny koszt szukać zakładu, który zgodzi się odebrać folię i inne tworzywa do utylizacji. Koszty są bardzo wysokie ponieważ folia rolnicza nie jest traktowana jako odpad komunalny, tylko przemysłowy. Utylizacja agrowłókniny stanowi jeszcze większy problem gdyż traktowana jest przez zakłady utylizacyjne jako materiał łatwopalny.
Kolejnym problemem jest niewielka ilość firm zajmująca się odbiorem odpadów i będąca w stanie przetworzyć odpady pochodzące z tych gospodarstw.
W związku z powyższym, w okresie przejściowym tj. do momentu wdrożenia nowego systemu zagospodarowania opakowań foliowych i innych materiałów odpadowych pochodzących z działalności rolniczej, celowym jest ponowne udzielenie gminom wsparcia w formie dotacji, na zasadach programu realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2020 r. pn. "Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej", poszerzonego o zagospodarowanie agrowłókniny.
Uruchomiony w 2019 r. program usuwania folii rolniczych, realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, nie był dostępny dla wszystkich gospodarstw rolnych, w związku z tym, że nie wszystkie gminy do niego przystąpiły. Zdaniem samorządu rolniczego program dotyczący utylizacji odpadów rolniczych powinien być wdrażany na poziomie regionu przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z którym gminy mają stały i bezpośredni kontakt.
Przedstawiając powyższe Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do Ministra Klimatu i Środowiska o kontynuację prac nad wdrożeniem systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, a jednocześnie o wprowadzenie kolejnej edycji programu "Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej" w 2021 r.
- Małgorzata Ramatowska
