Wśród wniosków przyjętych przez X Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej znalazły się trzy, w sprawie których wystąpiono do Ministra Rolnicztwa i Rozwoju Wsi.
Pierwszy z nich postulował podjęcie działań mających na celu rozwiązanie problemu odbioru zwierząt hodowlanych takich jak trzoda czy bydło, które w wyniku urazów bądź chorób nie mogą być transportowane do ubojni (złamana noga, uraz kręgosłupa itp.) W obecnej sytuacji żadna jednostka ani też zakład nie podejmują się odbioru i transportu takich zwierząt. Zdaniem członków Walnego Zgromadzenia należałoby powołać nową jednostkę lub upoważnić już funkcjonujące i wyposażyć w instrumenty prawne zezwalające na uśmiercanie zwierzęcia w gospodarstwie i transport do zakładu utylizacyjnego lub jeżeli tusza nadaje się do wykorzystania - do zakładu rzeźnego.
Drugi sygnalizował potrzebę zmiany przepisów dotyczących naliczania rolniczych emerytur tak, aby uwzględniane były okresy składkowe w ZUS i okresy składkowe w KRUS. Obecnie rolnicy, którzy wcześniej byli ubezpieczeni w ZUS-ie a potem przeszli na ubezpieczenie KRUS np. z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, mają naliczane emerytury tylko od składek odprowadzanych do KRUS.
Trzeci także dotyczył rolników, którzy przez okresem składkowym w KRUS korzystali z ubezpieczenia ZUS, aby stworzyć możliwość skorzystania z wcześniejszej emerytury w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Poniżej publikujemy podpisaną przez Podsekretarza Stanu Tadeusza Nalewajka odpowiedź resortu.
W odpowiedzi na Pana pismo z dnia 3 lipca 2013 r., znak: WIR.BW/MC/2314/2013. w sprawie wniosków X Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej IV kadencji, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Ad. 1. W sytuacji nagiego wypadku zwierzęcia, kiedy zwierzę gospodarskie kopytne, np. złamało nogę. posiadacz takiego zwierzęcia może rozważyć, w zależności od sytuacji, następujące opcje postępowania:
- leczenie zwierzęcia,
- podjęcie działań mających na celu pozyskanie mięsa do spożycia przez ludzi,
- uśmiercenie zwierzęcia.
W przypadku podjęcia działań mających na celu pozyskanie mięsa do spożycia przez ludzi, w zależności od tego czy posiadacz mięsa planuje przeznaczyć je do sprzedaży (wprowadzenia na rynek), czy też zamierza wykorzystać je na własne potrzeby, zastosowanie mają różne przepisy.
W przypadku gdy mięso ma być oferowane do sprzedaży, odpowiednie będą tu przepisy dotyczące uboju z konieczności określone w rozdziale VI sekcji I załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14). Jednakże, posiadacz zwierzęcia podejmując decyzję o przeprowadzeniu takiego uboju musi mieć świadomość, że niezbędna jest tu obecność lekarza weterynarii, a po uboju tusza zwierzęcia powinna zostać przetransportowana do rzeźni.
Zgodnie z ww. przepisami, przy przeprowadzaniu uboju z konieczności poza rzeźnią powinny być spełnione poniższe wymagania:
- Ubój z konieczności przeprowadza się na zwierzęciu zdrowym, które miało wypadek, uniemożliwiający jego transport do rzeźni z przyczyn podyktowanych jego dobrostanem.
- Zwierzę musi zostać poddane badaniu przedubojowemu przez lekarza weterynarii.
- Tusza zwierzęcia poddanego ubojowi i wykrwawieniu musi zostać przewieziona do rzeźni w higienicznych warunkach i bez zbędnej zwłoki. Usunięcia żołądka i jelit, bez dalszego oczyszczania, można dokonać na miejscu, pod nadzorem lekarza weterynarii. Wszelkie usunięte wnętrzności muszą towarzyszyć tuszy zwierzęcia do rzeźni, oraz muszą być oznakowane jako przynależące do tej tuszy.
- Jeżeli od chwili dokonania uboju do przybycia do rzeźni upływa więcej niż dwie godziny, tusza zwierzęcia musi zostać schłodzona. Jeżeli klimat na to zezwala, nie ma konieczności poddawania tuszy chłodzeniu aktywnemu.
- Tuszy zwierzęcia do rzeźni musi towarzyszyć oświadczenie przedsiębiorcy sektora spożywczego, z którego hodowli dane zwierzę pochodzi, stwierdzające tożsamość zwierzęcia oraz zawierające informacje na temat weterynaryjnych produktów leczniczych lub innych środków, jakie podawano zwierzęciu lub wobec niego stosowano, z wyszczególnieniem dat podawania i okresów karencji.
- Tuszy zwierzęcia do rzeźni musi towarzyszyć oświadczenie lekarza weterynarii, stwierdzające korzystny wynik badania przedubojowego, jego datę i czas oraz przyczynę uboju z konieczności, a także zawierające informację na temat leczenia, jakiemu poddane było dane zwierzę przez lekarza weterynarii.
Tusza takiego zwierzęcia zostaje w rzeźni poddana badaniu poubojowemu przez urzędowego lekarza weterynarii i jeżeli zostanie uznana za zdatną do spożycia przez ludzi może być wprowadzona na rynek krajowy danego państwa członkowskiego (oznakowana specjalnym znakiem). W polskim porządku prawnym kwestia oznakowania takiego mięsa, została określona w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy znakowaniu mięsa pozyskanego ze zwierząt poddanych ubojowi z konieczności (Dz. U. z 2010 r. Nr 29. poz. 150). Urzędowy lekarz weterynarii może również udzielić wskazówek co do wykorzystania mięsa pozyskanego w wyniku takiego uboju. Natomiast, w przypadku, gdy tusza zostanie oceniona jako niezdatna do spożycia przez ludzi, poddawana jest utylizacji, bądź, za zgodą urzędowego lekarza weterynarii, przeznaczona jest do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych.
Dodatkowo, należy podkreślić, że w przypadku gdy zdrowe zwierzę gospodarskie (tj. świnia, owca, koza lub cielę do 6 miesiąca życia oraz zwierzę dzikie utrzymywane w warunkach fermowych) ulegnie wypadkowi, możliwe jest również wykorzystanie mięsa z takiego zwierzęcia na użytek własny posiadacza zwierzęcia. W takim przypadku spełnione powinny być wymagania dotyczące produkcji mięsa na użytek własny określone w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127. z późn. zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny (Dz. U. Nr 207, poz. 1370). Mięso pozyskane z takiego uboju nie może być oferowane do sprzedaży. Przy przeprowadzaniu takiego uboju nie jest konieczna obecność lekarza weterynarii, niemniej jednak pozyskane mięso nie może być oferowane do sprzedaży.
W związku z powyższym, należy podkreślić, że przepisy higieniczne obowiązujące przy uboju z konieczności, umożliwiają wprowadzenie mięsa pozyskanego ze zwierząt poddanych ubojowi z konieczności na rynek (na rynek danego państwa członkowskiego UE), jednakże pod warunkiem spełniania określonych wymagań, obowiązujących przy przeprowadzeniu tego uboju i pod warunkiem, że mięso zostanie ocenione jako zdatne do spożycia przez ludzi.
Ponadto, regulacje dotyczące tzw. uboju z konieczności w zakresie warunków dobrostanu zwierząt zostały określone w przepisach rozporządzenia Rady (WE) 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas uśmiercania (Dz. Urz. UE L 303 z 18.11.2009, str. l). W art. 19 tego rozporządzenia postanawia się, że "w przypadku uśmiercania z konieczności posiadacz danych zwierząt podejmuje wszelkie konieczne działania, aby jak najszybciej uśmiercić zwierzę".
Natomiast w rozdziale I załącznika I do rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającym dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. WE L 3 z 05.01.2005. str. 1) określono, że zwierzęta mogą być przeważone jedynie, jeżeli są zdolne do transportu oraz, że muszą być transportowane w warunkach gwarantujących im brak zranień lub niepotrzebnego cierpienia. Zwierzęta zranione lub wykazujące słabość fizjologiczną lub patologię, nie mogą być uważane za zdolne do transportu, w szczególności, jeśli nie są zdolne do samodzielnego poruszania się bez bólu lub poruszania się bez pomocy.
W związku powyższym, należy stwierdzić, że przepisy z zakresu ochrony zwierząt nie zezwalają na transport zwierząt, które uległy wypadkowi i nie są zdolne do transportu, w szczególności jeżeli nie są w stanie samodzielnie poruszać się bez bólu lub bez pomocy. Natomiast przepisy higieniczne obowiązujące przy uboju z konieczności, umożliwiają wprowadzenie na rynek mięsa pozyskanego ze zwierząt poddanych ubojowi z konieczności, pod warunkiem spełniania określonych wymagań.
Dodatkowo, pragnę poinformować, że obecnie na ukończeniu są prace legislacyjne Komisji Europejskiej nad projektem rozporządzenia Komisji, w którym proponuje się, aby mięso pozyskane z uboju z konieczności (uznane za zdatne do spożycia przez ludzi) mogło być wprowadzane na rynek unijny, nie zaś jedynie na rynek krajowy danego państwa członkowskiego. Planowana data wejścia w życie zmian w tym zakresie to 1 czerwca 2014 r.
Ponadto, mając na uwadze zgłaszane przez rolników problemy z ubojem z konieczności, w Ministerstwie obecnie przygotowywana jest ulotka informacyjna dla rolników dotycząca możliwości uratowania wartości rzeźnej w przypadku uboju z konieczności zwierząt gospodarskich kopytnych.
Należy również dodać, że pomocy finansowej polegającej na finansowaniu lub dofinansowaniu kosztów zbioru, transportu lub unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich z gatunku bydło, owce, kozy, świnie lub konie udziela Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), zgodnie z § 2 pkt. 4 i § 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 roku w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22, poz. 121, z późn. zm.) Udzielana pomoc dotyczy kosztów poniesionych na ten cel przez producenta rolnego prowadzącego gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej będące małym lub średnim przedsiębiorstwem w rozumieniu przepisów załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008 r. str. 3).
ARiMR finansuje do 100% kosztów zbioru i transportu oraz unieszkodliwiania bydła, owiec i kóz, które podlegają badaniu w kierunku zakaźnej encefalopatii zwierząt (np. BSE). W przypadku młodego bydła, owiec i kóz, które nie podlegają badaniu w kierunku zakaźnej encefalopatii zwierząt oraz świń i koni niezależnie od ich wieku, Agencja dofinansowuje do 100% kosztów zbioru i transportu oraz do 75% kosztów unieszkodliwienia.
Realizacja pomocy odbywa się poprzez zapłatę przez Agencję w imieniu rolnika znaczącej części kosztów realizacji usługi, na rzecz zakładu utylizacyjnego, który tę usługę wykonał. Producent rolny natomiast płaci tylko niewielką część kwoty wymienionej na fakturze za wykonanie usługi lub w przypadku gdy usługa dotyczy zwierzęcia podlegającego badaniu w kierunku zakaźnej encefalopatii zwierząt Agencja reguluje całość tej kwoty. Agencja udziela pomocy finansowej producentom rolnym za pośrednictwem zakładów utylizacyjnych, z którymi podpisała stosowne umowy na dany rok.
W celu uzyskania dofinansowania, producent rolny powinien zlecić odbiór zwłok zwierzęcia zakładowi utylizacyjnemu, który na podstawie umowy z Agencją prowadzi działalność na obszarze danego województwa. Dalsze czynności związane z wypłatą pomocy są realizowane bezpośrednio przez zakład utylizacyjny. Kwota pomocy finansowej jest ustalana na podstawie faktury VAT. W przypadku producentów rolnych będących płatnikami podatku VAT Agencja dofinansowuje koszt usługi według ich kosztu netto, a cała kwota podatku VAT jest płacona przez producenta rolnego. W przypadku "rolników ryczałtowych" kwota pomocy jest określona w oparciu o wartość brutto.
Ad. 2. Obecnie trwają prace studialne nad opracowaniem koncepcji reformy systemu ubezpieczenia społecznego rolników, której opracowanie przewiduje Plan prac legislacyjnych Rządu. Reforma ubezpieczenia społecznego rolników dotyczyć będzie także części emerytalno-rentowej systemu, czyli zasad ustalania prawa i wysokości świadczenia emerytalnego rolniczego. Przewiduje się również ponowne przeanalizowanie obowiązujących obecnie zasad w zakresie wypłaty świadczeń emerytalnych zbiegowych z obu systemów emerytalnych - z ZUS i z KRUS na podstawie dotychczasowych doświadczeń w tym zakresie.
Ad. 3 W dniu 1 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 637), która znowelizowała także ustawę z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 291, z póżn. zm.). Jedna z wprowadzonych zmian polega na stopniowym wygaszaniu możliwości uzyskania wcześniejszej emerytury rolniczej. Świadczenie to będzie dostępne jeszcze tylko dla tych rolników, którzy wszystkie wymagane warunki ustawowe do uzyskania tego świadczenia spełnią do końca 2017 r. Zatem trudno jest oczekiwać, że obecnie zostaną wprowadzone jakieś zasadnicze zmiany ułatwiające przyznawanie tego świadczenia.
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
