W 2018 roku do Krajowego rejestru wpisano 22 nowe odmiany zbóż ozimych: 11 odmian pszenicy, w tym: 4 odmiany chlebowe z grupy A, 6 odmian chlebowych z grupy B oraz jedną odmianę pastewną (Sikorka), 2 odmiany pszenżyta, 5 odmian żyta i 4 odmiany jęczmienia. W Polsce powierzchnia uprawy pszenicy ozimej w ostatnich latach wynosi ponad 2 mln ha rocznie, tj. ok. 29% ogólnej powierzchni uprawy zbóż. Ponad połowa zbiorów przeznaczona jest na cele konsumpcyjne. Nowe odmiany pszenicy ozimej zwyczajnej to:
- Apostel – jakościowa odmiana chlebowa (A); odmiana o wysokim potencjale plonowania, charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością na rdzę żółtą, wysoką odpornością na mączniaka prawdziwego, choroby podstawy źdźbła; ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu; odmiana tolerancyjna na opóźniony termin siewu;
- Błyskawica – odmiana chlebowa (B); dobra zimotrwałość, bardzo dobra odporność na rdzę brunatną i żółtą, choroby podstawy źdźbła, dobra odporność na wyleganie;
- Comandor – jakościowa odmiana chlebowa (A); odmiana o wysokim potencjale plonowania, dobra zimotrwałość (4,5); bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą i brunatną, choroby podstawy źdźbła, wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, bardzo dobra odporność na porastanie ziarna w kłosie, ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu; odmiana o podwyższonej tolerancji na zakwaszenie gleby, wykazuje bardzo dobrą krzewistość, przydatna do opóźnionych siewów;
- Euforia – jakościowa odmiana chlebowa (A); odmiana o bardzo wysokim potencjale plonowania, bardzo dobra zimotrwałość (5,5), bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą, wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, ziarno ciężkie, dobrze wyrównane, odmiana tolerancyjna na wczesny i opóźniony termin siewu;
- Plejada – odmiana chlebowa (B); o bardzo wysokim potencjale plonowania, dobrze toleruje uprawę w monokulturze, dobra zimotrwałość (5), bardzo wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów, dobra odporność na wyleganie, odmiana tolerancyjna na wczesny i opóźniony termin siewu;
- Reduta – jakościowa odmiana chlebowa (A); doskonale sprawdza się na słabszych glebach,bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą i choroby podstawy źdźbła, ziarno o dobrym wyrównanie;
- RGT Treffer – odmiana chlebowa (B); o wysokim poziomie plonowania, zdolność krzewienia, wysoka zimotrwałość (5) bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą, fuzariozę kłosów i mączniaka prawdziwego, wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła;
- Sfera – odmiana chlebowa (B); o wysokim i stabilnym poziomie plonowania, dobra zimotrwałość, bardzo wysoka odporność rdzę żółtą, mączniaka prawdziwego i choroby podstawy źdźbła;
- Sikorka – odmiana pastewna (C); o wysokim poziomie plonowania, bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą, choroby podstawy źdźbła; wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, septoriozę plew, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła, dobra odporność na porastanie ziarna w kłosie, wysoka tolerancja na zakwaszenie gleby, ziarno o dobrym wyrównaniu;
- SY Orofina – odmiana chlebowa (B); o wysokim poziomie plonowania, dobra zimotrwałość, bardzo wysoka odporność na rdzę żółtą i brunatną, mączniaka prawdziwego i choroby podstawy źdźbła, dobra odporność na wyleganie, ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu;
- Titanus – odmiana chlebowa (B); o dobrym poziomie plonowania, bardzo wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła, wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, dobra odporność na wyleganie, ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu;
Udział jęczmienia ozimego w zasiewach zbóż jest stosunkowo mały - 3,3% ogólnej powierzchni uprawy zbóż, tj. ok. 231 tys. ha. Z uwagi na krótszy okres wegetacji od pozostałych zbóż ozimych, wymaga wczesnego siewu. Najlepiej udaje się w rejonach o łagodniejszych zimach czyli w zachodniej i południowo zachodniej części kraju. W 2018 r. do Krajowego rejestru wpisano następujące odmiany:
- Impala – odmiana wielorzędowa typu pastewnego; wysokie plonowanie, najwyższa zimotrwałość (6), bardzo wysoka odporność na pleśń śniegową i rdzę jęczmienia;
- Mirabelle – odmiana wielorzędowa typu pastewnego; wysokie plonowanie, wysoka zimotrwałość (5), bardzo wysoka odporność pleśń śniegową, rynchosporiozę i wyleganie, bardzo dobrze znosi okresowe susze;
- SU Jule – odmiana wielorzędowa typu pastewnego; wysokie plonowanie, wysoka zimotrwałość (5), bardzo wysoka odporność na pleśń śniegową, choroby liści i wyleganie;
- Yukon – odmiana dwurzędowa typu pastewnego; wysoka zimotrwałość (5,5), bardzo wysoka odporność na rynchosporiozę, pleśń śniegową i mączniaka prawdziwego.
Powierzchnia zasiewów pszenżyta ozimego kształtuje się na poziomie ok. 1,3 mln ha rocznie, co stanowi ok. 16 % ogólnej powierzchni zbóż. Do nowych odmian należą:
- Belcanto – odmiana pastewna; bardzo wysokie plonowanie, bardzo dobra zimotrwałość (5,5), bardzo wysoka odporność na rdzę brunatną i żółtą, choroby podstawy źdźbła, pleśń śniegową, wyróżnia się jedną z najwyższych odporności na porastanie ziarna w kłosie, ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu;
- Toro – odmiana pastewna; bardzo wysokie plonowanie, dobra zimotrwałość (5), bardzo wysoka odporność na pleśń śniegową (8,7), rdzę brunatną i żółtą, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła, fuzariozę kłosów, mączniaka prawdziwego, duża odporność na porastanie ziarna w kłosie, ziarno o bardzo dobrym wyrównaniu.
Obecnie żyto ozime uprawiane jest na ok. 725 tys. ha, co stanowi ok. 14% ogólnej powierzchni zasiewów zbóż. W Krajowym rejestrze dominują odmiany mieszańcowe (hybrydowe). Odznaczają się one większym potencjałem plonotwórczym niż odmiany populacyjne, według badań COBORU nawet o 19%. Nowe odmiany to:
- KWS Classico - odmiana mieszańcowa; bardzo dobra plenność, wysoka odporność na rynchosporiozę, mączniaka prawdziwego i rdzę źdźbłową, dobra odporność na wyleganie, ziarno o dobrym wyrównaniu;
- KWS Loretto - odmiana mieszańcowa; bardzo dobra plenność, wysoka odporność na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, mączniaka prawdziwego, dobra odporność na wyleganie, ziarno o dobrym wyrównaniu;
- KWS Piano - odmiana mieszańcowa; bardzo dobra plenność, wysoka odporność na rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła, rdzę źdźbłową i mączniaka prawdziwego, dobra odporność na wyleganie;
- KWS Trebiano - odmiana mieszańcowa; bardzo dobra plenność, wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła i rdzę źdźbłową, dobra odporność na wyleganie, ziarno o dobrym wyrównaniu;
- Reflektor - odmiana populacyjna; dobra plenność, wysoka odporność na mączniaka prawdziwego, dobra odporność na rynchosporiozę i rdzę źdźbłową, dość dobra odporność na wyleganie.
CDR O/Poznań
Literatura:
Dane opracowane przez COBORU i udostępnione na strony internetowej.
Charakterystyka odmian – strony internetowe hodowców.
Źródło
Centrum Doradztwa Rolniczego
http://cdr.gov.pl/