Pismem z dnia 16 grudnia 2020 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiedziało na stanowiska IV Walnego Zgromadzenia WIR VI kadencji. Poniżej zamieszczamy krótkie podsumowanie odpowiedzi na poszczególne stanowiska. Pełną treść odpowiedzi Ministerstwa znajdziecie Państwo tutaj
- Odpowiedź na stanowisko IV WZ WIR w sprawie sposobów zwalczania ASF
W swojej odpowiedzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi obszernie poinformowało o działaniach podejmowanych w zakresie zwalczania ASF i jej skutków dla producentów trzody chlewnej w Polsce. Działania te to przede wszystkim:
- redukcja liczby dzików, szczególnie w terenach intensywnego występowania choroby poprzez polowania, które odbywają się w ramach regularnej gospodarki łowieckiej oraz poprzez odstrzały sanitarne. W ramach tych polowań, w okresie od 1 stycznia do 30 listopada 2020 r. pozyskano 150 351 dzików,
- wzmożone pozyskanie samic dzików, czemu służą ryczałty wypłacane z budżetu państwa za pozyskanie dzików m.in. w ramach odstrzału sanitarnego w wysokości 650 zł brutto za samicę w wieku od 12 miesięcy oraz 300 zł brutto za pozostałe dziki,
- poszukiwanie i eliminacja ze środowiska naturalnego zwłok dzików i ich szczątków oraz dopłaty w wysokości 200 zł lub 100 zł, w zależności od obszaru, za zgłoszenie takich zwłok,
- monitorowanie liczebności i miejsc przebywania dzików, przy zastosowaniu nowoczesnych technologii (dronów),
- wprowadzenie zasad bioasekuracji dla myśliwych,
- budowanie sztucznych barier ograniczających przemieszczanie się dzików,
- kontrola przez organy Inspekcji Weterynaryjnej stosowania zasad bioasekuracji przez rolników,
- prowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnej wśród rolników i myśliwych,
- współpraca z jednostkami naukowymi w celu wsparcia naukowego podejmowania kluczowych decyzji przy zwalczaniu ASF,
- współpraca międzynarodowa w kierunku wypracowania nowego podejścia do zwalczania ASF polegającego na szybkim i elastycznym reagowaniu przez kraje członkowskie, uproszczeniu procedur administracyjnych, minimalizacji ograniczeń w handlu i opracowaniu szybkich testów.
Ministerstwo poinformowało również o działaniach łagodzących skutki ASF dla gospodarstw rolnych, do których należą:
- wsparcie inwestycji zabezpieczających gospodarstwo przed przedostaniem się wirusa ASF
- wsparcie zaprzestania produkcji trzody chlewnej i rozwoju innej działalności rolniczej („Restrukturyzacja małych gospodarstw” oraz „Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof”) albo na rzecz rozpoczęcia działalności pozarolniczej („Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”),
- pomoc na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń w poszczególnych kwartałach od IV kwartału 2019 r. do III kwartału 2020 r.
Dodatkowo, od nowego roku rolnicy, prowadzący produkcję na obszarach występowania ASF będą mogli się ubiegać o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki na okres 10 lat na spłatę zobowiązań za zakup środków produkcji, maszyn i urządzeń oraz zobowiązań z tytułu rat kredytów. Pożyczka będzie udzielana w wysokości:
- 50.000 zł na siedzibę stada, w której w 2016 r. było utrzymywanych średniorocznie do 50 sztuk świń;
- 100.000 zł na siedzibę stada, w której w 2016 r. było utrzymywanych średniorocznie powyżej 50 do 100 sztuk świń;
- 300.000 zł na siedzibę stada, w której w 2016 r. było utrzymywanych średniorocznie powyżej 100 do 500 sztuk świń;
- 500.000 zł na siedzibę stada, w której w 2016 r. było utrzymywanych średniorocznie powyżej 500 do 1000 sztuk świń;
- 1.000.000 zł na siedzibę stada, w której w 2016 r. było utrzymywanych średniorocznie powyżej 1000 sztuk świń.
Dostępne będą również środki na refundację 50% kosztów poniesionych na bioasekurację gospodarstw rolnych.
- Odpowiedź na stanowisko IV WZ WIR w sprawie tzw. „Piątki dla zwierząt”
Ministerstwo w swojej odpowiedzi poinformowało, że projekt tej ustawy był projektem poselskim wniesionym przez grupę 22 posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Takie projekty podlegają konsultacjom społecznym, niemniej jednak jeśli takowe nie zostaną przeprowadzone to nie stanowi to formalnej bariery do procedowania projektu. Projekt, w swoim uzasadnieniu zawierał natomiast analizę zmienianej w przedmiotowych przepisach ustawy sytuacji, opartą m.in. o dane Najwyższej Izby Kontroli, raporty branżowe wykonane zarówno z poziomu krajowego, jak i europejskiego. Ustawa uchwalona przez Sejm podlegała również poprawkom Senatu i na tym etapie pozyskano szereg opinii i analiz, które są dostępne na stronach internetowych Senatu. Ministerstwo poinformowało, że Uchwała Senatu została skierowana do sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i jak do tej pory nie została wyznaczona data rozpatrzenia ww. uchwały przez tę Komisję.
- Odpowiedź na stanowisko IV WZ WIR w sprawie w sprawie uzgodnień ministrów rolnictwa krajów UE, dotyczących budżetu na Wspólną Politykę Rolną na lata 2021-2027.
MRIRW poinformowało w swojej odpowiedzi na temat stanu prac nad budżetem w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-2027. Kluczowe uzgodnienia podjęte do tej pory na szczeblu instytucji unijnych i krajów członkowskich to:
- uelastycznienie sposobu planowania i rozliczania realizacji celów szczegółowych WPR (wskaźniki produktu i rezultatu);
- obowiązkowy limit wydatków (ringfencing) na ekoschematy – 20% alokacji krajowych na płatności bezpośrednie w ramach planów strategicznych WPR; - przepisy dotyczące maksymalnego wkładu EFRROW w wydatkach na wsparcie rozwoju obszarów wiejskich („współfinansowanie”)
– wprowadzono kategorię „regiony przejściowe” z maksymalnym wkładem środków UE na poziomie 60%; - rozszerzenie zakresu kosztów kwalifikowalnych w interwencjach inwestycyjnych (m.in. zakup gruntów, zakup stada podstawowego, dla ras chronionych zmienione warunki inwestowania w nawodnienia),
- uzgodnienie okresu przejściowego, który będzie trwał do 31 grudnia 2022 r. W tym okresie obowiązywać będą dotychczasowe zasady PROW.
W chwili obecnej trwa trilog pomiędzy Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim oraz Komisją Agrifish w celu wypracowania szczegółowych rozporządzeń.
Ministerstwo przedstawiło również stan prac nad naszym Krajowym Planem Strategicznym.
Tu należy nadmienić, że już po otrzymaniu tego pisma, projekt tego planu wraz z załącznikami został opublikowany na stronach MRIRW w celu przeprowadzenia konsultacji społecznych, a w dniu 18 grudnia 2020 r. Komisja Europejska opublikowała swoje rekomendacje dla krajowych planów strategicznych państw członkowskich, w tym dla Polski.
- Odpowiedź na stanowisko IV WZ WIR w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu.
MRIRW w swojej odpowiedzi przedstawiło planowane zasady dwóch nowych strategii związanych z Europejskim Zielonym Ładem tj, Bioróżnorodności oraz „Od pola do stoła”. Zwrócono uwagę, że wszystkie sektorowe strategie UE, w tym Wspólna Polityka Rolna będą włączone do realizacji ambitnych celów klimatycznych i środowiskowych podjętych przez Unię Europejską.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w znacznej mierze podziela obawy Wielkopolskiej Izby Rolniczej związane z wdrażaniem Unijnej strategii na rzecz Bioróżnorodności 2030 – Przywracanie przyrody do naszego życia. Cele Strategii w zakresie m.in. wyłączenia części gruntów rolnych w związku z powiększaniem zasięgu obszarów chronionych, przeznaczenia części użytków rolnych pod cenne przyrodniczo elementy krajobrazu, redukcji zużycia pestycydów, nawozów oraz zwiększenia udziału rolnictwa ekologicznego są bardzo ambitne, zwłaszcza w kontekście zaproponowanego krótkiego czasu na przeprowadzenie zmian. Zdaniem MRiRW działania podejmowane w kierunku ochrony środowiska, nie mogą zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu, ani też obniżyć konkurencyjności polskiego rolnictwa, a ich realizacja wymaga bardzo poważnych zmian w zakresie przebudowy struktury i technologii produkcji rolnej. Potrzebne będzie wzmocnienie otoczenia rolnictwa – sektora naukowo-badawczego, kanałów transferu wiedzy i doradztwa, informatyzacji oraz usług dla rolnictwa (maszyny, ale także badania gleb, meteorologia). Ponadto, realizacja celów Strategii BIO (i szerzej – prośrodowiskowej transformacji sektora rolno – żywnościowego, która została uwzględniona w EZŁ), utrudniona będzie koniecznością przezwyciężenia skutków gospodarczych i społecznych trwającej pandemii COVID-19, co wymaga dużego wysiłku finansowego i organizacyjnego na poziomie całych społeczeństw, rządów i UE. Należy zaznaczyć, że w Strategii nie została przedstawiona ocena możliwych skutków jej wdrożenia - zarówno środowiskowych, społecznych, jak i ekonomicznych. Nie zostało także określone, jak cele Strategii będą mierzone i jak przełożą się na zobowiązania poszczególnych państw członkowskich. W związku z tym, trudno jest ocenić implikacje dla Polski i dokonać oceny zakładanych celów. Z pewnością konieczna będzie dalsza dyskusja w trakcie realizacji założonego planu działania, który przewiduje opracowanie szeregu dyrektyw i wytycznych, stanowiących praktyczną podstawę do wdrożenia Strategii. Istotne jest, aby dokumenty i przepisy, które określą konkretne cele, zostały jak najszybciej uzgodnione. Pozwoli to na zaplanowanie koniecznych i możliwych do realizacji działań w tym zakresie, w tym m.in. w ramach przyszłej WPR. Ponadto Strategia UE na rzecz ograniczenia emisji metanu zawiera propozycje działań legislacyjnych i pozalegislacyjnych w różnych sektorach, w tym w sektorze rolnictwa. Główny nacisk zostanie położony na wymianę najlepszych praktyk w zakresie innowacyjnych technologii ograniczania emisji metanu, żywienia zwierząt i zarządzania hodowlą. Pod uwagę zostaną również wzięte ukierunkowane badania nad technologią, rozwiązaniami opartymi na zasobach przyrody i zmianami diety. KE wskazuje, że przy wykorzystaniu wsparcia udzielanego w ramach wspólnej polityki rolnej, będzie propagować rozwiązania prowadzące do ograniczania emisji metanu.
- Odpowiedź na stanowisko niewystarczających środków na dopłaty do ubezpieczeń rolniczych.
Wysokość środków na dopłaty do składek ubezpieczenia możliwych do zaangażowania w ramach ustaw budżetowych na poszczególne lata, związana jest z panującą w danym czasie sytuacją gospodarczą. W ustawie budżetowej na rok 2020 na dopłaty do składek ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, zaplanowano środki na łączną kwotę 350 mln zł. Ponadto Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zawarł z zakładami ubezpieczeń umowy na stosowanie w bieżącym roku dopłat do składek ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na łączną kwotę 50 mln zł. W związku z faktem, że w ostatnich dniach jeden z zakładów ubezpieczeń, z którym Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawarł umowę na stosowanie w bieżącym roku dopłat, zwrócił część przyznanego mu limitu w kwocie około 2,13 mln zł, limit ten został proporcjonalnie rozdysponowany pomiędzy pięcioma zainteresowanymi zakładami, które ponownie uruchomiły proces zawierania umów z producentami rolnymi.
Andrzej Przepióra
Kontakt do autora: a.przepiora@wir.org.pl
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
