Krajowe uprawy rolne na biopaliwa – dane do obliczania emisji

Prace badawcze

Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB) w Puławach, na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, prowadzi prace badawcze m.in. w zakresie potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych w uprawach rolnych wykorzystywanych na cele energetyczne. W Polsce są to uprawy kukurydzy i rzepaku przeznaczane do produkcji biopaliw ciekłych.

Realizacja Dyrektywy UE

Zgodnie przepisami, aby uprawy rolne mogły być wykorzystane do realizacji celu OZE w transporcie (tzw. Narodowego Celu Wskaźnikowego), muszą spełniać kryteria zrównoważonego rozwoju. Jednym z tych kryteriów jest zapewnienie redukcji emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 50% w stosunku do kopalnego odpowiednika, przy wzięciu pod uwagę całego cyklu życia danego biopaliwa. W przypadku instalacji do wytwarzania biokomponentów, które zostały uruchomione po 1 stycznia 2021 r., wymóg ograniczenia emisji może wynieść nawet 65%.

Dane do wyliczenia wartości zagregowanych

IUNG-PIB na podstawie lokalnych praktyk rolniczych opracował dane statystyczne obejmujące lata 2020-2023 dla upraw rzepaku i kukurydzy, które mogą być wykorzystane m.in. do obliczenia średnich wartości emisji dla etapu uprawy w cyklu życia biopaliw:

• dane statystyczne dotyczące uprawy rzepaku w Polsce na poziomie regionów NUTS3 – (plik do pobrania);
• dane statystyczne dotyczące  uprawy kukurydzy na ziarno w Polsce na poziomie regionów NUTS3– (plik do pobrania).

Wykorzystanie tego rodzaju danych jest możliwe w ramach certyfikacji biopaliw przez systemy dobrowolne zgodnie z przepisami dyrektywy (UE) 2018/2001 oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/996. Metodyka obliczania emisji gazów cieplarnianych, wynikająca z Dyrektywy (UE) 2028/2001 (załącznik V część C pkt 5) oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/996 (Załącznik VII) pozwala na określenie emisji z upraw rolnych w oparciu o:

• wartości rzeczywiste emisji określanie indywidualnie na poziomie każdego gospodarstwa, lub
• wartości standardowych dla emisji z upraw określonych w załączniku do Dyrektywy (UE) 2028/2001, lub
• średnie regionalne wartości emisji z uprawy (NUTS 2) zawarte w krajowych sprawozdaniach i zatwierdzonych przez Komisję Europejską, lub
• w razie braku odpowiednich informacji (NUTS 2), dopuszcza się obliczanie średnich emisji na podstawie danych statystycznych pochodzących z grupy gospodarstw, dotyczących lokalnych praktyk rolniczych, jako alternatywę do stosowania wartości rzeczywistych.

Szacuje się, że z tegorocznych zbiorów surowców rolnych do produkcji biopaliw może zostać wykorzystane około 3,5 mln ton krajowej produkcji – w tym około 2,3 mln ton rzepaku oraz około 1,2 mln ton ziarna kukurydzy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, która wdraża unijne wymogi wynikające z Dyrektywy 2018/2001.

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2028/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2022/996 z dnia 14 czerwca 2022 r. w sprawie zasad weryfikacji kryteriów zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz kryteriów niskiego ryzyka spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów.