Dzięki funduszom unijnym rozwój następuje szybciej i łatwiej uważa europoseł Jarosław Kalinowski
Struktura polskiego rolnictwa się zmienia. Maleje liczba gospodarstw, wzrasta ich średnia wielkość. Pomimo, iż warunki życia odbiegają od standardów zachodnich coraz więcej młodych ludzi deklaruje chęć zamieszkania na wsi. Szczególnie widoczne jest to na obszarach położonych w sąsiedztwie aglomeracji – tam, gdzie wieś stanowi peryferia miasta. Ludzie, często z wyższym wykształceniem i „miejskimi” korzeniami, wyprowadzają się „pod miasto”.
Jest to wynikiem poprawy standardów życia. Nowe drogi, chodniki, szkoły i urzędy zmieniły postrzeganie prowincji. Jeśli przypomnimy sobie, jak wyglądało życie na wsi w czasach naszej młodości, poprawę dostrzeżemy gołym okiem.
Czy to dzięki akcesji polska wieś pięknieje? Tak! Większość przemian to zasługa wsparcia z UE. Obok funduszy z polityki spójności, ukierunkowanych na wyrównywanie standardów wśród regionów Europy, to środki na wsparcie rolnictwa i rozwój wsi przyznawane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej pomagają rozwinąć, zmodernizować i dostosować rolnictwo do europejskich standardów.
Jeszcze przed wstąpieniem do Unii Polska została objęta programem SAPARD, którego celem było stymulowanie rozwoju poprzez inwestycje infrastrukturalne, przemysłowe i rolne. Na działania dostosowujące obszary wiejskie do standardów unijnych (m.in. zakup maszyn, podniesienie standardów sanitarnych i weterynaryjnych, ochrona środowiska) w latach 2002-2006 przeznaczono ponad 700 mln euro.
Po wejściu do Unii i wdrożeniu WPR Polska mogła skorzystać z pieniędzy dostępnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, ukierunkowanych na modernizację infrastruktury, podniesienie konkurencyjności, ochronę środowiska i poprawę jakości życia. W pierwszym okresie programowania, w latach 2004 – 2006, zrealizowano płatności o wartości 3 mld euro, a w kolejnej perspektywie wysokość pomocy z UE wyniosła ponad 13 mld euro.
Wdrożono Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 – 2006”, w ramach którego zrealizowano działania służące zrównoważonemu rozwojowi wsi oraz modernizacji sektora rolno-żywnościowego. Wsparcie z UE wyniosło ok. 1,2 mld euro.
Istotnym źródłem wsparcia dla rolników są dopłaty bezpośrednie przyznawane od 2004 r. Do końca 2012 r. płatności wyniosły blisko 23 mld euro. Przyczyniły się do zmian restrukturyzacyjnych - powiększania gospodarstw, zmian profilu produkcji i jej koncentracji, co w konsekwencji urynkowiło znaczną część gospodarstw.
Polskie rolnictwo dogoniło europejskie, a w niektórych dziedzinach wręcz je przegoniło. Wzrosły dochody, które w latach 2004-2010 były dwukrotnie wyższe niż przed akcesją. Od czasu członkostwa w Unii rolnictwo i obszary wiejskie uzyskały pomoc wynoszącą prawie 44 mld euro. Dzięki funduszom unijnym rozwój następuje szybciej i łatwiej.
Nie wszystkie przemiany są zasługą członkostwa w UE. Wiele z nich wynika z naturalnego postępu cywilizacyjnego i dostępu do nowych technologii, a modernizację i rozwój wspiera budżet krajowy. Niemniej jednak ze wsparcia skorzystały setki tysięcy rolników i mieszkańców obszarów wiejskich. A przecież podstawą struktury społecznej na wsi było, jest i mam nadzieję, że pozostanie, rolnictwo. To wokół niego powstają inne formy działalności gospodarczej i usług.
Przed przystąpieniem do Unii eurosceptycy argumentowali, że cudzoziemcy wykupią polską ziemię, że utracimy tożsamość. Tymczasem "skoku" na ziemię nie było, a wieś wręcz szczyci się swym dziedzictwem historycznym, kulturą, swą „unikatowością” w Europie.
Obraz przemian, jakie zaszły i wciąż zachodzą na polskiej wsi, jest pozytywny. Uzyskaliśmy rozstrzygnięcia, które pozwoliły sprostać konkurencji i dokonać zmian modernizacyjnych. Kontynuowanie wsparcia UE i uzupełnianie go wsparciem krajowym jest konieczne, aby umożliwić rozkwit wsi, zapewnić rolnikom stałe, godziwe dochody, a konsumentom zdrową, bezpieczną żywność. Zwiększy to atrakcyjność obszarów wiejskich i zachęci przyszłe pokolenia do osiedlania się na nich i dbania o nie tak, aby nasza „wieś spokojna, wieś wesoła” tętniła szczęśliwym życiem.
118/2014 Nowa Wieś Europejska
