III Forum Rolników i Agrobiznesu odbywające się na terenie Międzynarodowych Targach Poznańskich 22 listopada br. przyciągnęło ponad 1300 osób z całej Polski. Organizatorem konferencji była redakcja miesięcznika „Top Agrar Polska”.
W trakcie Forum rolnicy mogli wziąć udział w Śniadaniu Wielkopolskim zorganizowanym przez Wielkopolską Izbę Rolniczą, promującym Kiełbasę Białą Parzoną Wielkopolską, znajdującą się na liście polskich produktów regionalnych z certyfikatem „Chronione Oznaczenie Geograficzne”. Uczestnicy śniadania mogli także skosztować lokalnego produktu Grupy Producentów Warzyw CHROBRY z Kłecka - buraczków z chrzanem.
Po oficjalnym otwarciu konferencji przez redaktora naczelnego Top Agrar Polska Karola Bujoczka oraz prezesa Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Adama Koziołka głos zabrał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jan Krzysztof Ardanowski. Szef resortu rolnictwa w swym wystąpieniu poruszył główne dylematy polskiego rolnictwa m.in. problem „głodu” ziemi. Z jednej strony rolnicy, którzy chcą się rozwijać domagają się odbierania ziem gospodarstwom towarowym. Po drugiej stronie stoją przedsiębiorcy zatrudniający kilkadziesiąt pracowników, posiadających rozwiniętą infrastrukturę oraz mających znaczący wpływ na produkcję rolniczą w Polsce. Minister podkreślił w swej wypowiedzi narastający problem braku akceptacji rolnictwa przez społeczeństwo. Uświadamiał rolników, że muszą dołożyć starań by przekonać Polaków o niezwykle ważnej roli rolnictwa, społeczeństwo musi mieć świadomość, że wsparcie rolnictwa środkami krajowymi i unijnymi jest opłacalne nie tylko dla samych producentów rolnych, ale również dla każdego obywatela. Minister zaznaczył, że polscy rolnicy muszą przede wszystkim nauczyć się mówić jednym głosem, gdyż konflikty między organizacjami nie tylko rzutują na niekorzystny odbiór rolnictwa, ale także hamują wypracowanie racjonalnych rozwiązań przez resort rolnictwa.
Ze sali padały pytania do ministra rolnictwa o przyszłość producentów trzody chlewnej, o podział nowych funduszy unijnych oraz o wizje wprowadzenia korzystnych warunków ubezpieczeń rolniczych.
W trakcie głównej sesji Forum, dr Jerzy Plewa Dyrektor Generalny DG AGRI przedstawiał stan prac nad reformą WPR po 2020. Jak podkreślił zaproponowany budżet nie jest jeszcze ostateczny jednak Komisja Europejska dąży do osiągnięcia porozumienia z krajami członkowskimi i Parlamentem Europejskim jeszcze przed wyborami do PE. Propozycją Komisji, budżet na Wspólną Politykę Rolną ma wynosić 365 mld euro, czyli jedną trzecią całkowitego budżetu. Zaplanowane jest przeznaczenie dodatkowej kwoty 10 mld na wsparcie badań naukowych i innowacji związanych z żywnością, rolnictwem, rozwojem obszarów wiejskich i biogospodarką, a także wprowadzenie nowej rezerwy kryzysowej w wysokości 400 mln euro rocznie umożliwiającej reagowanie na sytuacje powodujące zakłócenia na rynkach rolnych. Tradycyjnie budżet podzielony zostanie na dwa filary WPR: wsparcie bezpośrednie dla rolników/środki rynkowe oraz rozwój obszarów wiejskich. Państwom członkowskim zostanie zwiększona elastyczność i zakres odpowiedzialności przy podejmowaniu decyzji, gdzie inwestować środki w ramach WPR, aby osiągnąć cele wyznaczone na poziomie UE.
Kolejny prelegent Joerg Rehbein Prezes Działu Crop Science na Europę Środkową i Wschodnią firmy Bayern omawiał tematykę w zakresie problemu produkcji żywności w obliczu wzrastającej populacji. Według niepokojących danych, które przedstawia ONZ światowa produkcja żywności do 2050 r. będzie musiała zostać zwiększona o 50% przy zmniejszonym o blisko 20% areale. Dziś jeden polski rolnik produkuje żywność dla 30 Polaków. Wyzwaniem dla rolnictwa będzie wzrost intensyfikacji żywności z zachowaniem zrównoważonych zasad produkcji zaakceptowanych przez społeczeństwo, zapewniających ochronę środowiska i opłacalność produkcji rolnej. Misją firmy Bayer jest osiągniecie tych celów, dostarczenie najnowszych technologii w zakresie nasiennictwa, ochrony roślin i naukowego zastosowania danych. Wprowadzane są stale innowacje zapobiegające odporności na środki ochrony roślin, zmniejszające liczbę zabiegów, stosowanie precyzyjnej uprawy oraz zwiększenie udziału środków biologicznych. Połączenie tych technologii umożliwia precyzyjniejszą uprawę, większe plony oraz ich lepszą jakość. Prezes Joerg Rehbein podkreślił, że obecnie dużym problemem jest stopniowe wycofywanie substancji aktywnych na poziomie Unii Europejskiej. Powoduje to, że w niektórych uprawach powstają luki w ochronie upraw, dlatego rolnik unijny staje się niekonkurencyjny. Promowanie pracy rolnika i docenienie jej przez społeczeństwo jest także ważne, gdyż za kilka lat możemy mieszkać w Europie uzależnionej od importu żywności.
Efektywny rozwój gospodarstw jest w znacznym stopniu zależny od procesu sukcesji o czym przekonywał Jakub Kempczyński Kierownik Zespołu Ekspertów ds. Agro MSP i Korpo w Banku BGŻ BNP Paribas. Jednym z najlepszych modeli finansowych jest właśnie przemyślany proces przekazywania gospodarstw, gwarantujący połączenie doświadczenia z nowoczesnością i gotowością do podjęcia ryzyka. Zawód rolnika jest szczególny, ponieważ to jeden z niewielu zawodów w którym wiedzę i doświadczenie zdobywa się od najmłodszych lat współuczestnicząc w procesie produkcyjnym. Na polskiej wsi naturalnym sukcesorem są dzieci, dlatego osoby przejmujące gospodarstwa są emocjonalnie związane z powierzonym majątkiem, co czyni ich bardziej odpowiedzialnymi i racjonalnymi przedsiębiorcami niż w przypadku zwykłego dziedziczenia biznesu. Obecność sukcesora zwiększa perspektywy dalszego rozwoju gospodarstwa, zwiększając tym samym swoją wiarygodność w instytucjach bankowych. Model oparty na sukcesji jest z wielu powodów wartościowy i o ile istnieją takie możliwości powinien być wzięty przez rolników pod uwagę w pierwszej kolejności. Warto jednak racjonalnie przemyśleć proces przekazywania gospodarstwa, by w przyszłości uniknąć konfliktów.
Ostatnim prelegentem w głównej sesji Forum był dr Eberhard Faust, kierownik badań ryzyka wynikającego ze zmian klimatycznych i zagrożeń naturalnych w Münich. Zaprezentował on wykład nt. Wpływu zmian klimatu na rolnictwo w Polsce i Europie. Zjawisko suszy w Polsce nasiliło się w ubiegłych latach. Średnia temperatura wiosną wzrosła o 0,4°C w ciągu dekady, co przyczyniło się do wydłużenia okresu wegetacji o 2,5 dnia/10 lat. Pozytywnym aspektem tych zmian jest wzrost plonów np. możliwość zebrania 3-4 pokosów traw w regionach wyżej położonych. Są również ujemne skutki, czyli lepsze warunki do rozwoju szkodników i grzybów oraz zwiększone ryzyko wystąpienia późnych przymrozków, a także ekstremalne upały i susze. Poważne susze z wyraźnymi stratami w plonach zdarzyły się ostatnio w 2006 i 2015 r. oraz w bieżącym 2018 r. W latach 2040–2069 trzeba liczyć się z redukcją plonów pszenicy ozimej i kukurydzy z powodu upału i suszy. Redukcja ta może oscylować w zakresie 10–20%. Bardzo prawdopodobne jest również nasilenie się obfitych opadów oraz nieznacznym wzrostem zjawisk, takich jak gradobicia czy gwałtowne burze, szczególnie na południu i w centralnej części Polski. W przypadku przymrozków ewentualnych zmian nie można jeszcze oszacować za pomocą obecnie dostępnych instrumentów. Upałom można próbować przeciwdziałać zmieniając terminy siewu, np. siewu jesienią, a także stosując odmiany odporne na wysokie temperatury i suszę. Coraz większe znaczenie będzie miało w każdym gospodarstwie skuteczne zarządzanie ryzykiem.
W drugiej części Forum uczestnicy wzięli udział w następujących sesjach tematycznych:
- Precyzyjna uprawa roślin – jak w pełni wykorzystać możliwości nowoczesnych technologii – plon, jakość, kontrola kosztów.
- Racjonalne gospodarowanie wodą w obliczu zmian klimatycznych.
- Z ołówkiem w ręku, czyli jak zatrzymać pieniądze w kieszeni – ekonomia, digitalizacja, dokumentacja w chlewniach.
- Gdzie w mleku zysk przecieka nam przez palce.
Relacje z poszczególnych wykładów dostępne są na stronie www.topagrar.pl.
Maria Deresińska
Źródło Wielkopolska Izba Rolnicza http://www.wir.org.pl/
