Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, popierając wniosek zgłoszony przez Mazowiecką Izbę Rolniczą, zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o zainicjowanie zmiany przepisów regulujących uprawnienia emerytalne rolników urodzonych po 31 grudnia 1948 roku.
W ocenie rolników, zmiany do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wprowadzone ustawą o emeryturach kapitałowych (z 21.11.2008 r. Dz.U. 2008.228.1507) są niekorzystne dla osób urodzonych po 1948 roku. Osoby te nie mają możliwości łączenia okresów ubezpieczenia w KRUS i ZUS, co spowoduje, że będą otrzymywały z systemu powszechnego ubezpieczenia niższe emerytury niż odpowiednia emerytura z KRUS. Emerytura z ZUS będzie naliczana za okres podlegania temu ubezpieczeniu i zwiększana o dodatek za lata podlegania ubezpieczeniu w KRUS.
W związku z powyższym Zarząd KRIR wnioskuje o zainicjowanie zmiany przepisów w taki sposób, aby rolnicy mogli otrzymywać odrębne emerytury z ZUS i KRUS za okresy składkowe w tych systemach, a uprawnienie do emerytury ustalane byłoby po przepracowaniu łącznie 25 lat w obydwu systemach.
Poniżej przytaczamy odpowiedź, której udzielił Podsekretarz Stanu Tadeusz Nalewajk.
Odpowiadając na pismo z dnia 20 marca 2014 r., znak: KRIR/MR/408/2014 w sprawie zainicjowania zmiany przepisów regulujących uprawnienia emerytalne rolników urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., uprzejmie informuję co następuje.
Obowiązujące od 2009 r. zasady w zakresie ustalania prawa do emerytury rolniczej oraz jej zbiegu z emeryturą z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych (z ZUS) dotyczą rolników "dwuzawodowców" urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., ponieważ osoby urodzone po tej dacie objęła reforma powszechnego systemu emerytalnego. Osobom tym, emerytura z powszechnego systemu emerytalnego ustalana jest według nowego algorytmu, który zachęca do dłuższej aktywności zawodowej - im większa kwota składek zaewidencjonowanych na koncie emerytalnym w ZUS oraz wyższy wiek przejścia na emeryturę, tym wyższe świadczenie emerytalne Wysokość emerytury stanowi bowiem równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia kwoty zwaloryzowanych składek zaewidencjonowanych na koncie emerytalnym w ZUS i średniej dalszej trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Długość stażu ubezpieczeniowego przebytego w systemie powszechnym nie jest warunkiem wymaganym do zyskania prawa do emerytury z ZUS. Staż ma natomiast wpływ na wysokość tego świadczenia, w sytuacji gdy zgromadzony w okresie aktywności zawodowej "kapitał ze składek" nie gwarantuje wypłaty świadczenia w kwocie równiej co najmniej najniższej emeryturze. Dotacja z budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych gwarantuje osobom legitymującym się co najmniej 25. letnim okresem opłacania składek ubezpieczeniowych świadczenie emerytalne z ZUS w kwocie równej najniższej emeryturze.
Ponieważ emerytura ze zreformowanego systemu powszechnego przysługuje każdemu ubezpieczonemu w tym systemie bez względu na długość przebytego stażu ubezpieczeniowego w ZUS, a więc także rolnikom "dwuzawodowcom", świadczenie to wypłacane jest niezależnie od faktu uzyskania przez rolnika "dwuzawodowca" prawa do emerytury rolniczej z KRUS. Emerytura z ubezpieczenia społecznego rolników nadal jest jednak uzależniona od spełnienia dwóch warunków - osiągnięcia wieku emerytalnego i posiadania wymaganego, co najmniej 25 letniego stażu ubezpieczeniowego rolniczego System ubezpieczenia społecznego rolników nie został bowiem jeszcze zreformowany i emerytura z tego systemu ustalania jest nadal w oparciu o zdefiniowane świadczenie, a jej pełna wypłata uzależniona jest od faktu zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej poprzez przekazanie gospodarstwa rolnego.
Z powyższego wynika, że obowiązująca obecnie zasada łączenia świadczeń emerytalnych z ZUS i z KRUS jest faktycznie, jak zwraca słusznie uwagę Pan Prezes w swoim wystąpieniu, korzystna dla tych rolników "dwuzawodowców", dla których w okresie aktywności zawodowej to działalność rolnicza, a nie pozarolniczą była podstawowym źródłem utrzymania Ponadto należy mieć na uwadze, że rolnik jako osoba prowadząca działalność rolniczą na własny rachunek samodzielnie decyduje o terminie zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, a więc o skróceniu lub wydłużeniu stażu ubezpieczeniowego w KRUS, do którego zalicza się także staż ubezpieczeniowy po zmianie ewentualnego statusu ubezpieczeniowego z rolnika na domownika po sukcesji gospodarstwa rolnego na następcę. Trudno się jednak zgodzić z tezą, że tak samo korzystne rozwiązania w zakresie zbiegu prawa do świadczeń emerytalnych z ZUS i z KRUS powinny dotyczyć także rolników, którym staż ubezpieczeniowy przebyty w KRUS nie gwarantuje prawa do ustawowej emerytury rolniczej. Rolnicy "dwuzawodowy", którzy prawa do emerytury rolniczej nie nabędą zachowują prawa nabyte wynikające z okresu opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe do KRUS, ponieważ z tego tytułu zwiększa się im przysługującą emeryturę z ZUS Jako, że nie nabywają oni prawa do emerytury rolniczej nie przysługuje im więc prawo do zwiększenia świadczenia emerytalnego w przypadku przekazania gospodarstwa rolnego Taką funkcję pełni część uzupełniająca emerytury rolniczej, finansowana z dotacji budżetowej do Funduszu Emerytalno-Rentowego rolników Rolników "dwuzawodowców", którzy nie nabędą prawa do emerytury rolniczej, a jedynie do zwiększenia emerytury z ZUS o tzw część rolną (ustalaną według zasad obliczania części składkowej świadczenia emerytalno-rentowego rolniczego) nie dotyczy bowiem obowiązek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Mają oni więc swobodę co do czasu i sposobu rozdysponowania majątku w postaci gospodarstwa rolnego Fakt ten nie ma wpływu na podniesienie świadczenia emerytalnego z ZUS do gwarantowanej przez państwo kwoty najniższej emerytury w przypadku posiadania łącznego stażu ubezpieczeniowego ( w ZUS i w KRUS) wynoszącego co najmniej 25 lat Należy dodać, że w przypadku rolników "dwuzawodowców", którzy nabędą prawo do emerytury rolniczej w zbiegu z emeryturą z ZUS, w przypadku niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, do wypłaty przysługiwać będzie im tylko część składkowa emerytury rolniczej bez gwarancji wypłaty najniższej emerytury z ZUS, jeżeli staż ubezpieczeniowy przebyty w ZUS będzie niższy niż 25 lat.
Uprzejmie informuję, że obecnie nie przewiduje się wprowadzania żadnych incydentalnych zmian do systemu emerytalnego rolników Nie jest natomiast wykluczone, że w trakcie prac nad zapowiadaną reformą systemu ubezpieczenia społecznego rolników ta część systemu ulegnie zmianie. Propozycje partnerów społecznych, w tym także Krajowej Rady Izb Rolniczych, w tej materii zostaną wzięte pod uwagę podczas prac legislacyjnych nad założeniami koncepcji reformy ubezpieczenia społecznego rolników.
Opracowanie:
Kornel Pabiszczak
Biuro WIR w Poznaniu
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
