Dzień Babci i Dzień Dziadka obok Dnia Kobiet, Matki czy Dziecka, na stałe wrosły w kalendarz nie tylko rodzinnych świąt. Dzień Babci obchodzimy od 50 lat, czyli od roku 1964, dziadkowie swoje święto obchodzą dopiero od 1981 roku.
Ciekawa jest historia powstania Dnia Babci. Pomysł świętowania Dnia Babci pojawił się za sprawą tygodnika "Kobieta i Życie" właśnie w 1964 roku. Rok później, 21 stycznia 1965 roku na scenie poznańskiego Domu Kultury wystąpiła słynna aktorka teatralna i filmowa Mieczysława Ćwiklińska. Artystka tego dnia obchodziła swoje 85. urodziny, stąd też redakcja "Ekspresu Poznańskiego" postanowiła przygotować dla aktorki niespodziankę. Nawiązując do roli babci, którą Mieczysława Ćwiklińska zagrała w sztuce Alejandro Casony "Drzewa umierają stojąc", przygotowany został tort z napisem "Dla Babci", który w przerwie występu został wręczony jubilatce z dopowiedzeniem, że 21 stycznia w Poznaniu obchodzony jest Dzień Babci. O tym wydarzeniu napisano nazajutrz w prasie, a rok później obchody Dnia Babci ogłosił warszawski "Ekspres Wieczorny". Na prośbę redakcji Ekspresu Poznańskiego" cukiernia "Merkurego" co roku piekła torciki - upominki dla babć, wzorowane na tym podarowanym aktorce. Dzidkowie na swoje święto musieli poczekać kilkanaście lat. Początkowo Dzień Dziadka miał być obchodzony 30 maja w dniu urodzin Mieczysława Fogga, wybrano jednak datę 22 stycznia, tym samym babcie i dziadkowie świętują dzień po dniu.
W wielu krajach święto babci obchodzone jest równocześnie z dniem dziadka. W Stanach Zjednoczonych Narodowy Dzień Dziadków od 1978 roku jest świętem zatwierdzonym przez Kongres i prezydenta, obchodzony jest na początku września. W Hiszpanii seniorzy świętują 26 lipca, we Francji w pierwszą niedziele marca, zaś w Wielkiej Brytanii w pierwszą niedziele października. W Bułgarii i Brazylii Dzień Babci obchodzony jest tak jak u nas 21 stycznia. Mimo różnych dat wydźwięk Dnia Babci, Dnia Dziadka czy połączonego Dnia Dziadków jest taki sam we wszystkich krajach. Podczas tego dnia wnukowie mają okazję podziękować swoim dziadkom za trud włożony w ich wychowanie, za poświęcony im czas za okazaną troskę, oraz niezwykłą mądrość popartą doświadczeniem życiowym.
Dzisiejsi dziadkowie niezmiennie są podporą rodziny, ale ich miejsce we współczesnym społeczeństwie diametralnie się zmieniło w ciągu ostatnich lat. Nowocześni dziadkowie bez względu na wiek podejmują nowe wyzwania, są aktywni, otwarci na to co nowe. Uczęszczają na zajęcia uniwersytetów trzeciego wieku, uprawiają sport, rozwijają swoje pasję, interesują się nowinkami technicznymi i udowadniają, że wiek ma drugorzędne znaczenie. Dla swoich wnuków są zarówno autorytetami jak i partnerami.
Zmiany w strukturze demograficznej, jakie w ostatnich latach mają miejsce charakteryzują się niskim wskaźnikiem urodzeń i wydłużającą się długością życia osób starszych. Jak wynika z danych Eurostatu w 2020 r. osoby po 60. roku życia będą stanowić ok. 25 proc. ludności Polski, w 2030 r. odsetek osób po 60. roku życia wyniesie blisko 30 proc. To rodzi konieczność wypracowania mechanizmów skierowanych do osób starszych, które z jednej strony pozwolą na wykorzystanie ich potencjału, a z drugiej strony stworzą warunki do godnego i aktywnego życia. W związku z wydłużeniem wieku emerytalnego do 67 lat istotne znaczenie będzie miało wspieranie aktywności osób powyżej 60. roku życia.
Podczas wigilijnego posiedzenia Rady Ministrów, rząd przyjął pakiet działań określających państwową politykę senioralną:
Długofalowa Polityka Senioralna w Polsce na lata 2014-2020
To pierwszy tego typu dokument dotyczący polityki państwa wobec osób starszych. Ujęto w nim szeroko różne aspekty życia i funkcjonowania seniorów. Od zagadnień związanych ze zdrowiem i samodzielnością osób starszych, bezpieczeństwem, aktywnością zawodową, edukacją, zaangażowaniem obywatelskim i wolontariatem, uczestnictwem w kulturze, po relacje międzypokoleniowe. Politykę senioralną zdefiniowano jako szerokie spektrum działań organów administracji publicznej wszystkich szczebli oraz organizacji i instytucji realizujących zadania i podejmujących inicjatywy tworzące warunki dla godnego i zdrowego starzenia się.
Długofalowa Polityka Senioralna koncentruje się na 8 obszarach dotyczących różnych wymiarów życia seniorów - zdrowie i samodzielność, aktywność zawodowa, aktywność edukacyjna, obywatelska, kulturalna, wolontariat, srebrna gospodarka. Jednym z priorytetów przedstawionych w dokumencie jest jak najlepsze wykorzystanie potencjału osób 50+ na rynku pracy. Przedłużenie ich aktywności zawodowej ma fundamentalne znaczenie dla całego rynku pracy. ZDPS stanowi w tym zakresie dokument komplementarny wobec Programu Solidarność Pokoleń 50+. Profilaktyka i promocja zdrowego stylu życia oraz rozwój usług medycznych mają wspierać seniorów w jak najdłuższym utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i samodzielności. Dzięki temu będą mogli nie tylko kontynuować aktywność zawodową, ale i uczestniczyć w wybranych formach życia społecznego. Specjalnie dostosowana do potrzeb i zainteresowań osób starszych oferta edukacyjna oraz w konsekwencji wzrost ich udziału w różnego rodzaju kursach i zajęciach edukacyjnych to kolejny z celów polityki senioralnej. Jednym z rozwiązań w tym zakresie jest wspieranie rozwoju Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W obszarach aktywności obywatelskiej oraz wolontariatu położono nacisk na zaangażowanie osób starszych w życie społeczności lokalnych i sprawy kraju, wykorzystanie ich umiejętności i potencjału oraz nabywanie przez seniorów nowych kompetencji.
Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020
Program jest kontynuacją Programu realizowanego w latach 2012-2013 i zakłada poprawę jakości i poziomu życia osób starszych poprzez ich aktywność społeczną. Założenia Programu opierają się na dofinansowaniu działań prowadzonych przez organizacje pożytku publicznego na rzecz osób starszych w czterech priorytetowych obszarach:
- edukacja osób starszych,
- aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz
- międzypokoleniowa partycypacja społeczna
- usługi społeczne dla osób starszych.
Program przewiduje wsparcie realizacji różnorodnych inicjatyw adresowanych do grup osób starszych o różnym potencjale zdrowotnym, zawodowym i materialnym, w tym uwzględnia ograniczenia wynikające z niepełnosprawności. Punktem wyjścia ma być tutaj działalność społeczna osób starszych w ramach organizacji pożytku publicznego, uniwersytetów trzeciego wieku, klubów i rad seniora, wspólnot lokalnych, organizacji branżowych czy kół gospodyń wiejskich. Na finansowanie Programu w latach 2014-2020 z budżetu państwa zostanie przeznaczone 280 mln zł, w 2014 - 40 mln zł. Środki finansowe będą kierowane m.in. do: organizacji pozarządowych, kościołów, związków wyznaniowych, spółdzielni socjalnych oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, klubów sportowych.
Program Solidarność Pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+
Głównym celem programu jest wzrost wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 55-64 lat do poziomu 50 proc. w 2020 r. Program "Solidarność Pokoleń" jest aktualizacją programu przyjętego przez rząd w 2008 r. Program skierowany jest głównie do osób po 50-tym roku życia oraz pracodawców. Działania kierowane będą również do szerszego grona osób w różnym wieku, zarówno do osób w wieku 60+, jak i do osób z grupy 45+. Szacunkowe koszty wdrażania programu w latach 2014-2020 wyniosą 3.944,4 mln zł.
Opracowane na podstawie materiałów dostępnych na stronie internetowej:
Rządowy pakiet działań na rzecz aktywności seniorów
Katarzyna Strzyż
Biuro WIR w Ostrowie Wlkp.
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
