Nowe Prawo wodne, które wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. wprowadza zmiany prawno-organizacyjne organów administracji publicznej w sprawach gospodarowania wodami, a także podstawy finansowania zadań z zakresu gospodarki wodnej, oparte na zasadzie zwrotu kosztów usług wodnych. Prawo wodne przekształca centralny organ administracji rządowej (Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej) i obsługującego go urzędu, w państwową osobę prawną - Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, a 7 dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej i obsługujących ich regionalnych zarządów gospodarki wodnej - w jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Zmiany przepisów zapewniają realny i efektywny wpływ ministra do spraw gospodarki wodnej na wszystkie decyzje dotyczące gospodarki wodnej, w tym w szczególności na planowanie w gospodarowaniu wodami, ochronę wód oraz system zgód wodnoprawnych.
Organami w sprawach gospodarowania wodami ustawa ustanawia:
- Minister Środowiska;
- Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej;
- Prezesa Wód Polskich;
- dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich;
- dyrektora zarządu zlewni Wód Polskich;
- kierownika nadzoru wodnego Wód Polskich;
- dyrektora urzędu morskiego;
- wojewodę;
- starostę;
- wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Wody płynące zdefiniowane w art. 22, to wody w ciekach naturalnych; źródłach, z których cieki biorą początek; znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych; znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących oraz w kanałach. (Z uwagi na brak definicji sztucznego zbiornika wodnego, definicję tą, tak jak dotychczas, należy interpretować właśnie z tego przepisu.)
Wody stojące to wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi. Przepisem art. 23 ust. 2 ustawy, przepisy o wodach stojących odniesiono do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami, to znaczy do wód zgromadzonych we wszelkiego rodzaju wyrobiskach (kamieniołomach, gliniankach, żwirowiskach), w których działalność górnicza nie jest już prowadzona.
Woda w rowach, jak również woda w stawach w rozumieniu ustawy nie jest zasobem wodnym i nie zalicza się do wód, do których stosuje się przepisy o wodach. Wynika z tego, że woda w rowach melioracyjnych należy do właścicieli gruntów, czyli w większości do rolników.
Nadzór nad spółkami wodnymi wg nowych przepisów będą nadal sprawować starostowie, natomiast związki i stowarzyszenia spółek będą nadzorować wojewodowie. Mówią o tym zapisy w art. 144 i 462 nowej ustawy.
Art. 444.
1. Spółki wodne mogą łączyć się w związki spółek wodnych
2. Do związków spółek wodnych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółek wodnych, z tym że prawa i obowiązki przysługujące wobec spółek wodnych staroście w stosunku do związków spółek wodnych wykonuje wojewoda.
Art. 462.
1. Nadzór i kontrolę nad działalnością spółki wodnej sprawuje właściwy miejscowo starosta.
2. Zarząd przedkłada staroście uchwały organów spółki wodnej w terminie 7 dni od dnia ich podjęcia.
Przepisy rozdziału budownictwo wodne (art. 186 – 194) uzupełniono o zapis, że utrzymywanie urządzeń wodnych należy do ich właścicieli. Pozostawiono przepisy zobowiązujące zakłady odnoszące korzyści z urządzeń wodnych do uczestniczenia w kosztach ich utrzymania, jednak ze zobowiązanych do uczestniczenia w kosztach utrzymywania urządzeń wodnych wyłączono działalność wykonywaną przez uprawnionych do rybactwa. Ale nie wyłączono z partycypacji rolników właścicieli gruntów. Np. właścicielem przepompowni z dniem 1 stycznia 2018 r. będą Wody Polskie, a koszty funkcjonowania przepompowni, zgodnie z ustawą mają ponosić ci którzy ponoszą z tego korzyści. Dla przykładu przepompownia na rzece Bartosz w miejscowości Modlica, w gminie Pyzdry, w powiecie wrzesińskim, której właścicielem będą Wody Polskie, przepompowuje 9 m3/s. Z informacji uzyskanych od Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu, wynika, że koszt miesięcznego poboru prądu potrzebnego do jej działania to nawet. 150 tys. zł ! W ostatnim czasie koszt prądu zużytego przez pompy za 10 dni wyniósł prawie 10 tys. złotych! W roku 2016 koszty prądu dla wszystkich przepompowni w Wielkopolsce, a jest ich 51, wyniosły dla samego przesyłu milion złotych, a zużytego prądu 1 mln 93 tys. zł, co daje razem ponad 2 mln zł - podaje WZMiUW. Gdyby pompy zostały wyłączone to ponad 500 ha gruntów rolnych w powiecie wrzesińskim znajdzie się pod wodą. Czy koszty działania przepompowni mają ponosić rolnicy bo czerpią z tego korzyści dlatego, że nie są zalewani ? Niestety na to pytanie na razie nikt nie udzielił odpowiedzi. Kwestia ta jest zapisana w art. 188.2. „W kosztach utrzymywania urządzeń wodnych uczestniczy ten, kto odnosi z nich korzyści. Przepis stosuje się także w przypadku ochrony przed powodzią lub suszą, żeglugi, poboru wód, energetycznego wykorzystania urządzeń wodnych, wprowadzania ścieków lub odprowadzania wody do urządzeń wodnych oraz innych usług wodnych, a także działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem urządzeń wodnych do celów rekreacyjnych, z wyłączeniem działalności wykonywanej przez uprawnionych do rybactwa”.
W związku z takim zapisem Wielkopolska Izba Rolnicza, wystąpiła z pismem do Ministra Środowiska z prośbą o interpretację.
Melioracje wodne (art. 195 – 210), tak jak i dotychczas, polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwieniu jej uprawy. Ustawa rezygnuje z dotychczasowego podziału na urządzenia melioracji wodnych podstawowych i szczegółowych, zaliczając do urządzeń melioracji wodnych wyłącznie te urządzenia, które dotychczas zaliczane były do urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Urządzenia melioracji wodnych podstawowych są urządzeniami wodnymi, na tych samych zasadach jak pozostałe urządzenia wodne. Wykonywanie urządzeń melioracji wodnych należy do właścicieli gruntów, ale tak jak i dotychczas mogą, ale nie muszą być one wykonywane na koszt Skarbu Państwa, lub na koszt Skarbu Państwa przy udziale publicznych środków wspólnotowych oraz innych środków publicznych, za zwrotem opłaty melioracyjnej. Rozstrzygnięcie w tej sprawie będzie podejmował właściwy dyrektor rzgw Wód Polskich, w uzgodnieniu z właściwym wojewodą, na wniosek zainteresowanych właścicieli gruntów. Tutaj może wkraść się polityka w rozstrzyganiu finansowania, zwłaszcza z środków budżetowych. Zaś ewidencję melioracji wodnych będą prowadzić zarządy zlewni Wód Polskich.
Ustawa zawiera także nową regulację zgodnie z którą, utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych w granicach parku narodowego jest zadaniem parku.
WIR
W tekście wykorzystano materiały szkoleniowe SITWM
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
