Czy ostatni bastion opłacalności legnie w gruzach?

04-09-2024

Ostatnie kilkanaście miesięcy były bardzo trudnych dla polskich rolników, ponieważ krajowy rynek został rozchwiany najpierw pandemią, następnie agresją Rosji na Ukrainę, horrendalnie wysoką inflację oraz liberalizacją handlu z Ukrainą. Ceny skupu płodów rolnych wróciły do tych sprzed pandemii COVID-19, podczas gdy ceny środków produkcji, w tym nawozów, środków ochrony roślin, czy też energii - pozostają na bardzo wysokim poziomie. Spowodowało to zdecydowany spadek rentowności większości kierunków produkcji rolniczej.

Z naszych comiesięcznych kalkulacji wynika, że od dłuższego czasu (w ostatnich trzech miesiącach rentowność zaczęła w końcu przynosić uprawa rzepaku) jedyną uprawą,  która przynosiła zysk była uprawa buraka cukrowego. Wielkopolska Izba Rolnicza zatem z dużym niepokojem przyjęła informacje kierowane od plantatorów buraków cukrowych, którzy informują naszą Izbę, że obecnie trwają negocjacje dotyczące kontraktacji buraka cukrowego przez niektóre koncerny cukrownicze działające w Polsce na sezon 2025/2026. O ile samo trwanie negocjacji nie jest zaskoczeniem, jednakże zaproponowana przez koncerny cena na poziomie 30 euro za tonę jest szokiem dla plantatorów buraka cukrowego. Poza tym, na co zwrócili uwagę plantatorzy buraków, w przyszłej umowie zawarto jeszcze kilka elementów, które mogą wpływać na kolejne obniżanie cen. Chociażby zawartość tzw. azotu alfa-aminowego. To nie jest zależne tylko od działania rolnika i pielęgnacji na polu, ale w znacznym stopniu od aury, od tego, jaka pogoda jest w kolejnym etapie wegetacji buraków. To głównie wpływa na parametry jakościowe. Przypomnijmy, że w poprzednich kampaniach cena kształtowała się na poziomie 46,5  oraz 45 euro za tonę. Wielkopolska Izba Rolnicza przygotowała symulacje uwzględniającą cenę 30 euro za tonę i po podstawieniu tej ceny w kalkulacje wynika, iż uprawa buraka cukrowego stanie się nieopłacalna i do każdego 1ha plantatorzy będą musieli dopłacać około 1000 zł. Rolnicy zauważają także, iż proponowana stawka 30 euro za tonę jest bardziej niekorzystna, niż 24 euro za tonę kilka lat temu, kiedy to koszty produkcji były niższe. Ciągle rosną koszty produkcji, a ich ciężar spoczywa głównie na plantatorach, którzy muszę znaleźć sposoby na utrzymanie rentowności produkcji pomimo stale rosnących wydatków. To wymaga od nich znalezienia nowych i bardziej wydajnych metod uprawy oraz inwestycji w nowoczesne technologie. W ciągu ostatnich kilkunastu sezonów uprawa buraka cukrowego przynosiła spore zyski sięgające do nawet kilku tysięcy zł/ha. Poniżej prezentujemy tabelę z opłacalnością za miesiąc sierpień (przy cenie 45 euro/t) oraz przy proponowanej przyszłorocznej cenie 30 euro/t:

W związku z powyższym Wielkopolska Izba Rolnicza jako ustawowy reprezentant rolników zwróciła się z pismem do Krajowej Rady Izby Rolniczych o pochylenie się nad przedstawionym problemem i interwencję w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak tylko otrzymamy odpowiedź niezwłocznie ją opublikujemy na naszej stronie internetowej.

Zobacz również:

Wystąpienie WIR

Opracowanie:

Aleksander Poznański

Andrzej Przepióra