Aktualny stan zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego u świń na terytorium Polski

Program zwalczania choroby Aujeszkyego u świń jest realizowany od 2006 r. na obszarze województwa lubuskiego, a od 2008 r. na terytorium całej Polski. Celem programu jest uwolnienie terytorium Polski od w/w choroby. Umożliwi to w szczególności swobodny handel świniami w Unii Europejskiej bez konieczności spełniania dodatkowych wymagań weterynaryjnych w odniesieniu do tej choroby. Od grudnia 2012 r. zasady przedmiotowego programu wdraża nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego uświń (Dz. u. z 2012, poz. 1440).

 

 

 

 

Obecnie na obszarze wszystkich województw Polski są prowadzone badania w ramach stałego monitorowania choroby Aujeszkyego. Ponadto, w dalszym ciągu prowadzone jest zwalczanie choroby poprzez sukcesywne uwalnianie od wirusa stad szczepionych oraz eliminację zwierząt zakażonych w stadach zawieszonych.

Stałe monitorowanie choroby prowadzi się w stadach uznanych za:

• wolne od wirusa choroby Aujeszkyego;
• wolne od wirusa choroby Aujeszkyego - szczepione oraz
• urzędowo wolne od wirusa choroby Aujeszkyego.

Celem stałego monitorowania choroby jest potwierdzenie utrzymywania statusu:

• stada urzędowo wolnego od wirusa choroby Aujeszkyego, stada wolnego od wirusa choroby Aujeszkyego oraz stada wolnego od wirusa choroby Aujeszkyego - szczepionego;
• regionu wolnego od wirusa choroby Aujeszkyego.

Badania w ramach stałego monitorowania choroby Aujeszkyego prowadzone są w stadzie raz w roku kalendarzowym. Odstęp pomiędzy dwoma kolejnymi badaniami powinien wynosić od 3 do 12 miesięcy.

Do dnia 11 stycznia 2013 r. wojewódzcy lekarze weterynarii utworzyli i zgłosili do Głównego Lekarza Weterynarii 50 regionów wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego, położonych w 12 województwach. Wykaz ww. regionów jest dostępny na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii pod następującą ścieżką dostępu:
Zdrowie i ochrona zwierząt -> Zwalczanie chorób zakaźnych -> choroba Aujeszkyego -> wykaz regionów wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego u świń.

 

Poniższa mapa przedstawia regiony wolne od wirusa choroby Aujeszkyego u świń na terytorium Polski.

 

 

 

W celu ochrony regionów wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego przed przeniknięciem tego wirusa, przemieszczenie świń w wieku powyżej 12 tyg. życia na obszar ww. regionów musi być poprzedzone dwoma badaniami serologicznymi w kierunku choroby Aujeszkyego z wynikiem ujemnym. Koszt tych badań pokrywają hodowcy i producenci świn.

W celu zachowania ciągłości w sektorze, Główny Lekarz Weterynarii ustanowił 60-dniowy okres przejściowy dla spełnienia ww. wymagań od dnia wpisania regionu do wykazu regionów wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego u świń, umieszczonego na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii.

Powyższe wymagania nie dotyczą świń przemieszczanych do rzeźni. Z uwagi na niskie ryzyko zawleczenia choroby Aujeszkyego do stad świń, położonych w regionie wolnym, wraz ze świniami transportowanymi bezpośrednio do rzeźni, nie ma potrzeby poddawać tych świń w/w dwukrotnemu badaniu. Wyniki przedmiotowych badań, nie mają również wpływu na ostateczną poubojową ocenę mięsa wieprzowego.

Dodatkowo podkreślić należy, iż ww. dodatkowe wymagania nie obowiązują przy przemieszczaniu zwierząt między regionami wolnymi. W związku z powyższym, eliminacja choroby Aujeszkyego ze stad świń, także poprzez wprowadzanie do tych stad zwierząt o statusie wolnym w odniesieniu do choroby Aujeszkyego, jest bardziej korzystna dla hodowców i producentów świń, gdyż region szybciej zostanie uznany za wolny.

Szczegółowe warunki dla przemieszczania świń i materiału biologicznego do regionów wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego są określone w ust. 2.7. załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów.

Uznanie terytorium Polski lub regionów położonych na tym terytorium za urzędowo wolne od choroby Aujeszkyego będzie możliwe, gdy w okresie 24 miesięcy na w/w terytorium lub w regionie nie zostaną zarejestrowane żadne objawy kliniczne, objawy patologiczne ani dodatnie wyniki badań serologicznych w kierunku choroby Aujeszkyego wykonanych w ramach stałego monitorowania choroby. Oceniając aktualne postępy w realizacji programu zwalczania choroby Aujeszkyego można sądzić, iż w 2014 r. możliwe będzie zgłoszenie do Komisji Europejskiej pierwszych regionów Polski jako urzędowo wolne od tej choroby. Wynika to przede wszystkich z konieczności przeprowadzenia w stadach świń co najmniej 2 badań serologicznych w ramach stałego monitorowania choroby, które należy wykonać zgodnie z zasadami określonymi powyżej.

W przypadku, gdy w regionie wolnym zostanie stwierdzony wynik dodatni w kierunku choroby Aujeszkyego, wydłuża się okres potrzebny do uwolnienia tego regionu o kolejne 24 miesięcy.

Od 2010 r., zgodnie z decyzja Komisji nr 2010/434/UE, Polska jest państwem członkowskim prowadzącym zatwierdzony krajowy program zwalczania tej choroby. Oznacza to, swobodny handel wewnątrzunijny świniami z państwami członkowskimi lub ich regionami o tym samym statusie epizootycznym co Polska, jak również po spełnieniu dodatkowych warunków weterynaryjnych, z państwami członkowskimi lub ich regionami urzędowo wolnymi od tej choroby. Dodatkowo, świnie sprowadzane do Polski w ramach handlu wewnątrzunijnego muszą spełniać dodatkowe warunki weterynaryjne w odniesieniu do choroby Aujeszkyego, określone w decyzji Komisji nr 2008/185/WE dla państw członkowskich lub ich regionów prowadzących zatwierdzony program zwalczania tej choroby. Wykaz w/w państw członkowskich lub ich regionów znajduje się na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii.