46 Posiedzenie przedstawicieli izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej w Wiśle

Przedstawiciele Izby Rolniczej Republiki Czeskiej, Węgierskiej Izby Rolniczej, Słowackiej Izby Rolno-Spożywczej oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych spotkali się na 46 posiedzeniu przedstawicieli izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej, które odbyło się w Polsce w Wiśle, w dniach 26-27 września br. W trakcie spotkania omówiono m.in. aktualną sytuację na rynkach rolnych, wrześniowe Prezydium Copa-Cogeca oraz dyskutowano nt.  sprawiedliwych relacji handlowych w łańcuchu żywnościowym oraz roli rolników w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.

 

 

 

 

 

Uczestnicy spotkania wymienili informacje nt. aktualnej sytuacji na rynkach rolnych w państwach grupy wyszehradzkiej. Po dobrych światowych zbiorach w 2011 roku ceny zbóż uległy obniżeniu. Jednak większy niż w poprzednim sezonie popyt na ziarno na świecie, skutkujący zmniejszeniem zapasów (zwłaszcza zbóż paszowych), przyczynił się do wzrostu cen zbóż, również na rynku unijnym. W roku gospodarczym 2012/2013 przewidywane jest dalsze zwiększenie globalnego zużycia zbóż, przede wszystkim za sprawą krajów rozwijających się oraz zwiększającego się rynku biopaliw, będzie powodowało, że ceny zbóż na świecie nadal będą relatywnie wysokie. Dotyczyć to będzie zwłaszcza pszenicy, której światowe zbiory mogą być o 3% mniejsze niż w poprzednim sezonie. Pomimo przewidywanego ograniczenia światowego handlu pszenicą oraz zmniejszenia jej zużycia, zapasy tego ziarna mogą ukształtować się na poziomie najniższym od czterech lat, również u jej głównych eksporterów. Będzie to czynnik podtrzymujący cenę pszenicy. Podobny problem dotyczy kukurydzy.

 

 

Przedstawiciele izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej zwrócili również uwagę na niepokojącą sytuację na rynku mleka, która dotyczy zarówno producentów mleka jak i przetwórców. Komisja Europejska nie uruchomiła możliwych instrumentów interwencyjnych, pomimo ponawianych wniosków oraz poparcia ze strony innych krajów UE. Rosnące ceny mleka w 2011 roku oraz dobre warunki pogodowe przyczyniły się do zwiększenia produkcji mleka w niektórych krajach. Konsumpcja przetworów mlecznych niestety nie zwiększa się tak szybko. Zmniejszające się ceny oraz rosnące koszty środków produkcji mleka powodują, iż opłacalność produkcji mleka spada w bardzo szybkim tempie. Unijna interwencja powinna pomóc zapobiec pogłębianiu się kryzysu. Nie powinno dopuścić się do dalszego spadku cen mleka - mechanizmy powinny zostać uruchomione w odpowiednim momencie, tj. przed drastycznym spadkiem cen surowca.  W sytuacji dalszego pogłębiania się spadku cen mleka w skupie sytuacja może być bardzo groźna. W poprzednim trudnym okresie dla branży mleczarskiej 2008/2009, wiele gospodarstw poważnie rozważało zaprzestanie produkcji mleka, niektóre podjęły decyzję o likwidacji stada. Dalsze obniżki cen mleka przy rosnących kosztach mogą skutkować zmniejszeniem produkcji mleka w dłuższym okresie. Należy zrobić wszystko, aby kryzys w branży już się nie pogłębiał. Zasadniczym instrumentem powinna być interwencja unijna. Należałoby zastanowić się nad regulacją tego rynku w przyszłym okresie programowania. Przedstawiciele izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej opowiadają się za utrzymaniem kwot mlecznych w dalszej perspektywie oraz poprawienie jego funkcjonowania w powiązaniu z systemem interwencji UE.

Uczestnicy spotkania omówili również Prezydium Copa-Cogeca, które odbyło się w dniach 20-21 września w Brukseli, na którym przyjęto zaktualizowane    stanowisko Copa-Cogeca na temat przyszłości WPR w zakresie finansowania oraz dokument w sprawie szczegółowej propozycji dotyczącej zazieleniania i zielonego wzrostu. Przedstawiciele organizacji uczestniczących w spotkaniu ponownie wyrazili swoje poparcie dla wspólnej deklaracji odnośnie pakietu legislacyjnego zaproponowanego przez KE po 2013 przyjętej i podpisanej 29 listopada 2011 r. w Budapeszcie oraz ponownie wyrazili brak akceptacji dla propozycji zazielenienia i wyłączania ziemi z produkcji. Nadal domagamy się opracowania takiej WPR na lata 2014-2020, która będzie sprawiedliwa i równa dla wszystkich rolników UE i odejdzie od dwutorowego podejścia do rolników starej i nowej UE. W dalszym ciągu priorytetem dla rolników reprezentowanych przez uczestników spotkania jest poziom alokacji płatności bezpośrednich.

W związku z Kongresem Europejskich Rolników, który odbędzie się w dniach 1-3 października w Budapeszcie, przedstawiciele izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej dyskutowali na temat  sprawiedliwych relacji handlowych w łańcuchu żywnościowym oraz roli rolników w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że umocnienie pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym jest kluczowe. Ważna jest nie tylko poprawa konkurencyjności na szczeblu gospodarstwa, ale również umocnienie pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym poprzez wzmocnienie organizacji producentów i spółdzielni, zapewnienie uczciwych praktyk handlowych oraz stworzenie warunków, w których sektory będą mogły się organizować. Dlatego uczestnicy spotkania wzywają Komisję Europejską, aby zaproponowała stabilne ramy prawne w celu stworzenia bardziej uczciwych stosunków między producentami, dostawcami a dystrybutorami artykułów spożywczych. W związku z otwieraniem się rynku wspólnotowego na konkurencję zewnętrzną i rosnącą niestabilność międzynarodowych rynków rolnych niezasadne byłoby dalsze ograniczanie interwencji rynkowej w prawodawstwie wspólnotowym. Mechanizmy interwencji powinny także w przyszłości uwzględniać rynkowe warunki produkcji, współdecydując w ten sposób o bezpieczeństwie żywnościowym UE, a także konieczność konkurencji z krajami z grupy Mercosour. Wspólna Polityka Rolna powinna zatem zachować dotychczasowe skuteczne instrumenty interwencji rynkowej – nie są już one podstawowym sposobem wsparcia dochodów rolniczych, jednak skutecznie zapewniają „siatkę bezpieczeństwa” uruchamianą w pełni w sytuacjach szczególnych (duży spadek cen, wzrost wahań cen). Sektor rolno-spożywczy, który zatrudnia około 40 milionów osób, ma fundamentalne znaczenie dla gospodarki krajów UE i stabilności w Europie. Z tego względu kluczowe znaczenie ma utrzymanie silnej Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Jeżeli sektor rolnictwa ma sprostać oczekiwaniom i realizować potrzeby społeczeństwa w nadchodzących latach, nie możemy nakładać na rolników, kolejnych obciążeń. Dlatego, aby zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe, uczestnicy spotkania izb rolniczych państw grupy wyszehradzkiej wzywają do  utrzymania obecnego poziomu budżetu WPR jak również  odejścia od systemu  historycznych płatności bezpośrednich, który krzywdzi rolników z nowych państw członkowskich, a przez to pogłębia nierówną wzajemną konkurencję i prowadzi do niesprawiedliwej relacji handlowej na rynku UE.