Zgodnie z danymi Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na dzień 14 marca 2023 r. do rejestru wytwórców biogazu rolniczego było wpisanych 146 biogazowni rolniczych, których łączna zainstalowana moc elektryczna wynosiła ponad 142 MWe.
Biogazownia rolnicza to instalacja odnawialnego źródła energii, w której wytwarzany jest gaz powstający w trakcie procesu fermentacji metanowej. Zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii, działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego stanowi działalność regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców i wymaga wpisu do rejestru wytwórców biogazu rolniczego prowadzonego przez Dyrektora Generalnego KOWR.
Rejestr wytwórców biogazu rolniczego
Według stanu na 14 marca 2023 r. do rejestru wytwórców biogazu rolniczego wpisanych było 146 instalacji, należących do 122 podmiotów.
Zarejestrowane instalacje pozwalały na wytworzenie blisko 583 mln m3 biogazu rolniczego rocznie. Łączna zainstalowana moc elektryczna ww. biogazowni rolniczych wynosiła 142,347 MWe. Wszyscy wytwórcy wpisani do rejestru wykonywali działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego, wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z biogazu rolniczego (obecnie nie ma w Polsce biogazowni, które oczyszczałaby biogaz rolniczy do postaci biometanu).
Surowce zużyte do produkcji biogazu rolniczego w 2022 r.
W 2022 r. do produkcji biogazu rolniczego zostało użytych blisko 5,7 mln ton surowców. Największe grupy substratów stanowiły: wywar pogorzelniany - 1,07 mln ton, gnojowica – 0,93 mln ton, odpady
z przetwórstwa spożywczego – 0,79 mln ton, pozostałości z owoców i warzyw – 0,77 mln ton oraz kiszonka z kukurydzy – 0,61 mln ton.
W sumie w 2022 r. zużyto o 0,8 mln ton więcej surowców niż w roku 2021. Największy procentowy udział w grupie surowców zużytych do produkcji biogazu rolniczego w 2022 r. miały: wywar pogorzelniany (18,8 %), gnojowica (16,4 %) oraz odpady z przetwórstwa spożywczego (13,8%), natomiast w 2021 r. najwięcej wykorzystano wywaru pogorzelnianego (19,0 %), gnojowicy (16,4 %) i pozostałości z owoców i warzyw (14,9 %).
Produkcja energii elektrycznej z biogazu rolniczego w 2022 r.
W procesie fermentacji metanowej ww. surowców wytwórcy wytworzyli w 2022 r. ponad 374 mln m3 biogazu rolniczego, który w ilości ponad 359 mln m3 został przeznaczony do wytworzenia energii elektrycznej. Pozostała ilość została wykorzystana w inny sposób, np. sprzedana do innego podmiotu, spalona w świecy lub kotle gazowym.
Łącznie z biogazu rolniczego wyprodukowano ponad 795 GWhe energii elektrycznej, z czego
ponad 666 GWhe zostało sprzedanych. Pozostała ilość została zużyta na potrzeby produkcji oraz na potrzeby własne wytwórców.
Poferment
W wyniku wytworzenia biogazu rolniczego w 2022 r. powstało ponad 4,3 mln ton produktu ubocznego (pofermentu). Poferment powstający w procesie produkcji biogazu rolniczego jest bogaty w składniki mineralne i po spełnieniu określonych warunków może być wykorzystywany do nawożenia gruntów rolnych.
Biogazownia rolnicza – korzyści dla okolicznych mieszkańców
Rozwój intensywnej produkcji zwierzęcej przyczynia się do zwiększenia emisji odorów, które mogą być uciążliwe dla lokalnej społeczności. Powstające odory niekorzystnie wpływają również na dobrostan utrzymywanych zwierząt.
Racjonalne zagospodarowanie odchodów zwierzęcych poprzez wykorzystanie ich do produkcji energii elektrycznej i ciepła w biogazowni rolniczej, pozwala ograniczyć i zneutralizować negatywny wpływ odorów na życie ludzi i zwierząt.
Biogazownia rolnicza może przynosić okolicznym mieszkańcom również wiele innych korzyści. Najważniejszą z nich jest możliwość wykorzystywania pewnego i taniego ciepła powstającego
w biogazowni do ogrzewania budynków mieszkalnych.
Możliwość wykorzystania ciepła z biogazowni przyciąga również do gmin kolejnych przedsiębiorców. To z kolei skutkuje powstawaniem nowych miejsc pracy, a także generuje spore dochody do budżetu gminy w postaci podatków. Dzięki nim gmina może finansować inwestycje potrzebne i przyjazne mieszkańcom.
KOWR zrealizował cykl filmów przedstawiających korzyści dla okolicznych mieszkańców wynikających z funkcjonowania biogazowni rolniczych.
Biogazownia rolnicza w gospodarce obiegu zamkniętego
Biogazownie rolnicze to instalacje, które idealnie wpisują się w koncepcję gospodarki obiegu zamkniętego. Racjonalne wykorzystanie odchodów zwierzęcych może zapewnić gospodarstwu rolnemu energię elektryczną, ciepło, a także cenny nawóz w postaci masy pofermentacyjnej.
KOWR zrealizował film przedstawiający gospodarkę obiegu zamkniętego, której elementem jest biogazownia rolnicza.
Wszystkie filmy dotyczące biogazowni rolniczych można zobaczyć na stronie internetowej KOWR pod adresem: https://www.kowr.gov.pl/odnawialne-zrodla-energii/dzialania-informacyjno-promocyjne/filmy-edukacyjne-promujace-biogazownie-rolnicze.
Plany na 2023 r.
Wzorem poprzedniego roku, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w 2023 r. planuje organizację serii szkoleń dla rolników zainteresowanych budową instalacji biogazu rolniczego. Zaplanowano dziesięć warsztatów w całej Polsce. Szczegółowe informacje na ten temat wraz z zaproszeniami ukażą się na stronie internetowej KOWR.
Więcej informacji na temat działań wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich prowadzonych przez Departament Innowacji KOWR można znaleźć na stronie internetowej KOWR: https://www.kowr.gov.pl/odnawialne-zrodla-energii/dzialania-informacyjno-promocyjne.
