W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu KRIR z 17 czerwca 2020 r., o umożliwienie rolnikom, w związku występującymi od kilku lat długotrwałymi okresami suszy, corocznego koszenia siedlisk objętych zobowiązaniami w ramach wariantu 5.6.2. Torfowiska -wymogi obowiązkowe i uzupełniające Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020, w celu zwiększenia ilości paszy w formie pełnowartościowego siana dla wyżywienia przeżuwaczy, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało następujące wyjaśnienia:
„Kształt Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, w tym wymogi poszczególnych pakietów i wariantów (określone w taki sposób, aby spełniać cel jakim jest zachowanie cennych siedlisk przyrodniczych) oraz stawki płatności, zostały określone w PROW 2014-2020, zatwierdzonym decyzją KE w grudniu 2014 r.
Płatności w ramach pakietów przyrodniczych tj. Pakietu 4. i Pakietu 5., wypłacane są za ochronę cennych siedlisk występujących na łąkach i pastwiskach, tj. w szczególności ekstensywne gospodarowanie, stosowanie odpowiedniej liczy i terminów wykonywanych pokosów lub intensywności wypasu.
Kalkulacja stawek płatności sporządzona dla poszczególnych wariantów pakietów przyrodniczych uwzględnia przede wszystkim utracony dochód z tytułu ekstensyfikacji produkcji, w tym niższą wartość biomasy (paszy) wynikającą z opóźnionego terminu wykonywanych pokosów, ograniczenia ich liczby/częstotliwości oraz obowiązku pozostawienia części działki rolnej nieskoszonej.
W odniesieniu do postulowanej przez KRIR zmiany należy zwrócić uwagę, że siedliska torfowiskowe są niezwykle istotne w krajobrazie rolniczym zarówno jako ostoje różnorodności biologicznej, jak i ze względu na kształtowanie warunków wodnych oraz ochronę zasobów węgla organicznego i ograniczanie emisji. Torfowiska są naturalnymi zbiornikami retencyjnymi magazynującymi wodę, zatem w kontekście występujących w Polsce susz, siedliska te mają szczególne znaczenie. Siedliska kwalifikowane do wariantu Torfowiska stanowią zazwyczaj nisko produktywne zbiorowiska trawiasto-turzycowe, o niskiej wartości paszowej, wykształcone na silnie uwilgotnionym podlotu. Koszenie torfowisk nie częściej niż co dwa lata oraz opóźniony termin koszenia są optymalnym sposobem użytkowania tych siedlisk, w celu utrzymania właściwego stanu ich zachowania. Każdorazowy wjazd maszyn rolniczych, zarówno podczas koszenia, jak i zbierania siana wiąże się z ryzykiem przerywania darni, tworzenia kolein i degradacji podłoża, a tym samym i samego siedliska przyrodniczego. Należy również wskazać, że wymagany obecnie w ramach wariantu 5.6.2 termin koszenia torfowisk tj. koszenie nie wcześniej niż 15 sierpnia i nie później niż 15 lutego kolejnego roku, jest terminem zdecydowanie opóźnionym, co dodatkowo obniża wartość paszową pozyskanego na takich siedliskach siana.
Uwzględnienie Państwa postulatu, polegające na dopuszczeniu koszenia co roku torfowisk objętych zobowiązaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi PRAW 2014-2020, zagrażałoby realizacji celów wariantu 5.6.2. i tym samym jest nieuzasadnione.
- Małgorzata Ramatowska
