Sprawy rolnictwa na Posiedzeniu Sejmowej Komisji Rolnictwa

W środę 22 listopada 2017 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawioną przez sekretarza stanu pana Jacka Boguckiego na temat możliwości utworzenia i funkcjonowania Funduszu Promocji Produktów Ekologicznych, planów i możliwości włączenia produktów ekologicznych (owoców i warzyw oraz mleka) w ramach „Programu dla szkół” oraz możliwości zmian dystrybucyjnych w obowiązującym w roku szkolnym 2017/2018 „Programie dla szkół”. Minister podkreślił, że ze względu na niewielką sprzedaż i produkcję ekologiczną nie opłaca się producentom powołanie osobnego funduszu. W ocenie resortu nie ma uzasadnienia dla powołania Funduszu Promocji Produktów Ekologicznych, a nawet byłoby to niekorzystne dla rolników ekologicznych. Minister przedstawił działania, jakie resort podejmuje dla rozwoju rolnictwa ekologicznego i wzrostu podaży żywności ekologicznej na rynku. W trakcie dyskusji zaproszeni goście i posłowie mówili m.in. o barierach w dostępie do środków promocji, a także o kondycji polskiej produkcji ekologicznej. Celem „Programu dla szkół” jest upowszechnianie wśród dzieci zdrowych nawyków żywieniowych. Na razie nie ma planów i możliwości włączenia produktów ekologicznych (owoców i warzyw oraz mleka) do oferty w ramach „Programu dla szkół”, ponieważ po sprawdzeniu okazało się, że nie można dostarczyć odpowiednich porcji do szkół w całym kraju. Ponadto produkty ekologiczne są droższe niż standardowe, a środków w Programie jest niewiele więcej w stosunku do poprzedniego okresu, co przy wzroście cen artykułów spożywczych w br. nie pozwala na wprowadzenie do szkół oferty ekologicznej. W takcie dyskusji omówiono bariery dla pojawiania się w szkołach produktów ekologicznych czy produktów atrakcyjniejszych dla dzieci, ale o krótszym terminie ważności.

Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja rozpatrzyła odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na dezyderat nr 5 skierowany do Prezesa Rady Ministrów w sprawie problemów związanych ze sprzedażą słomy na cele energetyczne i negatywnego wpływu tego zjawiska na żyzność i urodzajność gleby. W odpowiedzi na dezyderat sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Zbigniew Babalski przypomniał, że łączne zbiory słomy to rocznie ok. 30 mln ton; ok. 9,5 mln ton jest niezbędne do zrównoważenia bilansu glebowej materii organicznej, a ok. 4 mln ton to nadwyżka, która może być wykorzystana na cele energetyczne. Minister podkreślił, że w ramach I filaru Wspólnej Polityki Rolnej rolnicy otrzymujący dopłaty bezpośrednie są zobowiązani do utrzymania gruntów w tzw. dobrej kulturze rolnej, natomiast w ramach II filaru WPR jednym z przyjętych celów szczegółowych jest zapobieganie erozji gleby. Wdrażane są pakiety służące ochronie gleb i wód w ramach „Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego”. Ponadto do 47 zespołów szkół rolniczych, dla których Minister Rolnictwa i Rozwoju wsi jest organem prowadzącym i nadzorującym, zostanie skierowane zalecenie o konieczności zwrócenia szczególnej uwagi na kwestie żyzności gleb w programach nauczania. Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 5.

Komisja rozpatrzyła też odpowiedź Ministra Zdrowia na dezyderat nr 7 skierowany do Prezesa Rady Ministrów w sprawie niedopuszczenia do wyeliminowania z obrotu opakowań jednostkowych papierosów typu slim. W odpowiedzi na dezyderat podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan Jarosław Król poinformował, iż Ministerstwo Zdrowia zwróciło się do Komisji Europejskiej w kwestii interpretacji przepisów o właściwym zamieszczaniu ostrzeżeń na opakowaniach papierosów typu slim. KE podzieliła opinię resortu zdrowia co do konieczności należytej wielkości ostrzeżeń zdrowotnych natomiast takie papierosy, ale w innych opakowaniach, gwarantujących właściwą wielkość ostrzeżeń zdrowotnych można nadal sprzedawać. Zdaniem resortu zdrowia takie rozwiązanie nie wpłynie w istotny sposób na krajową uprawę tytoniu. Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 7.

Na tymże posiedzeniu Komisja rozpatrzyła odpowiedź Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na dezyderat nr 9 skierowany do Prezesa Rady Ministrów w sprawie podjęcia działań ułatwiających sprzedaż żywności z gospodarstw rolnych. W odpowiedzi na dezyderat podsekretarz stanu w MRiRW pani Ewa Lech potwierdziła, że przepisy krajowe i unijne dopuszczają do sprzedaży żywność produkowaną w gospodarstwach rolnych, a sprzedaż może odbywać się w różnych formach. Minister przedstawiła możliwości i warunki, jakie rolnicy muszą spełnić w zależności od skali produkcji, jeśli chcą sprzedawać żywność; podkreśliła, że rolnik może sprzedawać żywność do stołówek i restauracji. Minister dodała, że resort stoi na straży nie tylko interesów rolników, lecz także bezpieczeństwa żywności. Prezydium Komisji uznało odpowiedź na ww. dezyderat za niezadowalającą i zdecydowało o przedłożeniu Marszałkowi Sejmu wniosku o zwrócenie odpowiedzi, wnosząc o jej uzupełnienie przez resort rolnictwa szczególnie w kwestii możliwości rozszerzenia sprzedaży żywności na rynku w formie rolniczego handlu detalicznego.

Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu połączone Komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w obecności podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pani Ewy Lech oraz podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska pana Andrzeja Szweda-Lewandowskiego, przystąpiły do rozpatrywania sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1424) przedstawionego przez pana posła Jana Dudę przewodniczącego tej podkomisji. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej i dotyczy ustanowienia w krajowym porządku prawnym obowiązku powiadomienia właściwych polskich władz o lokalizacji upraw GMO, obowiązku jej zgłoszenia i sposobu podania do publicznej wiadomości. Komisje przyjęły zmiany 1-12 w art. 1 w brzmieniu sprawozdania podkomisji. Komisje będą kontynuować rozpatrywanie sprawozdania na kolejnym posiedzeniu w grudniu.

W czwartek 23 listopada 2017 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat polskiego rynku owoców miękkich, przetwórstwa i przechowalnictwa z uwzględnieniem przechowalni koncentratów owocowych. Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki, omówił kwestię produkcji, przetwórstwa i przechowalnictwa owoców miękkich, ich ceny, eksport i import oraz działania podejmowane przez ministerstwo w zakresie tego sektora gospodarki. W celu poprawy sytuacji na rynku owoców miękkich resort wdraża instrument wsparcia organizacji producentów owoców i warzyw uregulowany przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 o wspólnej organizacji rynków płodów rolnych. Organizacje producentów są uprawnione do otrzymania pomocy finansowej w wysokości 4,1% wartości produkcji sprzedanej przez daną organizację producentów. Pułap może być zwiększony do 4,6%, jeśli organizacja realizuje środki zarządzania kryzysowego. W celu finansowania programu operacyjnego organizacja producentów zakłada fundusz operacyjny finansowany ze składek organizacji lub samej organizacji oraz z pomocy unijnej. Aby wzmocnić pozycję rynkową producentów owoców miękkich, w 2015 r. wprowadzono obowiązek zawierania pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych. Ponadto 11 stycznia 2017 r. opublikowana została ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, która ma na celu wyeliminowanie z łańcucha dostaw surowców rolnych i żywności nieuczciwe praktyki handlowe. W dyskusji poruszano m.in. kwestię zmowy cenowej, drożejącej robocizny i rosnących kosztów produkcji, a także zgłaszano postulaty wyznaczenia minimalnych cen za kilogram owoców miękkich oraz stworzenia systemu, który zagwarantowałby opłacalność sektora oraz rozwoju spółdzielczości.

Na kolejnym w tym dniu posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat możliwości wytwarzania destylatów owocowych i nalewek w Polsce. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki. Minister zapowiedział, że trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany mają uprościć procedurę potwierdzającą spełnianie warunków do prowadzenia działalności.

Komisja rozpatrzyła też informację Ministra Rozwoju i Finansów na temat możliwości zalegalizowania sprzedaży destylatów owocowych i nalewek w Polsce, którą przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Wiesław Janczyk. Minister podkreślił, że w aktualnym stanie prawnym sprzedaż destylatów owocowych i nalewek jest legalna. Jednak ze względu na to, że są to napoje alkoholowe, ich produkcja oraz obrót nimi podlegają prawnym ograniczeniom.

Komisja wysłuchała prezentacji dotyczącej produkcji destylatów owocowych jako szansy zwiększenia dochodów rolniczych, którą wygłosił prezes Łąckiej Drogi Owocowej pan Krzysztof Maurer. Szczegółowo przedstawił on doświadczenia krajów takich jak Czechy, Słowacja i Austria oraz specyfikę sytuacji polskiej. Jego zdaniem głównymi problemami, jakie występują na rodzimym rynku destylatów owocowych, są: nadmierna biurokracja, skomplikowana i długotrwała procedura rejestracyjna, współistnienie dużej liczby organów nadzorujących i kontrolujących oraz jedna z najwyższych w Europie akcyza.

Komisja wysłuchała też prezentacji pana Zbigniewa Sierszuły członka stowarzyszenia Polska Akademia Smaku pt. „Wytwarzanie nalewek szansą zwiększenia oferty rynkowej rolnictwa opartej o doświadczenie i polską tradycję”.

Sprawozdaje: Grzegorz Anczewski