Sprawdź, czy możesz przejść na wcześniejszą emeryturę. A może należy ci się okresowa emerytura rolnicza? Od początku roku weszły w życie zmiany dotyczące przyznawania rolniczych rent i emerytur.
Wcześniej na emeryturę
W myśl znowelizowanej ustawy następuje między innymi podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego rolników z osobami objętymi powszechnym ubezpieczeniem społecznym (ZUS). - Zmiana ta jest identyczna, jak w zusowskim ubezpieczeniu, czyli stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego do 67 lat. W przypadku mężczyzn proces ten będzie trwał do 2020 roku, w przypadku kobiet - do 2040. W bieżącym roku obejmie kobiety urodzone po dniu 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. – wyjaśnia Henryk Prokopczuk, kierownik krotoszyńskiej placówki KRUS.
W przeciwieństwie do powszechnego systemu ubezpieczeń, rolnicy mają nadal prawo, do 2017 roku, przechodzić na wcześniejszą emeryturę. Będzie ona przyznawana tylko rolnikom, którzy do 31 grudnia 2017 r. ukończą: 55 lat - w przypadku kobiet lub 60 lat, jeśli chodzi o mężczyzn. Dodatkowo muszą legitymować się okresem co najmniej 30 lat podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu i zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej.
- Z emerytur tych będą mogły skorzystać wyłącznie kobiety urodzone przed 1 stycznia 1963 r. i mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1958 r. - informuje Henryk Prokopczuk. Wydłużenie wieku emerytalnego i pozostawienie wieku wymaganego do wcześniejszej emerytury na dotychczasowym poziomie spowoduje obniżenie wysokości części uzupełniającej emerytury rolniczej „wcześniejszej”. Świadczenie to będzie obniżane po 5% emerytury podstawowej za każdy rok dzielący uprawnionego od wieku emerytalnego i, jak dotychczas, będzie podwyższane o 5% po osiągnięciu kolejnego roku życia. - Jest to dość skomplikowany proces liczenia, gdyż nawet w skrajnych przypadkach, ograniczenie części uzupełniającej będzie sięgało 40%, a dotychczas rolnik przechodzący 5 lat wcześniej na emeryturę miał to świadczenie, ograniczane w dużo mniejszym stopniu - przyznaje Wojciech Buszewicz, kierownik rawickiej placówki KRUS. Chcąc skorzystać z wcześniejszej emerytury, należy pamiętać, iż istnieje warunek zaprzestania działalności rolniczej – wyzbycia się gospodarstwa przez oboje z małżonków. - Wyzbycie się gospodarstwa w jakiejkolwiek formie oznacza dzierżawę, sprzedaż lub przekazanie okazywane aktem notarialnym – tłumaczy Danuta Kuszewska, kierownik jarocińskiej placówki KRUS.
Okresowa emerytura rolnicza
Będą mogli na nią przejść rolnicy, którym upłynął okres przysługiwania renty strukturalnej przyznawanej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego z racji jego podwyższania. - Jest to również nowość. Uzupełniono w ten sposób lukę w otrzymywaniu świadczenia, jaka powstałaby w wyniku zmian przepisów o emeryturach i rentach rolniczych – wyjaśnia Henryk Prokopczuk. Emerytura okresowa będzie przysługiwała w wysokości emerytury podstawowej, bez względu na posiadany okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Osoba zainteresowana tego typu świadczeniem powinna zwrócić się do KRUS-u z wnioskiem o przyznanie prawa do okresowej emerytury rolniczej wraz z dołączoną kopią decyzji ARiMR przyznającą rentę strukturalną.
Korzystne zmiany dotyczą przyznawania uzupełniającej części emerytury
Emerytura rolnicza składa się z części składkowej i uzupełniającej. W myśl poprzednio obowiązujących przepisów, jeżeli małżonek rolnika, który miał uprawnienia do emerytury lub renty, pracował nadal w gospodarstwie rolnym, czyli nie było ono przekazane, to wtedy uprawniony otrzymywał 50% części uzupełniającej. - Od 1 stycznia, nawet jeśli małżonek będzie nadal prowadził działalność rolniczą, to jego uprawniony do otrzymania świadczenia współmałżonek będzie otrzymywał pełną emeryturę rolniczą, razem ze 100% częścią uzupełniającą – objaśnia kierownik krotoszyńskiej placówki KRUS. - Czyli obecnie wszyscy, nawet ci, którzy mieli już wcześniej przyznane emerytury, dostaną wyższe świadczenia – dodaje. Jak przyznaje Danuta Kuszewska, rolnicy są zaskoczeni tymi zmianami. - Ci, którzy otrzymali już decyzję o podwyższeniu dodatku uzupełniającego, przychodzą do naszej placówki, aby się upewnić, czy nie zaistniała jakaś pomyłka – mówi specjalistka. - Jest to największa korzyść dla rolników, wśród tych zmian, które weszły w życie od pierwszego stycznia – podkreśla Wojciech Buszewicz.
Częściowa emerytura nie dla wszystkich
Od bieżącego roku mężczyźni urodzeni po 1947 roku, podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników przez 40 lat, mogą wnioskować o częściową emeryturę rolniczą, w wysokości 50% emerytury podstawowej. Dla kobiet ta możliwość będzie dostępna od 2021 r., czyli dla urodzonych po 1958 r, mających 35-letni okres ubezpieczenia w KRUS. - Wcześniej nie było takiego świadczenia, dopiero od tego roku będzie to podobnie, jak w systemie ZUS-owskim – przyznaje specjalista z krotoszyńskiego KRUS-u. Emerytura częściowa nie będzie zmniejszana ani zawieszana, gdy np. emeryt będzie osiągał przychody z tytułu działalności pozarolniczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu (np. z tytułu zatrudnienia). Jak twierdzą specjaliści, ten rodzaj świadczenia nie będzie wzbudzał zainteresowania rolników. - (...) W sytuacji, kiedy w ogóle świadczenia rolnicze są, delikatnie mówiąc, niższe niż ogółu ubezpieczonych w ZUS-ie, to raczej ta opcja nie uszczęśliwi rolników. (…) Nie wiem, czy rolnicy w ogóle skuszą się na to, jeżeli nasze emerytury oscylują w okolicach emerytury podstawowej, czyli tej minimalnej. Emerytura częściowa skazuje ich na pobieranie połowy, już tak niskiego świadczenia - tłumaczy kierownik placówki terenowej KRUS w Rawiczu.
Renciści okresowi mogą dorabiać
Rolnicy uprawnieni do otrzy- mywania okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy mogą podejmować, w czasie pobierania tej renty, działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (np. zatrudnienie lub inną pracę zarobkową) i nie utracą prawa do tej renty. - Jest to kolejna korzyść, jaka wynika z nowelizacji ustawy, zrównująca prawa naszych rencistów w stosunku do grupy rencistów pracowniczych. Dotychczasowe przepisy uniemożliwiały osobom, które miały renty okresowe, podjęcie zatrudnienia, gdyż to automatycznie rodziło obowiązek ubezpieczenia, a wtedy takie osoby traciły prawo do renty. Nowelizacja tego przepisu pozwala rencistom, którzy są całkowicie niezdolni do pracy w gospodarstwie rolnym, na podjęcie pracy w zakładzie pracy chronionej lub gdziekolwiek indziej. Będąc zatrudnieni na etacie, nie utracą prawa do renty, a skala dochodu, jaki uzyskają będzie miała wpływ jedynie na to, czy świadczenie to będzie pobierane w całości czy częściowo – informuje Wojciech Buszewicz.
Magdalena Teodorczyk
