Wnioski o przyznanie za 2014 rok dopłat bezpośrednich, wsparcia ONW, płatności rolnośrodowiskowych oraz wnioski o wypłatę pomocy na zalesione w ramach PROW 2007 - 2013 grunty rolne oraz grunty inne niż rolne powinny zostać złożone do 15 maja. Rolnicy, którzy złożyli swoje wnioski po tym terminie, ale nie później niż do 9 czerwca 2014 r., otrzymają pomniejszone należne im płatności o 1% za każdy roboczy dzień opóźnienia. Zmiany do już złożonego wniosku można było złożyć bez żadnych sankcji finansowych do 2 czerwca 2014 r. Korekty wniosków złożone po tym terminie, ale nie później niż do 9 czerwca, będą obarczone sankcjami finansowymi polegającymi na pomniejszeniu należnych dopłat o 1% za każdy roboczy dzień opóźnienia. Wnioski o przyznanie wymienionych wyżej dopłat można było składać osobiście w naszych biurach powiatowych, wysłać rejestrowaną przesyłką pocztową za pośrednictwem Poczty Polskiej - wówczas termin złożenia wniosku jest taki, jak data jego nadania. Można było również skorzystać z wygodnej drogi elektronicznej i wysłać wniosek np. za pośrednictwem Internetu.
Do 6 czerwca ponad 1,35 mln rolników złożyło w biurach powiatowych Agencji wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich za 2014 rok. Spośród nich 735 tys. ubiega się również o wsparcie ONW, a blisko 114 tys. o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych. Prawie 20 tys. rolników nie zdążyło złożyć swoich wniosków do 15 maja i będą oni mieli pomniejszone należne im płatności.
ARiMR zrobiła wszystko, żeby ułatwić rolnikom złożenie wniosków o przyznanie tegorcznych dopłat w terminie umożliwiającym otrzymanie ich w pełnej wysokości. 14 i 15 maja czyli dwa ostatnie dni tzw. podstawowego naboru, wszystkie biura powiatowe ARiMR były czynne do godz. 22. Ponadto w każdym województwie uruchomiono również dodatkowe punkty przyjmowania takich wniosków. Ich wykazy wraz z terminami, w których były czynne udostępniono m.in. na naszym portalu internetowym. Pracownicy ARiMR byli bardzo dobrze przygotowani do obsługi rolników składających wnioski o przyznanie tegorocznych dopłat, dlatego cały proces przebiegał bardzo sprawnie, a rolnicy byli zadowoleni, że nie musieli czekać w kolejkach na złożenie dokumentów.
Tegoroczny nabór wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich to już 11 z kolei, pierwszy został przeprowadzony w 2004 r. Na realizację płatności bezpośrednich za 2014 r. ARiMR ma ok. 3,4 mld euro. Szacunkowa maksymalna stawka jednolitej płatności obszarowej w 2014 r. wyniesie ok. 219,87 euro na 1 hektar.
Podobnie jak w poprzednich latach, także w tym roku na jednym wspólnym formularzu wniosku można było ubiegać się o:
- płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego;
- pomoc finansową z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (płatność ONW);
- płatność rolnośrodowiskową w ramach PROW 2007-2013.
Rolnicy, którzy ubiegali się o takie płatności w ubiegłym roku, otrzymali z Agencji wstępnie wypełniony wniosek o przyznanie płatności wraz z załącznikami graficznymi oraz instrukcją ich wypełniania.
Wniosek przez Internet
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zachęcała rolników do składania wniosków o przyznanie płatności za pośrednictwem formularza umieszczonego na stronie internetowej Agencji. W zakładce "System teleinformatyczny ARiMR-Wniosek przez Internet" (http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/system-teleinformatyczny-arimr.html) znajduje się specjalny formularz takiego wniosku. Umożliwia on wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego ARiMR oraz ich zatwierdzenie, co jest równoznaczne ze złożeniem do ARiMR wniosku o przyznanie płatności.
Aby skorzystać z tego wygodnego sposobu składania wniosku, rolnik musiał posiadać login i kod dostępu do systemu teleinformatycznego ARiMR. Jeżeli nie posiadał takich uprawnień, mógł złożyć u kierownika "swojego" biura powiatowego specjalny wniosek o nadanie loginu i kodu dostępu, który można było pobrać ze strony internetowej ARiMR. Uprawnienia do systemu teleinformatycznego ARiMR nadawane są bezterminowo i pozwalają także na korzystanie z elektronicznej drogi przy zgłaszaniu spraw związanych z identyfikacją i rejestracją zwierząt gospodarskich.
O jakie płatności można było ubiegać się w 2014 roku
W 2014 r. w ramach płatności bezpośrednich można było ubiegać się o przyznanie:
- jednolitej płatności obszarowej;
- specjalnej płatności obszarowej do powierzchni upraw roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych;
- oddzielnej płatności z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów);
- oddzielnej płatności z tytułu owoców miękkich;
- płatności cukrowej;
- płatności do surowca tytoniowego (płatność do tytoniu);
- płatności do krów i owiec;
- płatności uzupełniających w ramach przejściowego wsparcia krajowego, tj.:
- płatności uzupełniającej do powierzchni uprawy chmielu niezwiązanej z produkcją;
- płatności uzupełniającej dla producentów surowca tytoniowego (płatność niezwiązana do tytoniu);
- płatności uzupełniającej w zakresie produkcji ziemniaka skrobiowego (płatność niezwiązana do skrobi).
Wyżej wymienione płatności, jak również płatności ONW, przyznawane są na takich samych zasadach jak w roku ubiegłym, poza pewnymi wyjątkami.
Zmiany w zasadach przyznawania dopłat bezpośrednich
W zasadach przyznawania dopłat bezpośrednich zostały wprowadzone pewne zmiany. Przede wszystkim w przypadku przyznawania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego nie obowiązuje zasada utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 r., co oznacza, że do płatności można było zgłaszać użytki rolne utrzymywane obecnie w dobrej kulturze rolnej, bez względu na to, czy były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 r. Nie będą też stosowane modulacje płatności bezpośrednich, ani też tzw. mechanizm dostosowania. Te dwie zmiany są z całą pewnością korzystne dla rolników.
ARiMR przypomina - trwałe użytki zielone trzeba było deklarować jako odrębne działki rolne
Z analizy składanych w naszych biurach powiatowych wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich za 2014 rok wynika, że wielu rolników nie deklaruje w nich trwałych użytków zielonych, chociaż je posiada. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypominała rolnikom, którzy składali takie wnioski, że do powierzchni trwałych użytków zielonych przysługuje jednolita płatność obszarowa i prosiła, aby grunty stanowiące trwałe użytki zielone (TUZ)* deklarować jako odrębne działki rolne podając oznaczenie grupy upraw JPO,TUZ.
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej rolnicy ubiegający się o przyznanie płatności zobowiązani są do utrzymywania trwałych użytków zielonych. Każde państwo członkowskie musi zapewniać utrzymanie odpowiedniego stosunku powierzchni trwałych użytków zielonych do całkowitego obszaru rolnego, który będzie maksymalnie zbliżony do wskaźnika referencyjnego ustalonego w 2005 r. Jeżeli w danym roku stosunek wielkości tych powierzchni w porównaniu do wskaźnika referencyjnego z 2005 roku, zmaleje o więcej niż 5%, zmiana sposobu użytkowania trwałych użytków zielonych lub ich części, zadeklarowanych przez rolnika w danym roku we wniosku o przyznanie płatności obszarowych, wymagał zgody kierownika biura powiatowego Agencji. Natomiast w przypadku, gdy w danym roku stosunek ten w odniesieniu do wskaźnika referencyjnego zmalał o więcej niż 8%, rolnik posiadający grunty przekształcone z trwałych użytków zielonych zobowiązany był do przywrócenia na tym obszarze trwałych użytków zielonych w terminie do 15 maja 2015 r.
*Trwałe użytki zielone oznaczają grunt wykorzystywany w sposób ciągły do uprawy bylin paszowych, zarówno uprawnych (sianych), jak również zasianych naturalnie, niewłączony do systemu płodozmianu w gospodarstwie przez przynajmniej pięć lat wstecz.
Zmiany w zasadach przyznawania wsparcia ONW
Wprowadzono także pewne zmiany dotyczące przyznawania dopłat rolnikom gospodarującym w niekorzystnych warunkach lub trudnym terenie np. na słabych glebach, obszarach o zbyt dużych czy zbyt małych opadach deszczu, czy prowadzących działalność na terenach górzystych - są to tzw. dopłaty ONW. Generalna zmiana dotyczy tego, że w pewnych przypadkach rolnik, który chce otrzymywać takie dopłaty, nie będzie musiał zobowiązywać się do prowadzenia przez 5 lat działalności na terenach ONW. Z przyjęcia takiego zobowiązania zwolnieni będą rolnicy, którzy po raz pierwszy ubiegali się o przyznanie dopłat ONW lub właśnie zakończyli realizację 5-letniego zobowiązania do prowadzenia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania czy terenach górskich. W ich przypadku warunkiem otrzymania dopłat ONW będzie prowadzenie działalności rolniczej na takim obszarze. Natomiast rolnicy, którzy są w trakcie realizacji 5-letniego zobowiązania do gospodarowania na terenach ONW, mają obowiązek do kontynuowania tego zobowiązania na dotychczasowych zasadach.
Zmiany w zasadach przyznawania płatności w ramach "Programu rolnośrodowiskowego"
Wprowadzono również zmiany w zakresie działania "Program rolnośrodowiskowy", który realizowany jest w ramach PROW 2007-2013. Od roku 2014 nie ma możliwości rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w zakresie Pakietu 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone oraz Wariantu 4.1 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków, realizowanego w ramach Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000. Nadal możliwa jest kontynuacja zobowiązań podjętych w poprzednich latach w ramach Pakietu 3 oraz wariantu 4.1
Zmienione zostały zasady przyznawania płatności do danego gruntu - dla zobowiązań rozpoczynających się od 15 marca 2014 r. możliwe jest przyznanie płatności z tytułu realizacji tylko jednego pakietu lub wariantu.
Od 2014 r. wprowadzono mechanizm degresywności oraz limity powierzchniowe dla rolników rozpoczynających realizację programu rolnośrodowiskowego.
W przypadku Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000, Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 oraz Pakietu 8. Ochrona gleb i wód, płatność jest przyznawana w wysokości:
- 100% stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 10 ha;
- 50% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 10 ha do maksymalnie 20 ha.
W przypadku Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne płatność jest przyznawana w wysokości:
- w przypadku wariantu 2.1 i 2.2:
- 100% stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 20 ha;
- 50% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 20 ha do maksymalnie 30 ha.
- w przypadku wariantów 2.5 i 2.6:
- 100% stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 15 ha;
- 50% stawki płatności - za powierzchnię powyżej 15 ha do maksymalnie 30 ha.
Dodatkowo, w przypadku zobowiązań rolnośrodowiskowych podjętych od 15 marca 2014 r., płatność rolnośrodowiskowa może zostać przyznana maksymalnie do poniżej wskazanych limitów powierzchniowych dla wskazanych wariantów/pakietów:
- 30 ha - w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie wariantu 2.1, 2.2, 2.5, 2.6 Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne;
- 20 ha - w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000, Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 (z wyłączeniem wariantów 4.10 i 5.10), wariantów 6.1, 6.2 oraz 6.4 Pakietu 6 Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin oraz wariantów Pakietu 8. Ochrona gleb i wód;
- 15 ha - w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie wariantu 2.3 oraz 2.4 Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne;
- 10 ha - w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie wariantu 2.7, 2.8, 2.9, 2.10, 2.11, 2.12 Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne;
- 5 ha - w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie wariantów 4.10 i 5.10;
- 0,3 ha - w przypadku wariantu 6.3 Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin;
Wprowadzono również regulację, że w przypadku realizacji więcej niż jednego pakietu lub wariantu płatność rolnośrodowiskowa może zostać przyznana do łącznej powierzchni nie większej niż 20 ha, a jeżeli pośród realizowanych wariantów rolnik realizuje wariant 2.1, 2.2, 2.5, 2.6 Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne nie większej niż 30 ha.
Wszyscy rolnicy, którzy w minionych latach składali wnioski o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej i podjęli zobowiązanie rolnośrodowiskowe, muszą pamiętać, że w przypadku, gdy realizując zobowiązanie rolnośrodowiskowe nie zamierzają ubiegać się o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, zamiast wniosku o przyznanie płatności, zobowiązani są złożyć informację o gruntach, na których realizują zobowiązanie rolnośrodowiskowe w danym roku, a w przypadku Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt wskazać zwierzęta, w odniesieniu do których realizują zobowiązanie rolnośrodowiskowe. Taka informacja składana jest w tych samych terminach co wnioski o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej.
Zalesianie gruntów rolnych i innych niż rolne
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomina rolnikom otrzymującym pomoc w ramach działania 221, 223 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 - "Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne", że aby otrzymać premię pielęgnacyjną i premię zalesieniową (w przypadku zalesiania gruntów rolnych), zobowiązani są do corocznego składania wniosku o wypłatę pomocy na zalesianie, począwszy od drugiego roku realizacji planu zalesienia. Wnioski o wypłatę pomocy na zalesianie rolnicy mogli składać w terminie od 15 marca do 15 maja 2014 r. Wniosek o wypłatę pomocy mógł zostać złożony także w terminie 25 dni kalendarzowych po terminie składania wniosków, tj. do 9 czerwca 2014 r., jednak za każdy dzień roboczy opóźnienia stosowane jest zmniejszenie o 1% kwoty płatności.
Szczegółowe zasady przyznawania płatności i pomocy oraz wzory wniosków i dokumentów zamieszczone są na stronie internetowej www.arimr.gov.pl oraz są dostępne w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.
DPB, DKS