Rok 2013 charakteryzował się szczególnie intensywną współpracą pomiędzy Wielkopolską Izbą Rolniczą i Agencją Nieruchomości Rolnych. Wiązało się to z uwolnieniem na terenie Wielkopolski gruntów pochodzących z wyłączeń z umów dzierżawy i potrzebą ich rozdysponowania na rzecz rolników, a także uruchomieniem przez ANR preferencyjnych kredytów na zakup ziemi. Wielkopolska Izba Rolnicza w porozumieniu z Radami Powiatowymi WIR pomagała Agencji Nieruchomości Rolnych w uzgodnieniu podziału dużych areałów gruntów ma mniejsze działki, wydawała dla ANR opinie w sprawie sprzedaży i dzierżawy nieruchomości. Powiatowe Biura Wielkopolskiej Izby Rolniczej aktywnie włączyły się akcję wywieszania ogłoszeń ANR o planowanych przetargach na sprzedaż czy dzierżawę nieruchomości w gminach należących do ich powiatów. Wielkopolska Izba Rolnicza na bieżąco wskazywała osoby do pracy w komisjach przetargowych. W komisjach tych pracowali delegaci WIR, a także przedstawiciele organizacji samorządowych z terenu Wielkopolski, którzy wcześniej zgłosili Izbie swoje kandydatury. Izba opiniowała wnioski kontrahentów ANR w sprawie możliwości przyjęcia niektórych form zabezpieczeń kredytów preferencyjnych na zakup ziemi.
W 2013 roku Wielkopolska Izba Rolnicza wydała dla ANR:
- 84 opinie w sprawie podziału działek przeznaczonych do sprzedaży, sprzedaży nieruchomości w trybie przetargów ograniczonych, nieograniczonych oraz w trybie bezprzetargowym, korzystania z prawa pierwokupu, przedłużenia umów dzierżawy (w tym 17 opinii było negatywnych),
- 288 opinii w spawie możliwości przyjęcia niektórych form zabezpieczeń kredytów preferencyjnych udzielanych przez ANR na zakup nieruchomości,
- Biura powiatowe WIR zamieściły na tablicach ogłoszeń 686 zawiadomień o planowanych przetargach,
- Wielkopolska Izba Rolnicza oddelegowała do pracy w komisjach przetargowych 53 osoby, w tym delegatów WIR i przedstawicieli rolniczych organizacji samorządowych.
Powołanie specjalnych zespołów roboczych ze strony WIR i ANR do spraw współpracy przy rozdysponowaniu gruntów pochodzących z tzw. 30% wyłączeń z umów dzierżawy
Na tak owocną współpracę przy rozdysponowaniu gruntów na terenie Wielkopolski miała wpływ ogromna praca tzw. zespołów roboczych, powołanych specjalnie do tego celu przy Wielkopolskiej Izbie Rolniczej i ANR. Zespoły te opracowały szczegółowe założenia dotyczące współpracy, a także zajmowały się rozpatrywaniem najbardziej złożonych i trudnych do rozstrzygnięciu kwestii. Pracami zespołu z ramienia Izby kierował i nadal kieruje Pan Andrzej Frąckowiak. Od dnia powołania tj. 5 września 2012 r. do końca 2013 roku zespoły spotykały się w dniach: 7.02.2013, 21.02.2013, 08.03.2013, 20.05.2013, 09.12.2013.
Spotkania i konferencje z udziałem przedstawicieli ANR
Wielkopolska Izba Rolnicza wielokrotnie organizowała spotkania, na które zapraszane były władze oraz przedstawiciele ANR. Tylko w ubiegłym roku z ich udziałem odbyły się dwa posiedzenia Komisji Koordynacyjnej, tj. w dniu 29 stycznia w siedzibie WIR w Poznaniu oraz w dniu 15 października w Gałowie w pow. szamotulskim. W dniu 12 lutego w Środzie Wlkp. Dyrekcja ANR OT Poznań uczestniczyła w spotkaniu z rolnikami województwa wielkopolskiego i przedstawicielami związków branżowych. 9 kwietnia w siedzibie Stadniny Koni w Walewicach odbyło się spotkanie Dyrektorów Oddziałów Terenowych ANR i Filii z Prezesami Wojewódzkich Izb Rolniczych. W spotkaniu wzięli również udział Kazimierz Plocke, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wiktor Szmulewicz, Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Leszek Świętochowski, Prezes Agencji, Zarząd KRIR.
Najważniejsze działania
Jednym z najważniejszych działań, jakie podejmował na wniosek delegatów i w imieniu Wielkopolskiej Izby Rolniczej Pan Andrzej Frąckowiak, były starania o wprowadzenie przez ANR procedury przetargów ofertowych. Zdaniem samorządu rolniczego taka procedura w racjonalny i najbardziej ekonomiczny sposób wspierałaby rolników prowadzących gospodarstwa rodzinne w bliskim sąsiedztwie gruntów przeznaczonych do dzierżawy czy sprzedaży. Przeprowadzanie przetargów ofertowych pozwoliłby na wyeliminowanie tzw. słupów oraz rolników, którzy prowadzą gospodarstwa w bardzo dużej odległości od oferowanych działek. Wielkopolska Izba Rolnicza zaproponowała przyjęcie następujących kryteriów kwalifikowania uczestników do przetargów:
- Cena 50% ( 50 punktów).
- Odległość od ośrodka gospodarczego 25% ( 25 punktów).
- Powierzchnia gospodarstwa 10% (10 punków) - dobór jak w wytycznych na sprzedaż gruntów z ANR.
- Uzyskane lub realizowane wsparcie w ramach PROW 2007-2014 15% (15 punków) - podpisana umowa z ARiMR na realizację programu lub decyzja przyznająca pomoc w ramach danego programu wydana przez ARiMR.
Wśród spraw, których rozwiązanie stanowiło największy problem to:
- Sprzedaż obiektu Wronczyn w gminie Pobiedziska - sprzedaż odbędzie się w trybie bezprzetargowym na rzecz spadkobierców.
- Zagospodarowanie gruntów gospodarstwa rolnego Kobylniki - ANR podjęła decyzję o wydzierżawieniu gruntów (224 ha). Pan Andrzej Frąckowiak zwrócił się z pismem o wstrzymanie procedur wydzierżawienia. Zostało zorganizowane spotkanie z pracownikiem ANR. Wielkopolska Izba Rolnicza zwróciła się do ANR z prośbą o uruchomienie dzierżawy gruntów na terenie gminy Obrzycko z zakładu PR-P Kobylniki.
- Przetarg w Stanisławowie w gminie Września - Na wniosek Rady Powiatowej WIR we Wrześni Zarząd wystąpił do ANR OT w Poznaniu o odwołanie przetargu nieograniczonego na sprzedaż nieruchomości położonej w obrębie Stanisławowo w gminie Września - ANR wstrzymała procedurę dzierżawy.
- Uwolnienie gruntów na terenie gminy Września - Na terenie powiatu wrzesińskiego będzie dodatkowo uwolnionych do dzierżawy około 240 ha gruntów. Grunty tę będą uwolnione po zakończeniu okresu wegetacyjnego. W gminie Kołaczkowo w Bieganowie ok. 78 ha i w Sokolnikach ok. 34 ha, w gminie Września w Kolniczkach ok. 80 ha i w gminie Miłosław ok. 41 ha.
- Wygospodarowanie gruntów na terenie gminy Mieścisko - WIR zwróciła się do ANR z prośbą o wygospodarowanie na terenie gminy gruntów na sprzedaż lub dzierżawą dla rolników.
- Sprawa wykupu nieruchomości objętej umową dzierżawy (79,95 ha) w gminie Damasławek przez Spółkę z o.o. "WAR-POL" - sprawa nadal rozpatrywana.
- Wydzielenie gruntów dla rolników, którzy sprzedali swoje grunty pod autostrady. Realizując wniosek Walnego Zgromadzenia Zarząd zwrócił się z prośbą do Agencji Nieruchomości Rolnych o wydzielenie gruntów z zasobów ANR do sprzedaży w przetargu ograniczonym z możliwością pierwszeństwa nabycia dla rolników, którzy sprzedali grunty pod inwestycje na rzecz Skarbu Państwa. Jest możliwość wydzielenia gruntów dla tych rolników, ale musi być złożony wniosek. ANR będzie się ustosunkowywać do konkretnych przypadków.
Wielkopolska Izba Rolnicza wielokrotnie interweniowała w sprawach indywidualnych rolników, którzy zwrócili się o pomoc bezpośrednio do Izby. Sprawy te dotyczyły m.in.:
- możliwości zamiany przez rolnika indywidualnego gruntów na terenie gminy Zbąszyń,
- zgłoszenia przez rolnika indywidualnego roszczenia i wniosku o nabycie z trybie bezprzetargowym nieruchomości rolnej w miejscowości Rybno Wielkie w gminie Kiszkowo,
- przedłużenia umowy dzierżawy rolnikowi indywidualnemu z gminy Luboń,
- udzielenia informacji na temat trybu sprzedaży działki nr 330/1 w obrębie Potrzanowo w gminie Skoki,
- udzielenia informacji na temat sposobu gospodarowania na działkach w obrębie Myszkowo w powiecie szamotulskim,
- odmowy zawarcia umowy sprzedaży na rzecz spadkobiercy byłego właściciela nieruchomości położonej w gminie Kwilcz,
- odmowy wydania przez Wójta zaświadczenia o posiadaniu i prowadzeniu przez rolnika gospodarstwa na terenie gminy Stęszew.
Wobec zgłaszanych przez rolników problemów związanych z ograniczoną możliwością przystąpienia do przetargów na dzierżawę gruntów z zasobu ANR na skutek bardzo wysokich cen wywoławczych, sięgających nawet równowartości 1,5 tony pszenicy z hektara, Zarząd WIR wystąpił z wnioskiem do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zmianę obowiązujących w tym zakresie przepisów.
Wnioski Walnego Zgromadzenia IV kadencji WIR kierowane do ANR i ich realizacja
|
Wniosek |
Realizacja |
|
Wniosek o uruchomienie kredytów preferencyjnych na zakup ziemi. |
Wniosek został zrealizowany. ANR udzielała w 2013 r. preferencyjnych kredytów (2%) na zakup nieruchomości. Kredyty udzielane były po otrzymaniu pozytywnej opinii WIR w sprawie przyjęcia umownych zabezpieczeń. |
|
Wniosek o ograniczenie ilości zabezpieczeń potrzebnych do zakupu ziemi. Zabezpieczeniem powinna być kupowana nieruchomość. |
Wniosek został zrealizowany. Stosowało się trzy rodzaje zabezpieczeń (hipoteka umowna, weksle własne in blanco oraz poddanie się egzekucji w trybie art. 777 kpc.) |
|
Nie dopuścić do tego, aby grunty pochodzące z 30% wyłączeń z umów dzierżawy były sprzedawane osobom podstawionym - tzw. „słupom”. |
Wniosek jest zrealizowany. W skład komisji przetargowych powoływani są przedstawiciele WIR, którzy mają wpływ na kontrolę osób biorących udział w przetargach. |
|
Wniosek do ANR w Poznaniu o wyłączenie części gruntów ze Spółki Agro-Komplex w Osówcu na sprzedaż lub dzierżawę dla rolników z terenu gminy Orchowo. |
Zakres wyłączeń był konsultowany ze społeczną Radą przy ANR oraz WIR (w tym z delegatami z gminy Orchowo). |
|
Wniosek dotyczy sprawy sprzedaży przez ANR części obiektu Rolnego Chocicza. |
Wniosek jest w trakcie realizacji. |
|
Wniosek o wystąpienie do ANR o podział gruntów przeznaczonych do sprzedaży rolnikom indywidualnym na działki około 10 ha, aby umożliwić zakup gruntów większej ilości rolników. |
Wniosek jest zrealizowany. ANR przygotowuje grunty do sprzedaży po uprzednim otrzymaniu opinii WIR w sprawie podziału działek na mniejsze areały. WIR konsultuje to z właściwymi miejscowo Radami Powiatowymi. |
|
Wniosek o wystąpienie do Dyrektora Oddziału Terenowego ANR w Poznaniu o przedstawienie planów prywatyzacji zasobu wchodzącego w skład byłego PGR w Grodźcu, powiat koniński. |
Plany prywatyzacji zostały przedstawione w piśmie nr POMAL.SGZ.4240.32.2714.2012.EM z dnia 03-08-2012 r. Pismo zostało przekazane do wiadomości biura powiatowego WIR w Koninie. |
|
W sytuacjach, gdy ziemia zostanie nabyta przez spadkobierców, a następnie przez nich dalej sprzedawana, ANR powinna mieć prawo pierwokupu i w dalszym postępowaniu przeznaczać je na sprzedaż dla rolników na powiększania gospodarstw. |
odp. ANR: „Zasady sprzedaży nieruchomości z Zasobu określa w szczególności ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu Państwa (tekst jedn. Dz.U. 20123 r. poz. 1187 ze zm.). Stosowanie do art. 29 ust. 4 ww. ustawy Agencji przysługuje prawo pierwokupu na rzecz skarbu Państwa przy odsprzedaży nieruchomości od Agencji, z wyłączeniem przypadków wskazanych w Zarządzeniu Prezesa Agencji, w tym również przy odsprzedaży przez spadkobierców byłych właścicieli. Dalszy sposób rozdysponowania wynika z aktów prawnych obowiązujących przy sprzedaży nieruchomości Zasobu.” |
|
Jakie są możliwości stosowania przetargów ofertowych przy sprzedaży ziemi z zasobów ANR? Rada Powiatowa w Gostyniu wskazuje na możliwość przyjęcia następujących kryteriów przy ustalaniu zasad przetargu: cena traktowana, jako jeden z wielu czynników o wadze 50% punktów oceny, odległość sprzedawanej działki od gospodarstwa oferenta, pożądana wielkość gospodarstwa po zakupie, bonus procentowy dla rolników kupujących ziemię z zasobów ANR po raz pierwszy. Celem organizowania przetargów winno być realne podniesienie areału większej ilości gospodarstw, a nie tylko finansowa strona sprzedaży ziemi. |
odp. ANR: „Istnieje możliwość w uzasadnionych względami gospodarczymi przypadkach sprzedaży nieruchomości zasobu w drodze przetargów pisemnych ofertowych, podstawowym kryterium jest cena, która może stanowić 60-80%. Należy podkreślić, iż celem sprzedaży w drodze przetargu pisemnego ofertowego jest uzyskanie najkorzystniejszej oferty, a nie najwyższej ceny sprzedaży.” |
|
Rada Powiatowa w Gostyniu wnioskuje, aby ANR uzupełniła informację czy i które wymienione w wykazie działki podlegają roszczeniom. W przypadku działek, które podlegają roszczeniom jest prośba o podjęcie kontaktów ze spadkobiercami, aby określili swoje stanowisko w sprawie ewentualnego skorzystania z prawa pierwokupu. Rada Powiatowa w Gostyniu deklaruje swój udział w ewentualnym spotkaniu ze spadkobiercami. |
odp. ANR: „Publikowane wykazy nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży zawierają informacje dotyczące trybu zbycia nieruchomości Zasobu. Stosowanie do art. 29 ust. 1 pkt.1 ustawy pierwszeństwo w nabyciu działek przysługuje spadkobiercom byłego właściciela. Zgodnie z obowiązującymi zasadami sprzedaży wiążące dla Agencji w zakresie wyrażenia woli przez spadkobiercę odnośnie nabycia jest oświadczenie złożone w terminie 21 dni od doręczenia zawiadomienia.” |
|
Rada Powiatowa w Gostyniu zwraca uwagę na konieczność weryfikowania przez ANR lub odpowiednie instytucje, pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na zakup gruntów przez spadkobierców w sytuacji pierwokupu. |
odp. ANR: „Agencja nie posiada instrumentów umożliwiających weryfikacje pochodzenia środków finansowych na zakup nieruchomości Zasobu, poza pochodzącymi z kredytu bankowego.” |
|
W sytuacjach budzących wątpliwość przedstawionych w pkt. 2 i 3, Rada Powiatowa w Gostyniu wnioskuje o przerwanie trybu sprzedaży i dokonanie zmian w przepisach. |
odp. ANR: „Oddział Terenowy w Poznaniu nie posiada legitymacji do dokonywania zmian w przepisach obowiązujących. Jednakże należy zaznaczyć, że mogą Państwo zgłaszać postulaty zmian ustawowych przedstawicielom władzy ustawodawczej.” |
|
Wystąpić do Agencji Nieruchomości Rolnych z wnioskiem o umożliwienie zakupu gruntów z zasobu ANR rolnikom, którym wykupiono grunty pod autostrady lub inne inwestycje publiczne. |
Wniosek jest realizowany. Jest możliwość wydzielenia gruntów dla tych rolników, ale musi być złożony wniosek. ANR będzie się ustosunkowywać do konkretnych przypadków. |
|
W związku z upowszechnianiem informacji wśród rolników o sprzedaży gruntów rolnych z zasobu ANR, Rada Powiatowa WIR w Kępnie zwraca się z wnioskiem o umieszczanie takich informacji na stronie internetowej WIR. W związku z tym, że powiat kępiński graniczy z trzema województwami: dolnośląskim, opolskim i łódzkim, Rada Powiatowa WIR w Kępnie zwraca się z wnioskiem o podjęcie współpracy z oddziałami ANR w tych województwach, celem uzyskiwania informacji o sprzedaży gruntów rolnych z zasobu ANR w powiatach sąsiadujących z powiatem kępińskim. |
Wniosek jest realizowany. |
|
Prośba o udzielenie informacji: dlaczego Agencja Nieruchomości Rolnych nie ujawnia spadkobierców i kto o tym decyduje? |
Wniosek Walnego Zgromadzenia z dnia 20.09.13r. W dniu 30.09.13 r. Zarząd wystąpił z zapytaniem do ANR. |
|
Wielkopolska Izba Rolnicza wnioskuje, aby sprzedawać spadkobiercom grunty rolne wraz z budynkami, które pozostawione niszczeją. |
Wniosek Walnego Zgromadzenia z dnia 20.09.13r. W dniu 30.09.13 r. Zarząd wystąpił z zapytaniem do ANR. |
|
Według jakich kryteriów kwalifikuje się osoby przystępujące do przetargów ograniczonych. Izba otrzymuje coraz więcej informacji, że w przetargach uczestniczą osoby będące jednoosobowymi właścicielami spółek gospodarujących na obszarach powyżej 300 ha (nie jest to zakup gruntu na utworzenie lub powiększenie gospodarstw rodzinnych)? |
Wniosek Walnego Zgromadzenia z dnia 20.09.13r. W dniu 30.09.13 r. Zarząd wystąpił z zapytaniem do ANR. |
* Wykazy gruntów z wyłączeń w ramach tzw."30%" w 2013/I KW 2014 r. znajdują się w biurach powiatowych WIR.
Aleksandra Adamczyk
Biuro WIR w Poznaniu
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
