Pomysł rezygnacji z części wymogów bioasekuracyjnych w siedzibach stada utrzymujących świnie na własny użytek wzbudził nie tylko liczne kontrowersje, ale przede wszystkim spotkał się z uzasadnionym sprzeciwem organizacji branżowych. Ministerstwo Rolnictwa mimo licznych apeli odważyło się wprowadzić rozporządzenie w życie (o czym informowaliśmy tutaj) bez żadnych konsultacji z branżą.
Zanim jednak osoby, które utrzymują świnie na użytek własny zdecydują się na skorzystanie z odstępstw zalecamy zapoznanie się ze szczegółowymi wytycznymi, gdyż nie każde z gospodarstw może z tych ułatwień skorzystać. Większość udogodnień wprowadzonych rozporządzeniem w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń obejmuje tylko gospodarstwa leżące w tzw. „białej strefie”. Należy także wziąć pod uwagę, że nowe przepisy zastawiają pułapkę dla rolników, którzy posiadają lochy, gdyż w przypadku wyprodukowania od nich tuczników nie będą one mogły trafić do rzeźni, a jedynie do innego gospodarstwa, które będzie utrzymywało je na użytek własny.
Obowiązujące uproszczenia różnią się od tych zaproponowanych w projekcie z lutego br., gdzie zasugerowano, aby w gospodarstwie utrzymującym świnie na potrzeby własne nie można było utrzymywać więcej niż 10 sztuk zwierząt oraz nie można było posiadać loch i knurów do rozrodu. W rozporządzeniu w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń z dnia 8 maja 2023 r. te restrykcje nie zostały wprowadzone.
Zgodnie z nowymi przepisami w przypadku utrzymywania świń wyłącznie w celu produkcji mięsa na użytek własny w gospodarstwach poza obszarami z ograniczeniami I, II i III (czyli w tzw. strefie białej):
- nie będzie konieczności sporządzenia przez posiadaczy zwierząt spisu posiadanych świń z podziałem na prosięta, warchlaki, tuczniki, lochy, loszki, knury i knurki ani bieżącego aktualizowania tego spisu,
- nie ma obowiązku prowadzenia rejestru wjeżdżających na teren gospodarstwa środków transportu do przewozu świń, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego oraz rejestru wejść osób do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie,
- nie ma konieczności stosowania się do nakazu wykonywania w danym gospodarstwie czynności związanych z obsługą świń wyłącznie przez osoby, które wykonują te czynności tylko w danym gospodarstwie,
- odstąpiono od obowiązku stosowania przed obsługą świń środków higieny niezbędnych do ograniczenia ryzyka szerzenia się afrykańskiego pomoru świń (ASF), w tym: mycia i odkażania rąk, oczyszczania i odkażania obuwia, bieżącego oczyszczania i odkażania narzędzi oraz sprzętów wykorzystywanych do obsługi świń,
- nie jest wymagane uniemożliwienie osobom postronnym wchodzenia do budynków, w których są utrzymywane świnie,
- nie ma obowiązku monitorowania i zwalczanie gryzoni.
Należy natomiast w dalszym ciągu należy w tych gospodarstwach:
- utrzymywać świnie w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, w których są utrzymywane tylko świnie, mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne,
- zabezpieczyć budynek, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt wolno żyjących i domowych,
- wyłożyć maty dezynfekcyjne przed wejściami do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie, i wyjściami z tych pomieszczeń, przy czym szerokość wyłożonych mat powinna być nie mniejsza niż szerokość danego wejścia lub wyjścia, a długość – nie mniejsza niż 1 m, a także stale utrzymywać te maty w stanie zapewniającym skuteczność działania środka dezynfekcyjnego,
- karmić świnie paszą zabezpieczoną przed dostępem zwierząt wolno żyjących i domowych,
- używać przez osoby wykonujące czynności związane z obsługą świń odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przeznaczonych wyłącznie do wykonywania tych czynności.
Zakazuje się tak jak do tej pory:
- karmienia świń zielonką lub ziarnem pochodzącymi z obszarów wymienionych w ust. 7 części II załącznika I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 129 z 15.04.2021, str. 1, z późn. zm.4) ), zwanych dalej „obszarami objętymi ograniczeniami II”, oraz wymienionych w ust. 5 części III załącznika I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń, zwanych dalej „obszarami objętymi ograniczeniami III”, chyba że tę zielonkę lub to ziarno poddano obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa afrykańskiego pomoru świń lub składowano w miejscu niedostępnym dla dzików co najmniej przez 30 dni przed ich podaniem świniom,
- wykorzystywania w pomieszczeniach, w których są utrzymywane świnie, słomy na ściółkę dla zwierząt pochodzącej z obszarów objętych ograniczeniami II i obszarów objętych ograniczeniami III, chyba że tę słomę poddano obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa afrykańskiego pomoru świń lub składowano w miejscu niedostępnym dla dzików co najmniej przez 90 dni przed jej wykorzystaniem,
- wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików, części tusz dzików i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego pochodzących z dzików oraz materiałów i przedmiotów, które mogły zostać skażone wirusem afrykańskiego pomoru świń,
- wykonywania czynności związanych z obsługą świń przez osoby, które w ciągu ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na zwierzęta łowne lub odłowie takich zwierząt.
Przemieszczanie zwierząt
- Na obszarach wolnych od ASF jest możliwe przemieszczenie świń pomiędzy gospodarstwami, w których utrzymuje się świnie wyłącznie w celu produkcji mięsa na użytek własny, jeżeli gospodarstwa te są położone na terenie tej samej gminy lub sąsiedniej gminy.
Dla gospodarstw zlokalizowanych na obszarach objętych ograniczeniami w związku z występowaniem ASF i utrzymujących świnie wyłącznie w celu produkcji mięsa na użytek własny
- zniesiono obowiązek wykładania mat dezynfekcyjnych przed wejściami i wyjściami do gospodarstwa, a także przed wjazdami i wyjazdami z takich gospodarstw.
Jednocześnie z informacji podanej na stronie Ministra Rolnictwa wynika, że w przypadku przemieszczenia świń utrzymywanych w celu produkcji na użytek własny w obszarach objętych ograniczeniami I-III konieczne będzie spełnienie wszystkich wymagań oraz wzmocnionych środków bioasekuracji, o których mowa w zał. III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) ustanawiającego środki szczególne w zakresie zwalczania chorób w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń.
Zauważyć należy, że posiadając nawet jedną lochę, trudno będzie spełnić warunek, aby nie przemieścić poza gospodarstwo chociażby 1 tucznika, stad wynika, że na obszarach objętych ograniczeniami ASF z nowych udogodnień rolnicy nie skorzystają.
Zmiany nastąpiły także w kwestii wykonywania badania laboratoryjnego w kierunku ASF w gospodarstwach zlokalizowanych na obszarach objętych ograniczeniami, wykonywanych przy uboju świń na użytek własny. Badanie to dla wszystkich obszarów objętych ograniczeniami będzie wykonywane tylko w przypadku podejrzenia ASF. Decyzja dotycząca konieczności wykonania takiego badania pozostanie w gestii organów Inspekcji Weterynaryjnej.
Opracowanie
Maria Schubert
Źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000866/O/D20230866-kopia.pdf
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
