Wraz z rozpoczęciem nowego roku przypominamy o obowiązku zawarcia umowy ubezpieczeniowej przez rolników. Przepisy prawa nakładają obowiązek zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników z zakresu:
- Ubezpieczenia gospodarstwa rolnego i ubezpieczenia OC rolnika
- Ubezpieczenia OC pojazdu
- Ubezpieczenia przynajmniej 50% upraw polowych i zwierząt gospodarskich w 2017 roku.
1) Ubezpieczenie gospodarstwa rolnego i OC rolnika
Kto podlega
Obowiązkowi ubezpieczenia podlega każda osoba fizyczna zajmująca się działalnością rolniczą, posiadająca areał użytków rolnych przekraczający łącznie 1 ha i opłacająca w części lub całości podatek rolny, ma obowiązek zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych OC rolnika i budynków rolniczych.
Zakres ubezpieczenia
Budynki rolnicze - budynki w gospodarstwie rolnym od dnia pokrycia dachem oraz wszystkie, których powierzchnia przekracza 20 m².
Od jakich zdarzeń należy ubezpieczyć: ubezpieczenie obejmuje szkody powstałe w wyniku zdarzenia losowego wskutek: ognia, huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu, uderzenia pioruna, eksplozji, osunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny i upadku statku powietrznego.
Ubezpieczenie OC rolnika obejmuje rolnika oraz każdą osobę, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie ubezpieczenia, wyrządziła szkodę osobie spoza gospodarstwa, tak zwanej osobie trzeciej, która w następstwie nieszczęśliwego wypadku zmarła, została inwalidą lub chorowała oraz jeśli nastąpiła utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Zakres ubezpieczenia obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim związane ze wszystkimi pracami w gospodarstwie, obsługą zwierząt, pracami polowymi, szkody na drodze publicznej związane z ruchem pojazdów wolnobieżnych, będących w posiadaniu rolnika i użytkowanych w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego, szkody wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa rolnika lub osób, za które ponosi odpowiedzialność.
Wyłączenia - firma ubezpieczeniowa nie odpowiada za szkody na osobie i w mieniu wyrządzone rolnikowi, jego pracownikom i członkom rodziny wspólnie zamieszkującym, spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt, polegające na utracie gotówki, zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska, wynikłe z kar pieniężnych, powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, przechowywania lub naprawy.
Gdzie można ubezpieczyć:
Ubezpieczenie można wykupić w dowolnym towarzystwie ubezpieczeniowym.
Sankcje za brak ubezpieczenia
Brak ubezpieczenia OC rolnika – 200 zł
Brak ubezpieczenia gospodarstwa – 500 zł
2) Ubezpieczenie OC pojazdów
Jakie pojazdy podlegają ubezpieczeniu:
- wszystkie pojazdy mechaniczne zarejestrowane na terytorium RP: pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery, przyczepy i naczepy,
- pojazdy mechaniczne wolnobieżne,
- pojazdy historyczne,
- pojazdy mechaniczne przed zarejestrowaniem na terenie RP.
Zakres ubezpieczenia
Ubezpieczeniem OC objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.
Odszkodowanie za wyrządzoną szkodę w związku z ruchem pojazdu mechanicznego przysługuje, jeśli jej następstwem jest: śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego w tym (przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego, bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego, podczas zatrzymania, postoju lub garażowania).
Sankcje za brak OC
Wysokość kary zależna jest od okresu pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej w danym roku kalendarzowym:
- do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej,
- 4 do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej,
- powyżej 14 dni – 100% opłaty karnej.
Wysokość opłat karnych za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC w 2016 roku | ||||
gradacja opłaty | samochody osobowe | samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy | pozostałe pojazdy | |
100% | 4 000 zł | 6 000 zł | 670 zł | |
50% | 2 000 zł | 3 000 zł | 330 zł | |
20% | 800 zł | 1 200 zł | 130 zł |
3) Ubezpieczenie upraw i zwierząt.
Trzeci rodzaj ubezpieczeń jaki są zobowiązani zawrzeć rolnicy, którzy otrzymali płatności bezpośrednie jest ubezpieczenie 50% upraw oraz zwierząt znajdujących się w gospodarstwie rolnym. Ochronie ubezpieczeniowej powinna podlegać:
Produkcja roślinna obejmująca: zboża, kukurydzę, rzepak, rzepik, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, ziemniaki, buraki cukrowe lub rośliny strączkowe. Uprawy te należy ubezpieczyć przynajmniej od jednego z wymienionych czynników: huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięć ziemi, lawiny, suszy, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych.
Produkcja zwierzęca: bydło, konie, owce, kozy, drób lub świnie należy ubezpieczyć od przynajmniej jednego z wymienionych czynników: huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięć ziemi, lawiny, uboju z konieczności.
Maksymalna kwota na jaką można ubezpieczyć dane uprawy lub zwierzęta została określona w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 listopada 2016 r. patrz (tab. 1).
Z kim zawrzeć ubezpieczenie.
W 2017 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisało umowę z pięcioma towarzystwami ubezpieczeniowymi:
- Powszechnym Zakładem Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie,
- Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” z siedzibą w Warszawie,
- Concordia Polska Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Poznaniu,
- Pocztowym Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Warszawie,
- InterRisk Towarzystwem Ubezpieczeń SA Vienna Insurance Group z siedzibą w Warszawie.
Rolnik, który zawrze umowę z jednym z tych towarzystw ubezpieczeniowych, może liczyć na dofinansowanie kosztów ubezpieczenia w wysokości 65% kosztów składki.
W roku 2017 został też podniesiony próg wysokości składki ubezpieczeniowej, do której obowiązuje dopłata do ubezpieczenie. Obecnie jest to 9% sumy ubezpieczenia. W przypadku upraw prowadzonych na użytkach rolnych klasy V i VI powyższa stawka taryfowa będzie mogła zostać określona w wyższej wysokości, tj. odpowiednio 12% i 15% sumy ubezpieczenia tych upraw.
Sankcje za brak ubezpieczenia.
W przypadku nie zawarcia umowy ubezpieczeniowej rolnik zobowiązany jest do zapłacenia kary, której wysokość została ustalona na 2 € od każdego hektara. Opłata ta jest wnoszona na rzecz gminy, w której zamieszkuje rolnik. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, w której przynajmniej dwa zakłady ubezpieczeniowe, które zawarły umowę z MRiRW odmówią rolnikowi zawarcia umowy ubezpieczeniowej z powodu zaoferowania stawki przekraczającej 6 % sumy ubezpieczenia.
W szczególności o ubezpieczeniu powinny pamiętać osoby korzystające z wybranych działań PROW 2014-2020. W przypadku braku umowy ubezpieczenia w dniu wystąpienia szkód spowodowanych niekorzystnym zjawiskiem atmosferycznym, obejmującej ochroną co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich, wszelka pomoc udzielana poszkodowanym producentom rolnym będzie pomniejszona.Nie zawarcie przez rolnika umowy ubezpieczenia upraw rolnych nie będzie miało wpływu na ubieganie się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych w rozumieniu przepisów o płatnościach do gruntów rolnych i oddzielnej płatności cukrowej.
Tabela.1 Maksymalna suma ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt na 2017 rok
Produkcja roślinna | Produkcja zwierzęca | |||
Roślina | Kwota | Zwierzę | Kwota | |
Zboża | 14 000 zł | Bydło | 17 100 zł | |
Kukurydza | 10 300 zł | Konie | 9 100 zł | |
Rzepak i rzepik | 10 550 zł | Owce | 870 zł | |
Chmiel | 48 350 zł | Kozy | 870 zł | |
Tytoń | 31 350 zł | Świnie | 1 850 zł | |
Warzywa gruntowe | 192 000 zł | Kury, perlice, przepiórki | 53 zł | |
Drzewa i krzewy owocowe | 113 250 zł | Kaczki | 65 zł | |
Truskawki | 78 000 zł | Gęsi | 250 zł | |
Ziemniaki | 50 000 zł | Indyki | 126 zł | |
Buraki cukrowe | 11 430 zł | Strusie | 1330 zł | |
Rośliny strączkowe | 20 130 zł | --------------------------- | ------- |
Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 listopada 2016r.
Podejmując decyzje o ubezpieczeniu upraw bądź zwierząt należy dokładnie zapoznać się z zasadami obowiązującymi w każdym towarzystwie ubezpieczeniowym, gdyż każde z nich inaczej określa zakres swojej odpowiedzialności, w zależności od rodzaju zjawiska wywołującego szkody.
Podstawa prawna
1) Ustawa o Ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Gwarancyjnych z dnia 22 maja 2003r. (Dz.U. nr 76, poz. 1152 z późn. zm.)
2) Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. 2005 nr 150 poz. 1249 z poz. zm)
3) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2017 r.
4) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2017 r.
Opracował: Łukasz Laskowski - Zespół Systemów Produkcji Rolnej
Źródło
Centrum Doradztwa Rolniczego
http://cdr.gov.pl/