Sytuacja powodziowa oraz reforma WPR – tematy spotkania rozszerzonej Grupy Wyszehradzkiej

Uczestnicy rozmów

W spotkaniu GV4+2 wzięli udział, oprócz szefa polskiego resortu rolnictwa, minister rolnictwa Węgier István Nagy, minister rolnictwa i rozwoju wsi Słowacji Richard Takáč, wiceminister rolnictwa Republiki Czeskiej Miroslav Skřivánek, minister rolnictwa i żywności Bułgarii Georgi Tahov oraz sekretarz stanu w ministerstwie rolnictwa i rozwoju wsi Rumunii Sorin Moise.

Szef delegacji Bułgarii ze względów logistycznych nie mógł wziąć udziału w konferencji prasowej po obradach.

Tematy rozmów

Uczestnicy spotkania omówili następujące zagadnienia:

• sytuacja powodziowa w krajach naszego regionu i możliwe przyszłe wspólne działania na forum UE;
• wymiana doświadczeń z pierwszych dwóch lat wdrażania ostatniej reformy Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i omówienie przyszłych wyzwań dla tej polityki;
• wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w kontekście eliminacji zbędnych obciążeń administracyjnych;
• bilans 20 lat członkostwa Polski i krajów regionu w Unii Europejskiej – efekty członkostwa w UE dla rolnictwa i sektora rolno-spożywczego.

Ustalenia i wyniki rozmów

Podczas rozmów GV4+2 ich uczestnicy ustalili, że:

• Państwa Europy Środkowo-Wschodniej w sprawach dotyczących powodzi powinny koordynować działania i przygotować jak najlepsze rozwiązania dla rolników i przywrócić potencjał produkcyjny.
• W kwestii WPR jednym z najistotniejszych czynników, które trzeba uwzględnić w dyskusji, jest planowane rozszerzenie UE.
• Osiągnięcie celów UE w zakresie rolnictwa i produkcji żywności, rozwoju obszarów wiejskich, neutralności klimatycznej i odbudowy bioróżnorodności wymaga budżetu odpowiedniego do poziomu ambicji.
• Bilans 20 lat obecności polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich w UE wypada zdecydowanie korzystnie. Członkostwo w UE było i wciąż jest ważnym motorem rozwoju naszego regionu.

Stanowisko Polski

– Nasze ustalenia w sprawach dotyczących powodzi podniesiemy na forum Rady Ministrów Rolnictwa Unii Europejskiej – zapowiedział minister Siekierski na konferencji prasowej.

Minister Siekierski przypomniał, że Polska 17 września 2024 r. wystąpiła do Komisji Europejskiej z wnioskiem o pomoc i uruchomienie środków z rezerwy rolnej na wsparcie rolników, których gospodarstwa rolne ucierpiały w wyniku powodzi.

– Mówiliśmy także o wykorzystaniu biomasy na cele energetyczne w kontekście eliminacji zbędnych obciążeń administracyjnych. Proponujemy wprowadzenie uproszczeń, które uczynią tę formę działalności korzystniejszą dla rolników i w większym stopniu służącą realizacji celów WPR, a także zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego oraz zwiększeniu dochodów rolników – powiedział szef polskiego resortu rolnictwa.

Minister Siekierski poinformował, że poza programem obrad polska delegacja przedstawiła swoją wizję organizacji Europejskiego Kongresu Odnowy Wsi, który odbędzie się w Polsce w maju 2025 r.

Szef resortu rolnictwa zauważył, że dzięki temu, że czas polskiej prezydencji zbiega się z początkiem prac Komisji Europejskiej w nowym składzie, możliwy będzie jej większy wpływ na programowanie przyszłej pracy Komisji.

Stanowisko Słowacji

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Słowacji Richard Takáč na konferencji prasowej podkreślił, że rozszerzony format Grupy Wyszehradzkiej jest bardzo ważny, ponieważ nasze kraje stoją w obliczu podobnych problemów. Zauważył, że spotkania GV4+2 to okazja do wymiany doświadczeń, zdań i możliwości rozwiązań dotyczących sektora rolnego.

– Ta wymiana doświadczeń jest bardzo ważna dla naszej współpracy – podkreślił minister Takáč i podziękował wszystkim uczestnikom spotkania GV4+2 za konstruktywne obrady.

Stanowisko Republiki Czeskiej

– Nasze państwa mają podobne doświadczenia dotyczące rolnictwa, wdrażania WPR, a teraz również dotyczące katastrofy wywołanej powodzią w naszych krajach. Nasza przyjaźń jest szczególnie potrzebna w takich trudnych momentach – powiedział wiceminister rolnictwa Republiki Czeskiej Miroslav Skřivánek.

Szef delegacji czeskiej stwierdził, że wspólne inicjatywy państw z naszego regionu mogą ochronić naszych mieszkańców przed skutkami takich katastrof w przyszłości.

– Omówione przez nas podczas obrad zagadnienia to tematy, które bardzo często się pojawiają na posiedzeniach Rady Ministrów Rolnictwa UE – podkreślił wiceminister Skřivánek.

Spotkania bilateralne

Na marginesie spotkania GV4+2 minister Czesław Siekierski 25 września 2024 r. rozmawiał z ministrami ds. rolnictwa Bułgarii i Słowacji.

Rozmawiając z ministrem rolnictwa i żywności Bułgarii Georgim Tahovem, szef polskiego resortu rolnictwa podkreślił, że priorytetem podczas polskiej prezydencji w Radzie UE będzie kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) i jej rola w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.

Minister Siekierski, mówiąc o WPR po 2027 r., podkreślił, że nie możemy dopuścić do zmniejszania produkcji rolnej ani do pogarszania jej konkurencyjności na arenie międzynarodowej.

Ważnym obszarem będzie też przegląd Europejskiego Zielonego Ładu, który powinien zostać zmodyfikowany w celu lepszego dostosowania do zmieniającej się rzeczywistości oraz uproszczenia procedur.

Ministrowie ds. rolnictwa Polski i Bułgarii zgodzili się, że UE powinna dysponować większymi środkami na wsparcie rolników, którzy znajdą się w trudnej sytuacji wskutek wystąpienia kataklizmów i ekstremalnych warunków pogodowych, oraz odpowiednim budżetem na działania na rzecz ochrony rynków przed skutkami niekorzystnych zjawisk klimatycznych.

Polski minister zauważył, że ważne jest również upraszczanie wdrażania WPR, tak aby ograniczać bariery i obciążenia administracyjne dla rolników.

Podczas prezydencji Polska ma też podjąć rozmowy na temat rozszerzenia UE, w szczególności w zakresie warunków i wymogów wobec Ukrainy na jej drodze do członkostwa w UE. Polska i Bułgaria maja zbieżne stanowisko wobec polityki handlowej UE, która powinna uwzględniać ochronę wrażliwych sektorów rolnictwa. UE musi mieć możliwość podjęcia szybkich i skutecznych działań w razie nadmiernego importu towarów rolnych. Produkty spoza UE powinny spełniać unijne standardy bezpieczeństwa i jakości żywności, jak również te w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym ochrony środowiska i klimatu. Konieczne jest dokonanie rzetelnej analizy wpływu importu rolno-spożywczego z Ukrainy na europejskie rynki rolne, która pozwoli na stworzenie właściwych mechanizmów dla ochrony producentów UE.

Minister ds. rolnictwa Bułgarii zadeklarował gotowość do konstruktywnej współpracy z Polską w ramach polskiego przewodnictwa w Radzie UE w I połowie 2025 r.

Podczas rozmowy z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi Słowacji Richardem Takáč’em minister Siekierski zaprezentował priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie UE.

Ministrowie ds. rolnictwa Polski i Słowacji dyskutowali o wyzwaniach związanych z rozszerzeniem UE o Ukrainę, kraju o ogromnym potencjale produkcji rolnej. Podkreślali, ze konieczna jest kontynuacja dialogu z Komisją Europejską na rzecz uregulowania relacji handlowych z Ukrainą, tak aby otwarcie unijnego rynku na produkty ukraińskie nie odbywało się ze szkodą dla producentów UE.

Rozmówcy zgodzili się również, że konieczna jest rzeczowa i wyważona dyskusja nt. wzmocnienia pozycji europejskich rolników i warunków produkcji rolnej z uwzględnieniem specyfiki każdego kraju.

Minister Takáč zapewnił o woli rozwoju współpracy w formacie poszerzonej Grupy Wyszehradzkiej i przekazał gotowość do wsparcia i konstruktywnego dialogu z przyszłą polską prezydencją w Radzie UE.