Polscy przedsiębiorcy często skarżą się na uciążliwe i długotrwałe procedury dochodzenia swoich roszczeń. Jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości do sądów trafia rocznie ponad milion pozwów w sprawach gospodarczych. Niewielu właścicieli firm i menadżerów korzysta z alternatywnej drogi rozwiązywania sporów, jaką jest arbitraż i mediacja. Dlatego też pojawił się projekt powstania Centrum Arbitrażu i Mediacji.
Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu w dniu 25 sierpnia 2014 r. odbyła się konferencja otwierająca projekt "Centrum Arbitrażu i Mediacji". Współorganizatorem spotkania była Wielkopolska Izba Rolnicza. W konferencji udział wzięli, m.in.: Janusz Piechociński - Wicepremier, Minister Gospodarki; Andrzej Grzyb - Poseł do Parlamentu Europejskiego, Eugeniusz Grzeszczak - Wicemarszałek Sejmu RP, Piotr Walkowski - Poseł na Sejm RP i Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Marek Woźniak - Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Ryszard Grobelny - Prezydent Miasta Poznania, Wojciech Kruk - Prezydent Wielkopolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej oraz licznie przybyli wielkopolscy przedsiębiorcy, prawnicy, naukowcy, osoby zainteresowane.
Spotkanie otworzył prof. dr hab. Marian Gorynia, Rektor Uniwersytety Ekonomicznego. W kilku słowach wstępu Profesor powiedział, że Sądy Arbitrażowe są po to, aby spory rozstrzygać polubownie z korzyścią dla wszystkich stron. Powstanie takiego organu jak Sąd Arbitrażowy jest inicjatywą wielu różnych współpracujących ze sobą organizacji. Z kolei Marszałek Marek Woźniak podkreślił, że sądy takie przyczynią się do poprawy wydajności gospodarczej nie tylko Wielkopolski, ale całego kraju. W program są zaangażowane środki pochodzące z programu - Kapitał Ludzki, dzięki tym środkom uda się wypromować taki sposób rozstrzygania sporów. Jest już zawansowana budowa sieci, która zapewni ciągłość w dłuższej perspektywie, aby przedsiębiorcy mogli korzystać z takiego sposobu porozumiewania się. Wysokiej klasy specjaliści zaangażowani w ten projekt gwarantują profesjonalizm i zaufanie do takich rozstrzygnięć, a procedura prowadzi do uczciwego postępowania i rozwiązania sporów. Mariusz Haładyj - Podsekretarz Stanu, Wiceminister Gospodarki - podkreślił fakt, iż pomysł powstania Sądów Arbitrażowych wyszedł od wielkopolskich przedsiębiorców, a Ministerstwo Gospodarki przychyliło się do tego pomysłu. Mediacje to jeden z elementów ograniczania zatorów płatniczych. Zwiększeniu ulega wtedy aktywność gospodarcza. Minister Haładyj podkreślił, że ponad 70% przedsiębiorców widzi szansę w mediacjach i sądach arbitrażowych. Jednak jeszcze mało podmiotów korzysta z takiego rozwiązania. Nie dotarło jeszcze do świadomości wielu biznesmenów, że wyroki sądów arbitrażowych są uznawane przez Państwo. Zwiększa się aktywność gospodarcza, a tym samym powstaje więcej sporów, więc rozwiązania alternatywne są korzystne, bo szybciej rozstrzygają i są korzystne dla wszystkich stron zatargu.
Profesor Andrzej Daczyński - Sędzia Sądu Apelacyjnego oraz Wiceprezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu powiedział, że czeka nas jeszcze długa droga, aby osiągnąć podobne wyniki jak w innych krajach. Przede wszystkim potrzebna jest kampania informacyjna, ponieważ wiedza społeczeństwa o sądach polubownych jest bardzo mała i ludzie nie ufają sądom polubownym, bo nie posiadają wiedzy. Profesor jeszcze raz podkreślił, że wyroki sądów arbitrażowych mają taką samą moc jak sądów państwowych. Nie są one jednak związane takimi samymi procedurami jak sądy państwowe, co nie znaczy o złym rozstrzyganiu, ale oznacza to znaczne przyspieszenie rozstrzygnięcia sporu.
Minister Gospodarki Janusz Piechociński powiedział między innymi: Dzisiejsza inauguracja "Centrum Arbitrażu i Mediacji" (CAM) w Poznaniu to znaczący krok w procesie upowszechnienia polubownych form rozwiązywania sporów gospodarczych. Poinformował również, że docelowo ma powstać 16 Regionalnych Centrów Arbitrażu i Mediacji. - Ich zadaniem będzie przede wszystkim wsparcie przedsiębiorców w polubownym rozwiązywaniu sporów, drogę sądową traktujemy bowiem jako ostateczność - wyjaśnił. Dodał, że Centra Arbitrażu i Mediacji mają zajmować się głównie sporami między podmiotami gospodarczymi.
Szef resortu gospodarki przypomniał również, że celem projektu jest upowszechnianie informacji o korzyściach, jakie daje polubowne rozstrzyganie problemów. - Chcemy upowszechniać ideę mediacji, jako poufnej i skutecznej formy działań w biznesie - powiedział. - Centra będą działały w ścisłej współpracy z organizacjami gospodarczymi, izbami radców prawnych i adwokatów, a także partnerami społecznymi, dzięki czemu będą szeroko dostępne dla wszystkich zainteresowanych - dodał Minister.
Wojciech Kruk - Prezydent Wielkopolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej powiedział, że Sądy Arbitrażowe i Sądy Polubowne działają szybko, a ich postępowanie nie jest obciążone skomplikowanymi procedurami. Jest to ważne sprawa, gdyż chodzi o to, by szybko i korzystnie doprowadzić do rozstrzygnięcia sporu. Chodzi o to, aby wygrały obie strony spory - powiedział W. Kruk.
Piotr Walkowski Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej powiedział, że takie sposoby rozwiązywania sporów na pewno wpłyną korzystnie na rolnictwo nie tylko wielkopolskie, ale i krajowe. Rolnicy mają duże trudności z uzyskaniem zapłaty od niektórych zakładów i podmiotów za sprzedane produkty rolne. Najwięcej jednak jest problemów z uzyskaniem odszkodowań za wyrządzone szkody przez zwierzynę łowną, oraz przez zwierzęta będące pod całkowitą lub częściową ochroną. Jak wiadomo przez ostatnich 20 lat populacja dzikich zwierząt zamieszkujących lasy, łąki i pola wzrosła na tyle znacząco, że zaczyna brakować pożywienia w naturalnych ostojach bytowania zwierząt. Więc dzikie zwierzęta żerują na polach upranych czyniąc tym samym ogromne szkody, a rolnicy domagają się odszkodowań. W takim sporze, gdzie stroną jest państwo, jak w przypadku zwierząt chronionych, rolnik zostaje poszkodowany i nie otrzymuje zadośćuczynienia za wyrządzone szkody.
Zwieńczeniem Konferencji było podpisanie Aktu Erekcyjnego utworzenia Centrum Arbitrażu i Mediacji w Wielkopolsce. W ramach tego projektu powstanie początkowo sześć centrów CAM, a docelowo jak powiedział wcześniej minister Piechociński szesnaście. Centra będą działać przy organizacjach naukowych, społecznych i gospodarczych. W Warszawie projekt wdrażany jest we współpracy z Konfederacją Lewiatan, w Poznaniu, Krakowie i Białymstoku z regionalnymi Izbami Przemysłowo-Handlowymi, w Katowicach z Fundacją WPIA Uniwersytetu Śląskiego "Facultas Iuridica", a w Lublinie z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim im. Jana Pawła II. Centra będą się skupiały na prowadzeniu mediacji pozasądowej z możliwością mediacji sądowej. Mają one zajmować się przede wszystkim sporami między przedsiębiorcami, z możliwością mediacji z administracją publiczną. Zakłada się również, że ośrodki te mogą być wykorzystywane także do mediacji konsumenckiej.
Opracowanie: Marta Ceglarek
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
