Komisja Europejska właśnie opublikowała raport nt. prognozy dotyczącej rolnictwa na lata 2021-31. Prognoza w języku angielskim jest dostępna tutaj. W tym artykule przedstawiamy jej główne tezy dotyczące poszczególnych rynków.
- Rynek zbóż
Powierzchnia uprawy zbóż nieznacznie spadnie i osiągnie w 2031 roku poziom około 51,2 miliona ha. Przewiduje się, że plony pszenicy i jęczmienia będą niższe, podczas gdy plony kukurydzy wzrosną, głównie na skutek poprawy plonowania tej uprawy w krajach Europy Wschodniej. Całkowita produkcja zbóż w perspektywie 2021-31 spadnie o 2,5% do poziomu 276 milionów ton. Spadnie również popyt i całkowite zużycie zbóż do 254,8 milion ton, głównie z powodu zmniejszenia się produkcji zwierzęcej i zapotrzebowania na paszę. Konkurencyjność UE w zakresie zbóż zostanie poważnie osłabiona ze strony krajów basenu Morza Czarnego, co spowoduje spadek udziału UE na rynkach poza unijnych. Głównym czynnikiem destabilizacji i niepewności przy podejmowaniu decyzji produkcyjnych przez rolników w roku 2022 będą szalejące ceny nawozów i energii.
- Rośliny oleiste
Obszar uprawy roślin oleistych nie zmieni się i pozostanie na poziomie ok. 10,7 miliona ha. Plony takich roślin jak słonecznik czy soja wzrosną, podczas gdy plony rzepaku będą poddane silnej presji ze strony zmiennych warunków klimatycznych i chorobotwórczych. Unia Europejska pozostanie importerem netto nasion roślin oleistych, ale pod koniec okresu prognozy import się zmniejszy ze względu na spadek popytu na materiał paszowy oraz ten wykorzystywany w produkcji biodiesla. Całkowita produkcja w tej grupie wyniesie 31,2 miliona ton w roku 2031.
- Rośliny białkowe
Przewiduje się silny wzrost produkcji spowodowany większym areałem oraz wyższymi plonami. To będzie miało wpływ na zmniejszenie importu roślin białkowych pomimo rosnącego popytu konsumenckiego oraz przemysłu paszowego.
- Buraki cukrowe
Powierzchnia uprawy buraków ustabilizuje się a produkcja nieco wzrośnie osiągając poziom 16,3 miliona ton w 2031 roku. Przewiduje się spadek w konsumpcji cukru spowodowany wzrostem zainteresowania zdrową dietą i zmianą zwyczajów żywieniowych. Ten spadek będzie zrekompensowany eksportem produktów przetworzonych, w zakresie których UE utrzyma swoją konkurencyjność na rynkach poza unijnych.
- Mleko i produkty mleczne
Przewiduje się, że dynamika wzrostu produkcji mleka w UE spadnie z powodów wdrażania zasad rolnictwa zrównoważonego. Poziom produkcji w roku 2031 osiągnie 162 miliony ton. Branża poczyni postępy w zakresie zrównoważonych praktyk produkcyjnych oraz zwiększania wartości dodanej do produktów mleczarskich. Alternatywne modele produkcji zyskają na znaczeniu, co spowoduje spadek dynamiki wzrostu wydajności mlecznej. Liczba krów zmniejszy się o około 1,5 miliona sztuk. Produkcja mleka ekologicznego wzrośnie do 8% w 2031 r. (z poziomu 3,5% w 2019). Unia pozostanie największym graczem na rynku światowym z 30% udziałem i przed Nową Zelandią i USA. Dynamiczny wzrost popytu na produkty mleczarskie zanotują kraje azjatyckie, co stworzy bardzo dobre warunki rozwoju dla mleczarstwa UE. Prognozy wskazują, że cena mleka surowego w skupie osiągnie poziom 0,39 Euro/l w 2031 roku.
- Mięso
Konsumpcja mięsa na Świecie będzie rosła o 1,4% rocznie, głownie ze względu na wzrost populacji, konsumpcji oraz dochodów w krajach rozwijających się. W samej UE prognozuje się jednak niewielki spadek konsumpcji do poziomu 67 kg/osobę w 2031 r. Spowodowane to będzie zmianą podejścia konsumentów do diety, środowiska oraz dobrostanu zwierząt. Branża będzie musiał rozwijać się w kierunku modeli zrównoważonych. Konsumpcja wołowiny w UE spadnie o 0,9 kg/osobę. Eksport wołowiny początkowo wzrośnie ale w dłuższej perspektywie może spaść ze względu na ograniczenia w możliwościach transportu żywych zwierząt na duże odległości.
Odbudowa pogłowia trzody chlewnej w Chinach będzie miało olbrzymi wpływ na ograniczenie możliwości eksportu wieprzowiny poza UE. Dodatkowo preferencje konsumentów spowodują spadek spożycia wewnątrz samej UE. Te czynniki sprawią, że produkcja wieprzowiny będzie spadać w tempie 0,8% rocznie, ale UE utrzyma rolę lidera światowego w eksporcie tego mięsa.
Dynamika wzrostu spożycia i produkcji drobiu spadnie. Konsumenci nadal będą postrzegać to mięso jako zdrowsze. Eksport będzie możliwy dla niektórych elementów i uwarunkowany konkurencyjną ceną.
- Wnioski dla Wielkopolskiego rolnictwa
- Z pewnością cieszą dobre perspektywy mleczarstwa. Wielkopolska, po województwie podlaskim i mazowieckim jest trzecim producentem mleka w skali kraju. WIR brał udział w międzynarodowym projekcie Inno4grass, którego wynikiem było zebranie innowacyjnych praktyk stosowanych przez europejskich rolników w zakresie wykorzystania użytków zielonych do produkcji mleka. Takie przykłady znajdziecie Państwo na inno4grass.eu
- Podobnie na plus, należy zaliczyć dobre prognozy stojące przed sektorem drobiarskim. To branża, która w Wielkopolsce rozwija się bardzo dynamicznie. Wyzwaniem będzie tu jednak ptasia grypa, która szczególnie w tym roku dotknęła sektor.
- Z drugiej strony martwi prognoza dotycząca rynku trzody chlewnej. Ograniczenie importu wieprzowiny przez Chiny oraz spadek jej wewnętrznej konsumpcji ograniczą możliwości rozwojowe tego sektora, w którym nasze województwo z 35% udziałem w skali kraju, odgrywa ważną rolę. Wielkopolska Izba Rolnicza szczególnie zabiega o wsparcie tej branży. Nasze ostatnie interwencje znajdziecie Państwo tutaj.
- Branże te będą jednak musiały podążyć w kierunku modeli rolnictwa zrównoważonego, przyjaznego dla środowiska, klimatu oraz dobrostanu zwierząt. Tego wymagać będą regulacje UE oraz konsumenci.
- Długoterminowa prognoza produkcji zbóż wskazuje na powolne normalizowanie się sytuacji chociaż rok 2022 będzie jeszcze rokiem huśtawki cenowej. To być może wymusi lepszą integrację wielkopolskich rolników w celu ustabilizowania przepływów finansowych pomiędzy uczestnikami rynku.
- Dobre perspektywy rysują się dla producentów roślin białkowych, których przybywa. Nasze ostatnie analizy wskazują, że soja staje się atrakcyjną alternatywą dla rolnika. Materiały na ten temat znajdziecie Państwo tutaj
- Ważną uprawą dla Wielkopolski jest burak cukrowy. Perspektywy dla tego rynku są stabilne pomimo spadku konsumpcji. Jeśli koszty energii i nawozów ustabilizują się to jest szansa na utrzymanie tej uprawy. Rolnicy muszą tu jednak skupić się na technologii i optymalizacji kosztów. Nie warto stosować nadmiernych dawek azotu, bo burak go nie potrzebuje. Warto rozważyć uprawę uproszczoną. Ostatnią interwencję WIR w tym zakresie znajdziecie Państwo tutaj
