Relacja z prac Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w czasie 41 posiedzenia Sejmu

Wtorek, 9 maja 2017 r.

posiedzenie wyjazdowe i wizytacja Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w siedzibie Spółki „AGRECOL”, ul. Mesznary 2, 98-400 Wieruszów, województwo łódzkie. Posiedzeniu przewodniczył– pan poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Uczestniczyli m. in. pani dr Ewa Lech Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi i pan Bogusław Rzeźnicki Dyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Samorząd rolniczy reprezentował pan Jerzy Kuzański Dyrektor Biura Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego.

Zabrani wysłuchali wystąpienia dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania środków ochrony roślin w uprawach nieprofesjonalnych i rolniczych pana Tadeusza Dragana oraz dotyczącego nawożenia naturalnego i organicznego w odniesieniu do regulacji obowiązujących w UE pana profesora Sławomira Goneta z Katedry Gleboznawstwa, Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pan Andrzej Kwiatkowski - dyrektor Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa przedstawił informację na temat bieżących zaleceń, problemów i wyników pokontrolnych Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Ponadto uczestnicy posiedzenia zwiedzili zakład produkcyjny Spółki „AGRECOL” zapoznając się nowoczesną technologią produkcji nawozów ogrodniczych, preparatów do pielęgnacji roślin oraz konfekcjonowania środków ochrony roślin.

Środa, 10 maja 2017 r.

Godz. 11:15 Komisja wysłuchała informacji Ministrów: Rozwoju i Finansów oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat udziału przemysłu piwowarskiego w gospodarce i jego znaczeniu dla rolnictwa i handlu małoformatowego.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – pan Jacek Bogucki, poinformował, że Polska jest trzecim po Niemczech i Wielkiej Brytanii, producentem piwa w Unii Europejskiej, co przynosi budżetowi dochody na poziomie 3,6 mld zł rocznie. Polskie browary zużywają ok. 550 tys. ton słodu i ok. 200-220 ton alfa- kwasów chmielu. Resort rolnictwa życzyłby sobie, aby uprawa jęczmienia browarnego i chmielu i pokrywała całość zapotrzebowania przemysłu piwowarskiego na te surowce. Obecnie większość surowców potrzebnych do wytworzenia piwa pochodzi z rodzimych upraw, Polska jest jednak importerem netto słodu i jęczmienia browarnego i od kilku lat obserwuje się spadek uprawy chmielu. W latach 2010/2011 chmiel uprawiano na powierzchni ok. 2,3 tys. ha a w 2013 r. – na 1,4 tys. ha.

Sposób opodatkowania napojów alkoholowych, w tym piwa przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów – pan Wiesław Jańczyk. Produkcja piwa jest objęta podatkiem akcyzowym i daje do budżetu duże, stabilne wpływy. Zasady opodatkowania nie zmieniły się od 2009 r. i resort finansów nie prowadzi żadnych prac nad zmianą opodatkowania piwa.

Dyrektor Biura Zarządu Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie – pani Danuta Gut podkreśliła, że produkcja piwa ma ogromne znaczenie dla rolnictwa, handlu oraz budżetu. W Polsce produkuje się ok. 40 mln hektolitrów piwa. Wartość rynku piwa wynosi 15 mld zł. W branży piwnej znajduje zatrudnienie ok. 200 tys. osób zarówno w produkcji piwowarskiej (w tym rolnictwie 40 tys. osób) jak i handlu, gastronomii i hotelarstwie. Największe znaczenie piwo ma dla sklepów rodzinnych, małoformatowych, dla których piwo stanowi blisko 30% wartości sprzedaży. W ostatnich latach na krajowym rynku piwa powstała duża liczba małych, lokalnych browarów, co jest korzystnym zjawiskiem gospodarczym i społecznym. Wzrost spożycia piwa odbył się kosztem konsumpcji krajowych wyrobów spirytusowych i wyrobów winiarskich. Całkowite spożycie alkoholu w Polsce nie wzrasta; w czasie ostatnich trzech lat to ok. 9,5-9,4 litra stuprocentowego alkoholu per capita zagrożeniem jest wg WHO sytuacja, gdy spożycie na głowę przekracza 12 litrów.

W odpowiedzi na pytania posłów minister poinformował, że rolnicy mogą wytwarzać i sprzedawać piwo i wino, jeżeli przedpłacą akcyzę. Natomiast takiej możliwości nie ma w przypadku wyrobów spirytusowych.

Na tym samym posiedzeniu Komisja przyjęła propozycje tematów kontroli do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2018 r. a także uchwaliła dezyderaty skierowane do Prezesa Rady Ministrów: w sprawie problemów związanych ze sprzedażą słomy na cele energetyczne i negatywnym wpływem tego zjawiska na żyzność i urodzajność gleby oraz w sprawie przyszłości instytutów badawczych nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Godz. 14:00 Komisja wysłuchała i rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat strat poniesionych przez producentów owoców w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych występujących w ostatnim czasie na terenie Polski oraz informację na temat realizacji ubezpieczeń rolniczych przez firmy, które przystąpiły do systemu ubezpieczeń upraw rolnych.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – pan Jacek Bogucki poinformował iż do 4 maja br. wstępne dane dotyczące wysokości szkód powstałych w wyniku przymrozków wiosennych przekazało 7 urzędów wojewódzkich. Zgodnie z tymi danymi w wyniku ww. przymrozków szkody wystąpiły na powierzchni ok. 8345,18 ha w 2409 gospodarstwach rolnych. Dodatkowo sytuację pogorszyły przymrozki występujące w nocy z 9 na 10 maja br. Sygnalizowane jest wystąpienie szkód nie tylko w uprawach sadowniczych, ale również w oziminach i rzepaku. Komisje powołane przez wojewodów do oszacowania szkód działają w 115 gminach.

Zebrani wskazywali na wady obecnie funkcjonującego systemu ubezpieczeń upraw rolnych, m.in.: mały wybór wśród towarzystw ubezpieczających uprawy rolne, brak produktów w ofercie ubezpieczycieli dla gospodarstw uprawiających np. rośliny jagodowe, wysoką składkę dla ubezpieczenia upraw o wysokim ryzyku wystąpienia szkody, nieczytelny system szacowania i likwidacji szkód.

Przedstawiciel Związku Sadowników RP pan Piotr Zieliński zaprezentował założenia do powołania funduszu klęskowego, którego celem byłaby pomoc finansowa dla producentów rolnych, którzy ponieśli straty w uprawach rolnych w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych, i który zastępowałby obecny system ubezpieczeń. Fundusz klęskowy mógłby działać w oparciu o system powszechny, podstawą jego funkcjonowania byłyby niskie składki uczestników funduszu i proste metody ich naliczania oraz dotacja z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Czwartek, 11 maja 2017 r.

Godz. 9:30 Informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie terminu zakończenia wypłat płatności bezpośrednich za 2016 r. oraz przygotowania systemu informatycznego do wypłat płatności za 2017 r. przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – pan Ryszard Zarudzki. Zapewnił zebranych na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, iż wszystkie dopłaty bezpośrednie za 2016 r. zostaną wypłacone do końca czerwca br. Od 1 grudnia 2016 r. do 11 maja br. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaciła 13,46 mld zł, czyli 91% całej koperty finansowej. Jako, że termin 30 czerwca obowiązuje również dla płatności obszarowych PROW Minister zapewnił, że wszystkie decyzje w sprawie przyznania tych płatności zostaną wydane do 20 czerwca 2017 r., a przelewy zostaną zrealizowane do końca czerwca 2017 r. Do 10 maja wypłaty dopłat ONW wyniosły 1,19 mld zł, co stanowi 90,7% szacowanej kwoty płatności. W ramach płatności rolno-środowiskowych z PROW 2007-2013 (zaległych zobowiązań) ARiMR przekazała rolnikom ponad 528 mln zł (73% kwoty), a w ramach nowych płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych oraz dopłat dla rolnictwa ekologicznego (PROW 2014-2020) szacuje się, że odpowiednio było to 330 mln zł oraz 156 mln zł.

Minister poinformował zebranych, iż do 11 maja br. wnioski o dopłaty za 2017 r. złożyło 885 tys. rolników (65% potencjalnych beneficjentów). Wszystkie wnioski są rejestrowane na bieżąco w systemie kancelaryjnym, a także przeprowadzana jest wstępna kontrola ich kompletności. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od połowy października będzie gotowa do wypłaty zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich za 2017 r. (w tym roku zaliczki zapewne będą wypłacane na poziomie 50% wysokości dopłat). W sprawie wdrożenia systemu informatycznego są prowadzone intensywne prace, aby od 1 grudnia 2017 r. ARiMR przystąpiła do realizacji końcowych płatności bezpośrednich. Agencja utworzyła oddział informatyczny w Lublinie, w którym już pracuje 40 osób. Docelowo przejmie on obsługę systemu informatycznego w ARiMR. Podobne wyjaśnienia w sprawie systemu informatycznego złożył prezes ARiMR – pan Dariusz Golec. Podkreślił, że system informatyczny jest jednym z największych systemów w Polsce, a w grudniu 2016 r. nastąpiła zmiana wykonawcy systemu: poprzednim była firma Asseco, obecnie jest to firma Hewlett-Packard.

Przedstawiciele organizacji i instytucji działających na rzecz rolników oraz posłowie – członkowie Komisji wyrażali zaniepokojenie zwłoką decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przedłużeniu mijającego 15 maja ostatecznego terminu składania wniosków o dopłaty za 2017, pomimo iż 35 % potencjalnych beneficjentów do dnia dzisiejszego jeszcze ich nie złożyło a Komisja Europejska, uwzględniając opóźnioną wegetację, przedłużyła termin o miesiąc. (Wniosek Prezesa KRIR w przedmiotowej sprawie wpłynął do Ministra 8 maja br.). Minister poinformował zebranych iż decyzja będzie podjęta jeszcze w tym tygodniu.

Godz. 11:00 Komisja wysłuchała informacji Ministrów: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Środowiska oraz Infrastruktury i Budownictwa na temat zmiany przepisów dotyczących pozwoleń na budowę obiektów inwentarskich, zwłaszcza dla trzody i bydła.

Zastępca dyrektora Departamentu Polityki Przestrzennej Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa – pani Tatiana Tymosiewicz poinformowała o pracach resortu infrastruktury nad nowym kodeksem budowlanym. Zasady ogólne projektowanego Kodeksu urbanistyczno-budowlanego zakładają m.in., że przestrzeń jest dobrem wspólnym. Oznacza to, że nie można będzie na swojej posesji wybudować czegoś, co będzie przeszkadzało innym, a ochronie prawnej będzie podlegał istniejący stan nieruchomości. Łatwiejsze ma być oddzielenie stref produkcyjnych od mieszkalnych. Przepisy mają być gotowe w drugiej połowie roku.

Pan Robert Lasecki z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska m.in. zwrócił uwagę na możliwość uciążliwości zapachowej obiektów inwentarskich dla mieszkańców wsi. Ministerstwo Środowiska podjęło prace nad przygotowaniem stosownych przepisów – tzw. ustawy odorowej. Rolnicy w licznych wypowiedziach uskarżali się na kłopoty z budową obiektów inwentarskich i utrudnieniami, jakie stwarzają organy decydujące o możliwości zabudowy. Przewodniczący Komisji – pan poseł Jarosław Sachajko zaproponował, aby rolnicy spisane wnioski i uwagi przesłali do sekretariatu Komisji. Komisja za pewien czas ponownie zajmie się tematem budynków inwentarskich.

Dyskusję podsumował sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – pan Zbigniew Babalski. Minister zapewnił, że resort rolnictwa będzie aktywnie uczestniczył w pracach nad nowym Kodeksem urbanistyczno-budowlanym, tak by jego rozwiązania nie ograniczały rozwoju gospodarstw. Podkreślił wagę ustalania planów zagospodarowania przestrzennego, bo obecnie tylko 30% gmin ma takie plany. Przyznał, że wieś w sprawie inwestycji jest podzielona – jedni chcą rozwijać produkcję, a inni proszą o zatrzymanie budowy kurników czy chlewni. Wciąż dużo dobrej ziemi rolniczej trafia na inne cele, m.in. na inwestycje, ale głównie pod budownictwo mieszkaniowe. Zdaniem wiceministra bez wskazania przez wójta czy radnych, co może być budowane na terenie danej gminy i w jakich miejscach, stale będą pojawiać się konflikty.

Opracowanie: Grzegorz Anczewski