Już 19 kwietnia Zarząd WIR w swoim stanowisku przedstawił aspekty związane z trudną sytuacją rynkową w rolnictwie.
Pełna treść Stanowiska Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej z dn. 19 kwietnia 2023 r. w sprawie aktualnej sytuacji rynkowej tutaj.
Otrzymaliśmy odpowiedź MRiRW w tej sprawie. W odpowiedzi poinformowano, iż resort rolnictwa na bieżąco analizuje sytuację na rynkach rolnych, w tym na rynku zbóż i rzepaku w związku z przywozem tych produktów z Ukrainy, oraz podejmuje działania w celu stabilizacji rynków. Obecnie sytuacja na rynku zbóż jest bardzo zmienna, często trudna do przewidzenia i w dużej mierze jest skutkiem agresji Rosji na Ukrainę.
Po agresji Rosji na Ukrainę odnotowano wzrost przewozu ukraińskich produktów rolnych (głównie zbóż), przez polską granicę. Wynika to z ograniczenia wywozu tych produktów z Ukrainy przez porty Morza Czarnego. Ponadto, ułatwienia w dostępie towarów rolnych do rynku unijnego wprowadzone przez Komisję Europejską w połowie 2022 r. w związku z agresją Rosji na Ukrainę były elementem korytarzy solidarnościowych w celu umożliwienia transportu produktów rolno-spożywczych z Ukrainy do regionów deficytowych.
W związku z tym, że część zbóż z Ukrainy pozostawała w Polsce, już od jesieni 2022r. Polska wnioskowała na forum Unii Europejskiej m.in. o:
- podjęcie systemowych działań ukierunkowanych na ochronę polskiego rynku zbóż oraz rzepaku wobec importu z Ukrainy;
- przyznanie wsparcia rolnikom w związku z poniesionymi stratami w wyniku napływu produktów rolnych z Ukrainy;
- pokrycie kosztów transportu produktów rolnych od granicy do portów;
- podniesienie ceł na najbardziej wrażliwe produkty rolno-spożywcze przywożone z Ukrainy.
W związku z potrzebą łagodzenia problemów rolników wynikających z przywozu zbóż z Ukrainy, m.in. Polska prowadziła negocjacje z Komisją Europejską w zakresie ograniczenia na poziomie UE dostępu ukraińskich towarów do rynku unijnego. Dzięki tym działaniom w dniu 2 maja 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Komisji Europejskiej wprowadzające środki zapobiegawcze dotyczące niektórych produktów pochodzących z Ukrainy. Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Komisji, produkty o kodach: CN 1001 (pszenica), CN 1005 (kukurydza), CN 1205 (rzepak), CN 1206 (słonecznik) objęte są tymczasowym zakazem importu m.in. do Polski, z zastrzeżeniem art. 1 tego rozporządzenia (tranzyt jest dozwolony). Środek ten obowiązywał do 5.06.2023 r. KE deklaruje możliwość jego przedłużenia.
W kwestii dopłat do pozostałych zbóż oraz rzepaku poinformowano, że pomoc przyznaje się rolnikowi który dokonał sprzedaży: żyta, jęczmienia, owsa, pszenżyta, mieszanek zbożowych lub nasion rzepaku lub rzepiku w okresie od dnia 1 grudnia 2022 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. lub kukurydzy w okresie od dnia 15 kwietna 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. – podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż lub nasion oleistych, jak również podmiotom skupującym zboża lub nasiona oleiste w związku z prowadzoną przez te podmioty produkcją zwierzęcą. Warunkiem ubiegania się o pomoc jest dołączenie do wniosku faktury VAT (w tym faktury VAT RR) potwierdzającej sprzedaż przez rolnika zbóż, nasion rzepaku lub rzepiku w ww. okresie.
Natomiast wsparcie przysługuje do pszenicy i gryki w odniesieniu do sprzedaży w okresie od 1 grudnia 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. oraz do kukurydzy w odniesieniu do sprzedaży od 1 grudnia 2022 r. do 14 kwietnia 2023 r.
W kwestii kontroli na granicy towarów napływających z Ukrainy poinformowano, że z uwagi na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywności i pasz oraz zdrowia roślin, na granicy PL-UA, prowadzone są kontrole urzędowe zboża przywożonego z Ukrainy na cele spożywcze, paszowe oraz przeznaczonego do siewu. Żadna partia zboża niespełniająca wymogów zwartych w przepisach, nie może zostać wykorzystana jako materiał siewny oraz nie może zostać przeznaczona na cele spożywcze lub paszowe. W przypadku wykrycia nieuprawnionego użycia takiego zboża np. do celów
paszowych, organy urzędowej kontroli (m.in. Inspekcja Weterynaryjna) podejmują działania zmierzające do wycofania partii produktu wyprodukowanego z użyciem takich surowców, a także kierują stosowne zawiadomienia do organów ścigania.
W kwestii dopłat do nawozów sztucznych Ministerstwo poinformowało, że zgodnie ARiMR udziela pomocy finansowej producentowi rolnemu „na dofinansowanie zakupu w okresie od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 31 marca 2023 r. nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez od podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu nawozami lub sprzedaży nawozów”. Wniosek będzie można złożyć raz do dnia 14 lipca 2023 r. Ubiegający się o pomoc będzie zobowiązany do wniosku dołączyć się kopie faktur, ich duplikaty lub imienne dokumenty księgowe o równoznacznej wartości dowodowej dokumentujące zakup w okresie od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 31 marca 2023 r. nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez. Wysokość stawki wynosi:
- 500 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem traw na gruntach ornych oraz łąk i pastwisk;
- 250 zł na 1 ha powierzchni łąk i pastwisk oraz traw na gruntach ornych, z wyłączeniem powierzchni, na które przyznano pomoc finansową w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, za realizację zobowiązań rolno-środowiskowo- klimatycznych, w ramach których obowiązuje całkowity zakaz nawożenia.
Producenci rolni poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, w tym suszy mogą ubiegać się o: kredyt preferencyjny zarówno obrotowy na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej jak i na odtworzenie środków trwałych.
W planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rok 2023 zaplanowano na dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji oraz odtworzenia środków trwałych w przypadku wystąpienia szkód - kwotę 129 452 000 zł. Jednym z warunków ubiegania się o ten kredyt jest dołączenie do wniosku protokołu oszacowania szkód.
Pełna treść odpowiedzi znajduje się tutaj.
Opracowanie: Magdalena Kołodziejek
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
