7 marca 2022 r. weszła w życie ustawa o wyrobach winiarskich. Regulacje pozytywnie wpłyną na sytuację producentów pragnących rozpocząć produkcję wyrobów winiarskich w Polsce zaś organizacja rynku przyczyni się do ograniczenia sprawozdawczości, zmniejszenia obciążeń administracyjnych, usprawnienia obiegu dokumentów oraz przejrzystości w zakresie wymiany informacji z instytucjami współpracującymi z KOWR.
Nowe regulacje to szereg rozwiązań, które zmierzają do ułatwienia producentom wina prowadzenia działalności, upraszczają prowadzenie dokumentacji oraz wpis do rejestru działalności regulowanej. Wśród najważniejszych rozwiązań prawnych, które znalazły się w ustawie zwrócić uwagę należy w szczególności na unifikację przepisów dotyczących wymogów produkcyjnych i znakowania fermentowanych napojów winiarskich, określenie oraz uproszczenie zasad wpisu do rejestru przedsiębiorców wyrobów winiarskich, utworzenie elektronicznego obiegu dokumentów pomiędzy instytucjami kontrolnymi w ramach sektora wina czy uproszczenie systemu certyfikacji wina odmianowego i wina rocznikowego.
Ponadto nowe przepisy to rozwiązania zwiększające konkurencyjność drobnych producentów wyrabiających cydr, cydr jakościowy, cydr lodowy, perry, perry jakościowe, perry lodowe, wina owocowe jakościowe oraz miód pitny jakościowy – z surowców wyrabianych głównie we własnym gospodarstwie. Ustawa wprowadza zmiany dotyczące producentów fermentowanych napojów winiarskich, którzy zobowiązani są do posiadania wpisu w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, obejmujące w szczególności:
*zmiany i ujednolicenie definicji fermentowanych napojów winiarskich zgodnie z oczekiwaniami i potrzebami zarówno branży winiarskiej, jak i konsumentów,
*umożliwienie:
- produkcji cydru, cydru jakościowego, cydru lodowego, perry, perry jakościowego, perry lodowego, wina owocowego jakościowego oraz miodu pitnego jakościowego z surowców wyrobionych głównie we własnym gospodarstwie proporcjonalnie do wielkości posiadanych hektarów sadów lub liczby uli, w tym zwiększenie limitu wyrobu fermentowanych napojów winiarskich z surowców pochodzących z własnego gospodarstwa ze 100 hektolitrów (10 000 litrów) do maksymalnie 1000 hektolitrów (100 000 litrów) w skali roku,
- zakupu części surowców do wyrobu takich napojów w województwie lub powiatach sąsiadujących z tym województwem, w którym jest prowadzony wyrób tych napojów,
- przedsiębiorcom wyrobu takich napojów poza składem podatkowym,
*nadawanie kodu podmiotom butelkującym wina, producentom, importerom oraz dostawcom wpisanym do ww. rejestru zgodnie z obowiązującym prawem Unii Europejskiej, co dotychczas nie było uregulowane prawem krajowym.
Ustawa o wyrobach winiarskich upraszcza i ujednolica wymagania dotyczące wpisu do rejestru działalności regulowanej. Przy czym nie będzie uznawana za podlegającą wpisowi do rejestru działalność polegająca na wyrobie i rozlewie wina przez drobnego producenta wina pochodzącego z upraw własnych, wprowadzonego do obrotu w opakowaniach zbiorczych, w miejscu prowadzenia sprzedaży detalicznej tych wyrobów.
Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa zostały powierzone działania, które obejmują:
- prowadzenie rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich,
- prowadzenie ewidencji winnic,
- gromadzenie informacji na temat producentów wina,
- zbieranie danych dot. zbiorów winogron do wyrobu wina, produkcji wina oraz zapasów wina,
- nadawanie kodu podmiotom butelkującym wina, producentom, importerom oraz dostawcom wpisanym do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność
w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, - przetwarzanie powyższych danych oraz ich udostępnianie innym instytucjom kontrolnym.
Zapisy ustawy określają wymagania dotyczące prowadzenia ewidencji winnic, do której wpisywane będą wyłącznie uprawy winorośli położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wprowadzenie w ustawie ewidencji winnic ma na celu ewidencjonowanie wszystkich działek, na których uprawia się winorośl w celu wyrobu wina wprowadzanego do obrotu. Wpis do ewidencji winnic będzie dokonywany jednorazowo na wniosek plantatora winorośli. Ewidencja winnic będzie jawna, a informacje w niej zawarte będą mogły być zamieszczane na stronie internetowej KOWR. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma obowiązek prowadzenia ewidencji winnic i rejestrów w systemie informatycznym, w którym gromadzone będą dane dotyczące uczestników rynku wina, tj. plantatorów winorośli, producentów wina oraz przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. System umożliwi dostęp do informacji również innym instytucjom kontrolnym działającym na rynku wina, tj. WIJHARS oraz WIORiN, co umożliwi skuteczną kontrolę w sektorze wina w zakresie kompetencji tych instytucji. Ponadto dane te zapewnią producentom wina nieposiadającym upraw winorośli możliwość uzyskania informacji o uprawach, z których można pozyskać krajowe winogrona.
Nowe regulacje to zharmonizowanie przepisów dotyczących produkcji oraz znakowania fermentowanych napojów winiarskich oraz dostosowanie prawodawstwa krajowego do aktualnych wymagań Unii Europejskiej. Zasadniczym celem ustawy jest ułatwianie producentom prowadzenia działalności. Uproszczenie procedur i wprowadzenie instytucji małego winiarza z pewnością wpłynie pozytywnie na rozwój rynku i dostępność wyrobów rzemieślniczych.
