Monitoring żniwny numer 4

30-07-2024

Wielkopolska Izba Rolnicza kontynuuje regularny monitoring rynku zbóż. Monitoring prowadzą pracownicy naszych biur powiatowych oraz zespół ekonomiczny z biura wojewódzkiego. Pierwsze dane zebraliśmy na koniec czerwca br. i dotyczyły one tzw. małych żniw, a na przestrzeni ostatnich dwóch tygodni również publikowaliśmy cotygodniowe raporty -  ubiegłotygodniowy raport znajdą Państwo tutaj

W dużej części Wielkopolski żniwa są już na końcówce – jak informują rolnicy szacunkowo 80 - 90% zbóż jest skoszonych. Warto zauważyć, że tegoroczne żniwa rozpoczęły się około 2 tygodnie wcześniej niż w roku ubiegłym. Ubiegłotygodniowe prace żniwne były bardzo intensywne ze względu na stabilną pogodę. Jak informują rolnicy tegoroczne plony są niższe o około 10 - 20% (a na słabszych glebach nawet 30%) w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ceny, które otrzymują rolnicy w skupach nie pokrywają wysokich kosztów produkcji. Dodatkowo skupy obniżają ceny za zanieczyszczenia, połówki ziaren, a niekiedy nawet nie przyjmują w ogóle i odsyłają rolników. W bardzo wielu przypadkach zboże konsumpcyjne kwalifikują jako paszowe. Rolnicy zgłaszają problem ze słomą – jest słaba, łamie się i jest jej dużo mniej niż w ubiegłym roku. Z naszych kalkulacji wynika, że obecnie jedynie rzepak przynosi niewielki zysk. Pokusiliśmy się o przygotowanie symulacji, jak musiałaby zmienić się sytuacja, żeby gospodarstwo produkujące wyłącznie rzepak (20 ha), pszenicę (30 ha) i kukurydzę (30 ha) wyszło na 0, przy braku dopłat. Poniżej przedstawiamy symulację według nowych założeń cenowych dla pszenicy i kukurydzy:

Przy takich założeniach wynik kształtuje się następująco:

Oznacza to, że przy cenach pszenicy 1 400 zł/t, kukurydzy 1 140 zł/t i rzepaku 2 200 zł/t gospodarstwo 80 ha wychodzi na zero. Przy czym w dalszym ciągu nie są pokryte koszty dzierżaw, podatków oraz obsługi kredytów, nie wspominając o zarobku rolnika.

Poniżej przedstawiamy informacje zebrane od kierowników biur powiatowych Wielkopolskiej Izby Rolniczej dotyczące stanu zaawansowania żniw:

W powiatach czarnkowsko-trzcianeckim oraz pilskim sezon żniw jest w pełnym toku. Jęczmień został prawie w 100% skoszony, z wyjątkiem kilku pojedynczych pól. Rzepak jest obecnie w trakcie zbiorów, z około 100 % już skoszonych. Rozpoczęto również koszenie żyta, choć skoszone je w 70 %. Pomimo ostatnich opadów deszczu i wieczornych nawałnic, które hamują zbiór zbóż i rzepaku, prace żniwne są kontynuowane. Jeżeli chodzi o plony i ceny to przedstawiają się one następująco: jęczmień: od 2,5 do 7,5 t/ha (570 – 650 zł/t), plony rzepaku szacowane są od 2 do 4t/ha (1850 – 2020 zł/t), plony żyta wynoszą od 2,5 do nawet 7 t/ha (500 – 550 zł/t). W bieżącym sezonie rolnicy zmagają się z problemami związanymi z pogodą. Dodatkowo, w tym roku w zbożach występuje duża ilość chwastów, co wpływa na jakość i cenę skupu. Mimo to, problemów ze skupem nie ma, skup jest zapewniony i odbywa się sprawnie. Mimo trudnych warunków pogodowych i wyzwań związanych z jakością zbiorów, prace żniwne w ww. powiatach są kontynuowane. Rolnicy starają się maksymalnie wykorzystać sprzyjające warunki do zbiorów.

Na terenie powiatu nowotomyskiego zostało zakończone koszenie jęczmienia ozimego. Zebrano jęczmień ozimy z areału 2 498 ha - plony są znacznie zróżnicowane i wynoszą od 3 do 7 t/ha. Cena skupu jęczmienia waha się pomiędzy 580–620 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. Rzepak ozimy jest zebrany z areału 1742 ha. Plon rzepaku w granicach 1,9–4 t/ha. Cena skupu 1880–2000 zł/tonę. W końcowej fazie jest koszenie pszenicy ozimej, której areał do zbioru to 4145 ha. Plon nie jest najlepszy – od 4,5 do 6 t/ha. Ziarno jest drobne, brak wyrównania. Cena skupu w granicach 800–850 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. Żyto ozime zbierane jest z areału 3762 ha. Plonuje w granicach 2-5,5 t/ha. Cena skupu żyta 530 zł/t. Rozpoczęło się koszenie pszenżyta ozimego, którego areał wynosi 4757 ha. Plony również nie najlepsze, w granicach 4,5-6 t/ha. Cena skupu – 630 zł/t. Owies jest do zebrania z areału 1395 ha. Jęczmień jary zbierany jest z areału 1046 ha. Plon w granicach 5-7 t/ha. Cena skupu 600 zł/t. Pozostało jeszcze do zbioru około 25% areału na terenie powiatu.

W powiecie kościańskim sezon żniw jest na poziomie 90% skoszonych zbóż. Jęczmień został całkowicie zebrany ponad 3 tygodnie temu, średni plon to 5-5,5 t/ha (550 zł/t). Rzepak został całkowicie zebrany, średni plon wyniósł 3-3,5 t/ha (1980 zł/t). Zbiór pszenicy również zastał zakończony, średni plon to 4,5-5 t/ha (pszenica konsumpcyjna 860-880 zł/t, pszenica paszowa 720 zł/t), zbiór żyta w granicach 4-4,5 t/ha (500 zł/t). Dwa tygodnie temu rozpoczęto zbiór pszenżyta, średni plon wyniósł 5,5-6 t/ha (620 zł/t). Średni plon owsa wynosi natomiast 4,5 t/ha i obecnie nie jest skupowany. Część rolników zakończyła już tegoroczne żniwa. Rolnicy, którzy nie zakończyli żniw (w związku z weekendowymi opadami) prawdopodobnie we wtorek wyjadą ponownie w pola. Jak informują rolnicy z powiatu kościańskiego, plony zapowiadały się wyższe, jednak są niższe niż w ubiegłym roku. Nie ma problemów ze skupem zbóż, poza skupem owsa. Jak informują rolnicy z powiatu leszczyńskiego na terenie tego powiatu zaawansowanie żniw sięga 90%. Nie ma dużego ruchu w ilości skupu oraz w poziomie cen w stosunku do poprzedniego tygodnia. Podobnie sytuacja wygląda w powiecie gostyńskim, gdzie żniwa zbliżają się do końca. Pozostało około 10% zbóż do zebrania. Ceny pszenicy kształtują się na poziomie 760 zł netto za paszówkę i około 820 zł za pszenicę konsumpcyjną. Ceny pozostałych płodów stabilne z lekkim wzrostem w przypadku jęczmienia. W powiecie rawickim żniwa w pełni. Zebrano już ponad 80% zbóż. Plony niższe od zeszłorocznych o ponad 20%. Ceny lekko w górę, w porównaniu do zeszłego tygodnia. Pszenica konsumpcyjna: 800–830 zł/t., pszenica paszowa 700–740 zł/t, pszenżyto 620–640 zł/t, jęczmień 550–600 zł/t, żyto 520 zł/t.

Żniwa w powiecie poznańskim dobiegają końca, Rolnicy zebrali zdecydowaną większość zbóż.

Plony średnio mniejsze w stosunku roku poprzedniego. Prócz niedoboru wody, duży wpływ na ilość i jakość plonów miały przymrozki. Te wcześniejsze spowodowały, że zboża słabo się krzewiły, a te późniejsze spowodowały przemarznięcie zawiązków ziaren. Pszenice plonowały na słabszych glebach od 4 do 5 t/ha, a na lepszych, gdzie występowały opady deszczu ok. 7–8 t/ha, plon żyta kształtuje się na poziomie około 3t/ha, a na lepszych glebach ok. 5–6t/ha, plony pszenżyta od 4 do nawet 6 t/ha, a rzepak plonował od ok. 2,7 do 3,5t/ha. Podmioty skupowe skupują zboża, jednak ceny są dalekie od oczekiwań. Rolnicy skarżą się, że skupują one zboża po niskich cenach i dodatkowo obniżają ceny za zanieczyszczenia, połówki ziaren, a niekiedy nawet nie przyjmują w ogóle i odsyłają rolników. W bardzo wielu przypadkach zboże konsumpcyjne kwalifikują jako paszowe.

Rolnicy z powiatu gnieźnieńskiego przekazali, że w 95 % żniwa są na ukończeniu, a pozostałe 5% to gospodarstwa wieloobszarowe, gdzie także w tym tygodniu jeżeli pogoda dopisze będzie wszystko wymłócone. Jeżeli chodzi o plony to przedstawiają się one następująco: pszenica od 5,5 do 6,5 t/ha, rzepak 2,5-3,5 t/ha - ogólnie plon na każdej uprawie jest mniejszy niż w ubiegłym roku, a powodami były susza oraz wiosenne przymrozki. Skup uruchomiony i obowiązuje cena dnia: rzepak (1800-1950 zł/t), pszenżyto (600-630 zł/t) oraz żyto (520-540 zł/t).

Z kolei w powiecie wrzesińskim około 85% upraw jest wymłóconych, jak dodają rolnicy plony we wszystkich uprawach w porównaniu z ubiegłym rokiem są na takim samym poziomie. Podmioty skupowe skupują, a także rolnicy indywidualni na własne potrzeby, ceny w skupach przedstawiają się następująco: pszenica 800-850 zł/t; żyto 500-540 zł/t; rzepak 1900-2000 zł/t; pszenżyto 620-650 zł/t.

Żniwa w powiecie tureckim powoli się kończą, szacunkowo 80% - 90% zbóż jest już skoszone. W tym tygodniu prace były bardzo intensywne, choć z przerwą w związku z opadami deszczu. Miejscami nadal pola są mokre. Rolnicy zgłaszają problem ze słomą – jest słaba, łamie się i jest jej dużo mniej niż w ubiegłym roku. Jeżeli chodzi o wydajność i cenę w skupach to przedstawiają się one następująco: żyto: 1,5–4 t/ha (535–550 zł/t), pszenica: 5–7 t/ha (K: 860–941 zł/t, P: 781–865 zł/t), pszenżyto: 4–5 t/ha (640–642 zł/t), owies: 3 t/ha (535–600 zł/t), jęczmień jary: 3t/ha. Natomiast w powiecie kolskim trwają intensywne prace żniwne. Rolnicy dzięki sprzyjającej pogodzie pracują do późnych godzin. Informują również, iż zakończyli zbiór jęczmienia ozimego osiągając plon na poziomie 4–5 t/ha (600 – 620 zł/t). W przypadku rzepaku zbiory osiągnęły 97%, a plon waha się od 2,5 do 4 ton/ha (2000–2060 zł/t) w zależności od rodzaju i jakości gleby. Rolnicy z tego powiatu dodają, że żyto zostało zebrane w 85% dając plon na poziomie 3 t/ha (530–550 zł/t). Natomiast jeżeli chodzi o pszenżyto to na terenie powiatu kolskiego zebrano je w 85% z wydajnością od 4,5 do 5 t/ha (600 zł/t). Pszenica została zebrana również w 85%, a średni plon wynosił 6 t/ha (750–800 zł/t). Z kolei owies został zebrany w 4/5, a plon kształtował się na poziomie 3,5 t/ha – niestety obecnie nie ma na terenie powiatu firm skupujących owies. Generalnie w powiecie nie ma poważnych problemów ze skupem zbóż. Firmy zajmujące się skupem to: Zakład Zbóż Pawłowski, WIPASZ, Max, Grani oraz Polska.

Rolnicy z powiatu konińskiego informują, że żniwa są na ukończeniu. Plony są słabe, ziarna zaschnięte, kłosy nie wypełnione. Rolnicy niechętnie sprzedają, gdyż ceny są bardzo niskie. Fermy Drobiu w Kleczewie płacą za: jęczmień - 580 zł/t, rzepak - 2020 zł/t, pszenżyto - 620 zł/t, pszenica - 720 zł/t, pszenica konsumpcyjna - 820 zł/t, żyto - 500 zł/t. \

W powiecie kaliskim prace żniwne dobiegają końca, pozostało około 20% nieskoszonych zbóż. Tegoroczne plony zboża wykazują znaczną zmienność w zależności od lokalizacji oraz warunków pogodowych w poszczególnych rejonach powiatu. Średni plon żyta wynosi od 2 do 4 ton z hektara, pszenżyta od 4 do 6 ton z hektara, pszenicy od 5 do 8 ton z hektara, owies od 2 do 4 ton z hektara. Aktualne ceny skupu zboża przedstawiają się następująco: jęczmień: 680-720 zł za tonę, żyto 400-500 zł za tonę, pszenżyto 600-800 zł za tonę, pszenica 700-850 zł za tonę, owies 500-600 zł za tonę. Plony, jak wynika z informacji zebranych od lokalnych rolników są niższe niż przed rokiem, co jest spowodowane niekorzystnym przebiegiem pogody, szczególnie widoczne jest to na glebach słabszych. Rolnicy zgłaszają również, że warunki pogodowe (majowe przymrozki, częste deszcze) wpłynęły na słomę, jest jej mniej i jest gorszej jakości. Ze skupem rolnicy nie mają problemów, jednak zwracają uwagę na niskie ceny.

Rolnicy z powiatu pleszewskiego informują, że żniwa praktycznie są na półmetku. Zboża zostały skoszone, a pozostaje na polach słoma do zbelowania. Skup odbywa się na bieżąco, bez kolejek. Sprzedają nieliczni rolnicy. Plony są o połowę mniejsze niż poprzednim roku.

W powiecie ostrowskim żniwa zbliżają się do końca, zaledwie 5% areału pozostaje nieskoszone. Słoma jest zbierana na bieżąco i sprzedawana po 300 zł za tonę. Po żniwach rolnicy wywożą wapno lub obornik na ścierniska, które są następnie zaorywane i obsiewane poplonami. Brak jest problemów ze zbytem zarówno ziarna, jak i słomy.

W powiecie ostrowskim działa pięć mieszalni pasz, które produkują łącznie 3000 ton dziennie, a także kilkanaście punktów skupu. W regionie funkcjonuje również 270 kurników, 1500 stad bydła i 1200 stad trzody chlewnej. Ceny zbóż kształtują się następująco: pszenica 720-750 zł za tonę, jęczmień 600-720 zł za tonę, żyto 560-640 zł za tonę, pszenżyto 580-680 zł za tonę, owies 600-620 zł za tonę, a mieszanki zbożowe 500-560 zł za tonę. Koszt omłotu kombajnem wynosi od 420 do 600 zł za hektar, a koszt prasowania słomy wynosi od 16 do 25 zł za balot. Na kilkudziesięciu hektarach trwa szacowanie szkód spowodowanych gradobiciem. Do tej pory nie zgłoszono szkód łowieckich.

Znacząca większość rolników z powiatu ostrzeszowskiego i kępińskiego ukończyła już żniwa, a część z nich rozpoczęła zasiewy poplonów. W ubiegłym tygodniu wystąpiły przelotne opady, które w niektórych miejscach wstrzymały żniwa na max 1 dzień. Plonowanie niestety nie jest zadowalające. Żyta plonują na poziomie 1,5-3 t/ha, pszenżyta 4-5 t/ha, pszenice od 5 do 7 t/ha. Rolnicy informują, że zbierają mało słomy z pól. Producenci i hodowcy zwierząt mają trudności z jej zakupem, co może oznaczać, że w niektórych gospodarstwach nie wystarczy jej do przyszłych żniw. Ceny płodów rolnych kształtują się następująco: pszenica konsumpcyjna: 919 zł/t, pszenica paszowa: 755 zł/t, pszenżyto: 610 zł/t, żyto 500 zł/t, jęczmień 620 zł/t, owies 760 zł/t, rzepak 1990 zł/t.

Opracowanie:

Biuro WIR