Monitoring żniwny numer 2

Wielkopolska Izba Rolnicza wzorem lat ubiegłych rozpoczyna regularny monitoring rynku zbóż, kukurydzy i rzepaku. Monitoring prowadzą pracownicy naszych biur powiatowych oraz zespół ekonomiczny z biura wojewódzkiego. Pierwsze dane zebraliśmy na koniec czerwca br. i dotyczyły one tzw. małych żniw – więcej o małych żniwach przeczytają Państwo tutaj

W Wielkopolsce ruszyły tzw. duże żniwa, jednakże w ostatnim czasie zbiory zbóż zostały wstrzymane przez niekorzystne warunki pogodowe – w Polsce przechodziły gwałtowne burze, które niosły za sobą straty oraz podtopienia plantacji. Jak wynika z informacji zebranych od rolników plony zapowiadały się dobrze, jednak okazują się słabsze od tych ubiegłorocznych. Niestety słabe plony spowodowane są niekorzystnym przebiegiem pogody (najpierw było za mokro,a  później za sucho) i jej wpływem na wegetację. Rolnicy  zgłaszają, że częste opady deszczu spowodowały wtórną wegetację chwastów w zbożach oraz, że  ziarno jest mniejsze i ma gorszą jakość niż w poprzednich latach, co obniża jego wartość na rynku zbóż. Z powodu niskich plonów w niektórych powiatach sprzedający i kupujący wstrzymują się z transakcjami. Rolnicy wskazują również, że z powodu niedoborów wody kłosy oraz ziarniaki nie są dobrze wykształcone – małe, ponadto to zboża konsumpcyjne mają słabe parametry jakościowe. Z zebranych informacji wynika, że średnie plony jęczmienia ozimego kształtowały się na poziomie 3 – 5,5 t/ha (zdarzały się plony wyższe na lepszych glebach) przy cenie około 550 zł/t. Z kolei średni plon rzepaku kształtuje się na poziomie ok. 3 – 3,5 t/ha, przy cenie około 1950 zł/t.

Poniżej przedstawiamy informacje zebrane od kierowników biur powiatowych Wielkopolskiej Izby Rolniczej dotyczące stanu zaawansowania żniw:

Prace rolników z powiatu pilskiego skupiają się na zbiorach kluczowych upraw, takich jak jęczmień ozimy, rzepak i żyto. Jak informują rolnicy z powiatu pilskiego stan żniw przedstawia się następująco: jęczmień ozimy – skoszono ok. 90% pól, rzepak – zbiory są w początkowej fazie, żyto – rozpoczęto koszenie. Jeżeli chodzi o plony to w przypadku: jęczmienia ozimego kształtują się na poziomie od 3,5 do nawet 7,5 t/ha, rzepaku około 3,5 t/ha, natomiast średni plon żyta wynosi 3,5t/ha. Rolnicy napotykają trudności związane z pogodą. Nawałnice, które nawiedziły region, położyły część zbóż, co utrudnia ich zbiór. Dodatkowo, skupy niechętnie przyjmują zboża, stawiając liczne utrudnienia, szczególnie ze względu na zanieczyszczenia chwastami, które w tym roku są wyjątkowo liczne. Ceny w skupach choć stosunkowo stabilne, są obciążone licznymi potrąceniami: jęczmień – 600 zł/t, rzepak – 1950 – 2000 zł/t, żyto – ok. 520 zł/t. Wszystkie ww. ceny są cenami uśrednionymi, gdyż pojawiają się korekty cen w zależności od parametrów jakościowych zbóż. Żniwa w powiecie pilskim przebiegają w trudnych warunkach. Rolnicy muszą zmagać się z niekorzystnymi warunkami pogodowymi oraz licznymi chwastami w uprawach, co negatywnie wpływa na jakość plonów. Mimo tych wyzwań, prace są kontynuowane, a rolnicy starają się maksymalnie wykorzystać każdy sprzyjający moment do zbiorów. W powiecie czarnkowsko-trzcianeckim sezon żniw jest w pełnym toku. Jęczmień został prawie w 100% skoszony, z wyjątkiem kilku pojedynczych pól. Rzepak jest obecnie w trakcie zbiorów, z około 50% pól już skoszonych, ale koszenie dopiero się rozpoczyna na wielu innych działkach. Rozpoczęto również koszenie żyta, choć skoszone są tylko pojedyncze działki. Pomimo ostatnich opadów deszczu i wieczornych nawałnic, które hamują zbiór zbóż i rzepaku, prace żniwne są kontynuowane. Jak informują rolnicy z powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego plony i ceny w skupach przedstawiają się następująco: jęczmień od 2,5 do 7,5 t/ha (520-650 zł/t), rzepak ok. 3,5t/ha (1920-2050 zł/t), żyto ok. 2,5t/ha (440-580 zł/t). Jak informują rolnicy z powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego w tym roku w zbożach występuje duża ilość chwastów, co wpływa na jakość i cenę skupu. Mimo to, problemów ze skupem nie ma, skup jest zapewniony i odbywa się sprawnie.

Jak informują rolnicy z powiatu międzychodzkiego prace żniwne zostały przerwane przez duże opady deszczu i burze jakie przeszły w piątek 12 lipca przez powiat międzychodzki - spadło od 20 – 70 l/m². Rzepaki w połowie są zebrane z pól, plon w granicach 2-3 t, cena jest niezadowalająca rolników od 1920 zł – 1930 zł. Z kolei na terenie powiatu nowotomyskiego żniwa zostały rozpoczęte od koszenia jęczmienia ozimego, którego plony są znacznie zróżnicowane  - od 3 -7 t/ha. Cena skupu jęczmienia  waha się od 580 – 620 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. Rzepak ozimy jest zebrany w 10%. Plon rzepaku w granicach 1,90 – 3,50 t/ha. Cena skupu 1880,00 – 1900,00 zł/tonę. Rozpoczęto również koszenie pszenicy ozimej, której plon nie jest najlepszy – od 4,5 – 6 t/ha. Ziarno jest drobne, brak wyrównania. Cena skupu w granicach 850,00 – 900,00 zł/t. Skup jest prowadzony na bieżąco. W powiecie grodziskim jęczmienie zostały skoszone w całości, średni plon to ok. 4 t/ha a cena oscyluje koło 650 zł brutto za tonę. Rzepaki skoszone na poziomie 50%, plon niezadowalający ok. 2-2,5 t/ha, cena 1980 zł brutto za tonę. Rozpoczęto koszenie też innych zbóż, jednak deszczowa pogoda, która w ostatnim tygodniu ma miejsce w powiecie grodziskim uniemożliwia posuwanie prac. Z kolei w powiecie wolsztyńskim zbiory jęczmienia ozimego są praktycznie zakończone jedynie na niektórych polach, tam gdzie wystąpiły większe opady deszczu i “stała woda” można zauważyć pozostawione fragmenty nieskoszonego jęczmienia. Plon od 4 do 7 t/ha, cena w granicach 550-650 zł brutto/ t. Od zeszłej środy tj. 10.07.2024 r. kombajny nie wjechały na pola z uwagi na opady deszczu. Rolnicy czekają na pogodę, która umożliwi im zbiór plonów.

W powiecie kościańskim zbiór jęczmienia ozimego dobiegł końca. Średni plon to 5-5,5 t/ha, cena 570 zł netto/tonę. Rozpoczęto zbiór grochu. Rozpoczęto również zbiór rzepaku cena w skupie to 1920 zł/t., średni plon wynosi od 3,5 do nawet 5 t./ha.  Częściowo przystąpiono do zbioru pszenicy, średni plon pszenicy to 7,5–8,5 t/ha.  Cena pszenicy konsumpcyjnej to 800 zł netto/tonę, natomiast pszenicy paszowej to 670 zł netto/tonę.  Leszczyńscy rolnicy informują, że na ich terenie dotychczasowe żniwa dotyczyły jęczmienia i rzepaku. W przypadku jęczmienia plony wahały się od 4 do 6 ton z hektara. Ceny skupu wynosiły od 520 do 600 zł. Z powodu niskich plonów sprzedający i kupujący wstrzymują się z transakcjami. Rzepak plonował w ilości 1,5 do 3,5 tony. Ceny spadały w trakcie żniw i obecnie wynoszą nie więcej jak 2000 zł. W przypadku jęczmienia i rzepaku żniwa są praktycznie zakończone. Niestety słabe plony spowodowane są niekorzystnym przebiegiem pogody (najpierw było za mokro później za sucho) i jej wpływem na wegetację. Podobnie ma się sytuacja w powiecie gostyńskim jeżeli chodzi o stan zaawansowania żniw. W przypadku jęczmienia plony wahały się od 4 do 7 ton z hektara. Ceny skupu wynosiły mniej więcej 600 do 650 zł. Raczej nie było problemu ze zbytem. Rzepak plonował w ilości 2,8 do 3,8 tony. Ceny spadały w trakcie żniw i obecnie wynoszą około 1900 do 2000 zł. W przypadku jęczmienia i rzepaku żniwa są praktycznie zakończone. Niestety słabe plony spowodowane były niekorzystnym przebiegiem pogody (najpierw było za mokro później za sucho) i jej wpływem na wegetację. Szczególnie widoczne to jest na glebach słabszych. Z kolei rolnicy z powiatu rawickiego skoszono rzepaki, a plony jak dodają rolnicy są niezadowalające i wynoszą od 2,8 do 3,4 t/ha – cena w skupach oscyluje na średnim poziomie 1980 zł/t. Jeżeli chodzi o zbiory pszenicy i pszenżyta to skoszono ok. 10%. Jak dodają rawiccy rolnicy po ostatnich opadach deszczu żniwa zostały przerwane.

Rolnicy z powiatu gnieźnieńskiego deklarują, że jęczmień ozimy został zebrany w 100% z pola, jego średni plon kształtuje się na poziomie 4 – 6 t/ha, a cena w skupie oscyluje na poziomie 560 – 600 zł/t. Jeżeli chodzi o zbiory rzepaku to na tę chwilę jest on wymłócony w 80% - są to przede wszystkim rolnicy indywidualni, a została jeszcze tzw. wielkoobszarówka. Plon mimo tegorocznej suszy i wiosennych przymrozków, podczas których rzepak był w fazie kwitnienia i zalążki łuszczyny poodpadały przez przymrozki waha się w przedziale od 3 do 4,5 t/ha – podmioty skupowe płacą od 1800 do 1900 zł/t. Jeżeli chodzi o pozostałe uprawy to zaledwie 1% rolników weszło w pole ze zbiorem pszenicy i owsa. Z kolei rolnicy z powiatu poznańskiego po zebraniu jęczmienia ozimego wskazują, że jęczmienie plonowały nie najlepiej - w zależności od rodzaju gleby plony wyniosły od 4 do ok. 6-7 t/h. Rolnicy dodają, że do tej pory pszenica ozima nie plonuje za dobrze – ok. 6t/ha. Podobnie ma się sytuacja z rzepakiem, gdzie plony kształtują się na poziomie 3 – 3,5 t/ha. Jak informują rolnicy z powiatu poznańskiego na takie plony wpływa miała susza oraz wiosenne przymrozki. Z powodu niedoborów wody kłosy oraz ziarniaki nie są dobrze wykształcone – małe, ponadto to zboża konsumpcyjne mają słabe parametry jakościowe. Jeżeli chodzi o ceny oferowane przez skupy to przedstawiają się one następująco: pszenica konsumpcyjna – 870 zł/t, pszenica paszowa – 730 zł/t, żyto – 550 zł/t, jęczmień – 600 zł/t, owies – 700 zł/t, a rzepak – 1900 – 1950 zł/t. Wrzesińscy rolnicy dopiero przymierzają się wjechać w pole po zbiór pszenicy, co do upraw owsa na powiecie wrzesińskim jest bardzo mała ilość i też jeszcze nie zaczęto młócić. W przypadku plantacji rzepaku są one w 90 % już wymłócone, a średni plon wynosi od 2 – 4,5t/ha. Taka rozbieżność w plonie spowodowana jest suszą, przymrozkami wiosennymi, klasą gruntów oraz uprawą. Rolnicy zauważyli, że przy tegorocznej kapryśnej pogodzie bardzo dobrze sprawdziła się uprawa bezorkowa, gdzie plony są wyższe, a cena w skupie wynosi od 1900 do 2000 zł/t. Z kolei rolnicy z powiatu średzkiego informują, że póki co ruszają w pola zbierać zboża ozime, ale pogoda niestety ostatnio mocno to utrudnia. Starają się wyprzedawać jeszcze zeszłoroczne zbiory pszenicy, a cena jaką skupy oferują oscyluje na poziomie od 750 do 810 zł/t.

Jeżeli chodzi o stan zaawansowania żniw w powiecie słupeckim to na obecny czas wymłócony został jęczmień ozimy plon w granicach od 3 – 6t/ha, a cena w skupie kształtuje się na poziomie 642 zł/t. Rzepak ozimy jest obecnie w trakcie żniw i plon wynosi w granicach 2-4 t/ha -  cena brutto 2055 zł/t. W trakcie żniw jest również owies i plon w granicach 3-4 t/ha - cena brutto 620 zł/t,  w trakcie żniw jest też żyto i plon w granicach 2-4 t/ha i cena brutto 514 zł/t. Na pokosach w tej chwili są plantacje facelii błękitnej i seradeli siewnej. Chociaż seradela jest również w trakcie żniw i plon w granicach 500 – 1000 kg/ha.  Na razie nie rozpoczęły się jeszcze omłoty pszenicy cena brutto w zależności od zawartości glutenu w graniach 780- 850 zł/t brutto i pszenżyta cena brutto 620 zł/t. Żniwa na ten moment szacuje na poziomie 20 %. Z kolei w powiecie konińskim żniwa rzepakowe i jęczmienne praktycznie dobiegły końca. Rzepak – średni plon 3 tony ( 2,6 – 3,5 t). Jęczmień ozimy – średni plon około 5 ton (3- 7 t), głównie w zależności od rodzaju i jakości gleb. Natomiast tzw. duże żniwa zanim się na dobre zaczęły, zostały przerwane przez obfite deszcze i nawałnice.  Stan zaawansowania prac żniwnych przy,,dużych żniwach” oceniamy na około 5 %. Plony zapowiadały się dobrze, jednak okazują się słabsze niż w ubiegłym roku. W miejscach, gdzie zboża wiosną wyschły, pojawiły się chwasty. Owies nierównomiernie dojrzewa, bo w wielu miejscach się odmłodził. Na razie tylko jeden z rolników podał plon pszenżyta na poziomie 2,5 tony/ha. Jak informują rolnicy z powiatu kolskiego na terenie powiatu w większości (w 90%) zebrano jęczmień ozimy, a jego wydajność była na poziomie 4 – 5 t/ha – cena w skupach na poziomie od 600 do 620 zł/t. Jeżeli chodzi o pozostały stan zaawansowania żniw to przedstawia się on na następująco: rzepak skoszony w 90% - plon: 2,5 – 4 t/ha, a cena: 2000 zł, żyto zebrane w 15% - plon: 3t/ha, a cena: 480 – 500 zł/t, pszenżyto zebrane w ok. 10% - plon: 4,5 – 5 t/ha, a cena: 550 – 600 zł/t, natomiast owies skoszono w 20%, a plon: 3,5t/ha. W powiecie kolskim, po przejściu burz i huraganów, odnotowano znaczne straty wynikające z ekstremalnych warunków pogodowych.  Najpoważniejsze szkody dotknęły upraw rzepaku i owsa,  a grad uszkodził plantacje kukurydzy. Rozpoczęły się żniwa w powiecie tureckim. Postęp prac jest niewielki, ale zróżnicowany w zależności od gminy. W niektórych rejonach powiatu  kombajny jeszcze nie wyjechały, na większości zebrano 2-3%,  ale są też wsie gdzie skoszono 10-30% plonów. Na większy postęp żniw nie pozwala pogoda, czyli padające ostatnio deszcze. Rolnicy stwierdzili, że w porównaniu z ubiegłym rokiem zbiory będą niższe. W zebranych do tej pory plonach najgorzej sytuacja wygląda w zbiorze żyta gdzie wydajność na słabszych glebach wyniosła tylko 1-1,5t/ha -  na co w dużej mierze wpływ miały majowe susze, choć w pojedynczych przypadkach osiągnięto też zbiór żyta na poziomie 5t/ha. Zbiory jęczmienia ozimego 2,5-4t/ha, pszenżyto 3 -5t/ha, pszenica 3-6t/ha. Rolnicy udzielający odpowiedzi na razie wstrzymują się ze sprzedażą z uwagi na niskie ceny. Najbliższe skupy  oferują następujące ceny brutto: Młyn w Proboszczowicach – pszenica konsumpcyjna 850zł, pszenica paszowa 800zł, żyto 500zł, pszenżyto 600zł,  Młyn „Kłos” w Poddębicach – pszenica paszowa 750zł, żyto 535zł, owies 620zł, pszenżyto 610zł.

Jak informują rolnicy z powiatu jarocińskiego to w przypadku jęczmienia ozimego zostały jeszcze pojedyncze plantacje do skoszenia, a dotychczasowe plony wynoszą od 3 do 6 t/ha, natomiast cena w skupie jest na poziomie 600 – 620 zł/t. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku rzepaku – gdzieniegdzie do zbioru pozostały niektóre plantacje – do tej pory plony rzędu 2 – 4t/ha, a cena od 1950 – 2000 zł/t. Na terenie powiatu jarocińskiego nie rozpoczęto żniw w przypadku pszenicy i pszenżyta.  Z kolei w powiecie krotoszyńskim żniwa jęczmienia ozimego zakończono w 100% - jak dodają rolnicy plonowanie było na poziomie od 4 do 7 t/ha, a skupy oferują cenę 600 zł/t. Jeżeli chodzi o plony rzepaku to kształtują się na poziomie 2,5 – 4 t/ha, przy cenie 1950 zł/t. Rozpoczęto także zbiory pszenicy, gdzie pierwsze plantacje plonowały ok 5t/ha. Prace żniwne w powiecie kaliskim są znacznie spowolnione przez lokalne przelotne opady deszczu, które okresami mają charakter burzowy. Warunki te utrudniają efektywne przeprowadzanie żniw i negatywnie wpływają na jakość ziarna. Tegoroczne plony zboża wykazują znaczne zróżnicowanie w zależności od lokalizacji i warunków pogodowych. Średni plon jęczmienia wynosi od 3 do 6 ton z hektara, średni plon rzepaku wynosi od 3 do 4,5 ton z hektara, średni plon żyta wynosi od 3 do 5 ton z hektara. Jest to znacznie mniej niż oczekiwano, co budzi niepokój wśród rolników. Aktualne ceny skupu zboża to: jęczmień: 680 - 720 zł za tonę, rzepak 1800 – 2000 zł  za tonę, żyto: 600 zł za tonę. Rolnicy  zgłaszają, że częste opady deszczu spowodowały wtórną wegetację chwastów w zbożach oraz, że  ziarno jest mniejsze i ma gorszą jakość niż w poprzednich latach, co obniża jego wartość na rynku zbóż.

Opracowanie:

Biuro WIR