Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kwestii redukcji populacji dzików

Miniterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dn. 13 marca 2018 r. udzieliło odpowiedzi, na wniosek samorządu rolniczego, w sprawie kwestii redukcji populacji dzików. Zasady gospodarki łowieckiej w tym właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego, odstrzału redukcyjnego, zastępczego, rocznych planów łowieckich określają przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2017 r. poz., 1295 z późn. zm.)

Stosownie do ww. ustawy gospodarka łowiecka prowadzona jest w obwodach łowieckich przez dzierżawców lub zarządców m. in. w oparciu o roczne plany łowieckie i wieloletnie łowieckie plany hodowlane.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie, naczelnym organem administracji rządowej w zakresie łowiectwa jest Minister Środowiska. Natomiast, o ile ww. ustawa nie stanowi inaczej, administrację w zakresie łowiectwa, co do zasady sprawuje samorząd województwa.

W związku z powyższym redukcja populacji dzików prowadzona jest w sposób ciągły w ramach planowej gospodarki łowieckiej na terenie całego kraju oraz dodatkowo poprzez odstrzał sanitarny dzików, na obszarach, na których występuje ASF lub które są bezpośrednio zagrożone jego wystąpieniem.

W celu ułatwienia odstrzałów sanitarnego w resorcie rolnictwa opracowano ustawę z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. poz. 1521), której głównym celem jest usprawnienie realizacji odstrzału sanitarnego na obszarach, na których ASF występuje lub które są bezpośrednio zagrożone jego wystąpieniem.

Zgodnie z ww. ustawą możliwe jest dopuszczenie do polowań osób, posiadających uprawnienia, a nie będących członkami koła łowieckiego działającego na danym terenie, do wykonywania odstrzału sanitarnego zwierząt. Możliwość wyznaczenia dodatkowych osób pozostawiono w dyspozycji Polskiego Związku Łowieckiego. Pozwala to na przeprowadzenie odstrzału sanitarnego przy zachowaniu wszelkich zasad bezpieczeństwa, zarówno w zakresie prowadzenia polowania, jak również ograniczenia nadmiernego, niekontrolowanego ruchu myśliwych w obwodach łowieckich, w których choroba występuje.

W ustawie wprowadzono również możliwość wypowiedzenia urnowy dzierżawy, dla dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich, nie stosujących się do nakazów i zakazów nałożonych na nich zgodnie z przedmiotową ustawą, co ma przyczynić się do tego, aby nakazany odstrzał sanitarny był skutecznie wykonywany.

Jednocześnie ww. ustawa wprowadziła możliwość uzyskania, na wniosek organu Inspekcji Weterynaryjnej, od Polskiego Związku Łowieckiego, dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego informacji niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych zwierząt dotyczących:

1) zwierząt łownych, w szczególności o liczbie zwierząt łownych występujących na danym obszarze oraz szacowanej zmianie stanu liczebnego tych zwierząt w danym okresie,

2) planów łowieckich i wykonania tych planów - w formie i terminie określonych w tym wniosku.

Stosownie do art. 45 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt powiatowy lekarz weterynarii w przypadku zagrożenia wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, w drodze rozporządzenia - aktu prawa miejscowego, może nakazać odstrzał sanitarny zwierząt na określonym obszarze, w tym nakazać dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich odstrzał sanitarny zwierząt wolno żyjących (dzikich).

Jednocześnie analizując problemy jakie napotyka Inspekcja Weterynaryjna w trakcie zwalczania afrykańskiego pomoru świń została opracowana i wydana ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2017 r. poz. 50).

Ww. ustawa wprowadza m.in. zmiany w ustawie z dnia 9 czerwca 1997 r. — Prawo łowieckie. Zmiany w ww. ustawie mają m.in. na celu:

* uregulowanie kwestii wykonywania polowania w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody, aby usprawnić oraz ujednolicić zasady wykonywania odstrzału redukcyjnego na terenie obszarów objętych ochroną, w oparciu o art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134);

* uregulowanie kwestii wprowadzenia zmian do rocznego planu łowieckiego oraz zmianę wieloletniego planu hodowlanego, które dotychczas były regulowane w akcie wykonawczym do przedmiotowej ustawy;

* nałożenie obowiązku współpracy organów samorządowych z dzierżawcami obwodów łowieckich, w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, w tym afrykańskiego pomoru świń;

* umożliwienie dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich dokarmiania zwierzyny, po uzgodnieniu miejsca wykładania karmy z właścicielem, posiadaczem lub zarządcą gruntów, jeżeli nie powoduje to zagrożenia epizootycznego. Dokarmianie przestaje być obligatoryjne, jak dotychczas, a przyjmie formę fakultatywną;

* wprowadzenie sankcji dla dzierżawcy obwodu łowieckiego, tj. utraty obwodu łowieckiego, co daje wprost instrument pozwalający Polskiemu Związkowi Łowieckiemu (PZŁ) wyciągać konsekwencje w stosunku do kół łowieckich nie dostosowujących się do wytycznych Państwa, za które odpowiada Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego; 

* wprowadzenie normy, która umożliwi wykonywanie działań polegających na redukcji dzików w terenach miejskich bez użycia broni palnej, a także zapewni bezpieczeństwo publiczne; 

* nakładanie sankcji gdy dochodzi do uniemożliwienia wykonywania polowania.

Ponadto, zostały opracowane rekomendacje działań dotyczących zminimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa ASF na tereny dotychczas wolne od ASF na terytorium RP. Zgodnie z ww. rekomendacjami Minister Środowiska został zobligowany do redukcji zagęszczenia dzika do poziomu 0,1 os./km2 oraz zmodyfikowania w tym zakresie wieloletnich łowieckich planów hodowlanych.

Dla Ministra Infrastruktury i Budownictwa zostały wskazane zadania, z niezwłocznym terminem realizacji, polegające na:

1. zamknięciu przepustów dla zwierzyny dzikiej wzdłuż autostrady A2 od Warszawy do węzła w Strykowie oraz na autostradzie Al od węzła w Strykowie do Torunia;

2. zamknięciu przejść dla zwierząt dzikich na autostradach A2 od Warszawy do węzła w Strykowie oraz A 1 od węzła w Strykowie do węzła Lubicz;

3. zamknięciu przepustów nad autostradą A 1 na dodatkowym odcinku od Gdańska (węzeł Rusocin) do Torunia.

Zgodnie z informacją z Ministerstwa Infrastruktury prace związane z realizacją ww. rekomendacji są w toku.

Ponadto, Minister Finansów, w ramach nowelizacji ustawy budżetowej na 2018 r. został zobligowany do zabezpieczenia środków finansowych na stworzenie nowych etatów w Inspekcji Weterynaryjnej oraz podniesienia uposażeń dla zatrudnionych w Inspekcji Weterynaryjnej.