Konferencja „Polska wieś i polskie rolnictwo - 20 lat w UE”

Droga do integracji

Minister przypomniał, że aktywnie uczestniczył w procesach dostosowawczych naszego rolnictwa do wymogów Unii Europejskiej.

– W mojej ocenie mogliśmy przystąpić do UE już w 1994 roku, kiedy wszedł w pełnym zakresie Układ Stowarzyszeniowy, ale nie było jedności politycznej ówczesnych liderów – stwierdził szef resortu rolnictwa.

– Ten cały okres nie był jednak zmarnowany – dodał minister.

Minister zwrócił uwagę, że przemiany w rolnictwie przebiegły szybko. Sprawnie został przyjęty cały unijny dorobek prawny dotyczący obszaru rolnictwa oraz powstały nowe instytucje: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencja Rynku Rolnego.

Podkreślił przy tym ogromną zasługę w tych przemianach doradców, naukowców i instytucji pozarządowych. Dzięki temu proces wstąpienia do Unii Europejskiej przebiegał spokojnie i sprawnie, choć oczywiście było wiele obaw.

– Zmiany następowały szybko. Powiało nowościami, nowym podejściem do rolnictwa. Jestem przekonany, że ten okres czeka jeszcze na pewne analizy, aby w pełni ocenić minione 20 lat – podkreślił minister Czesław Siekierski.

Przypomniał ponadto o najważniejszych osobach, które wówczas były zaangażowane w procesy dostosowawcze, takich jak: wicepremier, minister rolnictwa Jarosław Kalinowski oraz późniejsi wiceministrowie Jerzy Plewa i Władysław Piskorz.

Minister zwrócił też uwagę na znaczenie prac wykonanych wówczas przez dwie sekcje analiz Fundacji Programów Pomocy FAPA, kierowanych przez Jerzego Plewę i Władysława Piskorza.

Obecność w Unii Europejskiej

– Szybko zapomina się o tym, co się wydarzyło w ciągu tych 20 lat – zwrócił uwagę minister Czesław Siekierski i podkreślił duże znaczenie, które w tym czasie odgrywały we wsparciu gospodarstwa rolnych dopłaty bezpośrednie.

– Wówczas była inna wartość euro, inne plony, inna wydajność – przypomniał szef resortu rolnictwa.

– Natomiast dzisiaj inne jest znaczenie dopłat i potrzebne są zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej – dodał minister.

Oceniając naszą 20-letnią obecność w Unii Europejskiej, szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę na rozwój eksportu rolnego.

– W ciągu 20 lat obecności w EU nastąpił 10-krotny wzrost wartości naszego eksportu rolnego. Bez obecności w Unii Europejskiej nie bylibyśmy w stanie spożytkować tego, co produkujemy – stwierdził minister Czesław Siekierski.

Przyszłość

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że bardzo ważne jest wypracowanie wniosków na przyszłość.

– Największy problem mamy dalej z wieprzowiną. Kiedyś byliśmy dużym jej producentem, a dziś jesteśmy importerem – powiedział minister Siekierski.

Wspomniał o rozmowach z protestującymi rolnikami i roli zespołów tematycznych, które powinny wypracować propozycje rozwiązań w celu określenia kierunków działań w poszczególnych sektorach, w ujęciu bieżącym, średniookresowym oraz strategicznym.

Zwrócił przy tym uwagę, że niezbędne jest nowe spojrzenie na statystykę, na szczegółowe analizy właściwe dla obecnej sytuacji.

– Procesy zachodzące na rynkach rolnych trzeba śledzić, trzeba zacząć robić inne zestawienia i analizy, bo to jest zupełnie inna sytuacja, jeśli chodzi o przyszłość. Musimy określić: Jakie będą nowe, wspólne, wieloletnie ramy finansowe od 2028 roku? Jakie będą priorytety uwzgledniające problem zmian klimatycznych i ich wpływ na gospodarkę? – stawiał pytania minister.

Przypomniał, że zmienia się wymiar finansowy Wspólnej Polityki Rolnej i spada jego udział w ogólnym budżecie Unii Europejskiej.

Minister zwrócił też uwagę na zmiany zachodzące na obszarach wiejskich, na zmiany w strukturze ludności. Podkreślił rosnące znaczenie migracji z miast na wieś, co szczególnie dotyczy większych ośrodków.

Kolejnym problemem do rozwiązania jest według ministra Siekierskiego kwestia dzierżaw ziemi.

– Pracujemy nad ustawą o dzierżawie. Obecnie właściwie nie mamy rozeznania, jaka skala ziemi jest dzierżawiona, a chcemy, żeby ci, co tę ziemię będą uprawiać, mogli korzystać formalnie z dopłat do paliwa, jak i z różnych form pomocy, np. z tytułu wystąpienia niekorzystnych zjawisk klimatycznych, jak gradobicie czy susza – powiedział minister.

– Dlatego zadaję naukowcom pytania: Jaka będzie wieś, jakie będzie rolnictwo i w jakim kierunku pójść, aby racjonalne wykorzystać środki? – podkreślił szef resortu rolnictwa.

Dotyczy to m.in. instrumentów rynkowych w integracji pionowej, powiązania rolników z przetwórstwem i handlem.

Kolejną kwestią do rozwiązania będą według ministra Siekierskiego zmiany pokoleniowe i brak następców w dużych, dobrych gospodarstwach.

– Zapytałem ostatnio rolnika o jego ocenę tych 20 lat członkostwa w UE. Odpowiedział: Wie pan, myśmy dużo zyskali, dokonały się duże zmiany i my to doceniamy, ale my się boimy przyszłości. I o tej właśnie przyszłości musimy rozmawiać – podkreślił minister Czesław Siekierski.