Na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego Komisja Europejska wydała decyzję umożliwiającą Polsce skorzystanie z odstępstw od niektórych obowiązków w ramach zazielenienia tj. ugorów i międzyplonów. Ma to związek z dotkliwą suszą, jaka wystąpiła w Polsce i w innych krajach członkowskich w 2019 roku. Odstępstwa mają na celu zwiększenie dostępności pasz na obszarach dotkniętych klęską suszy.
Aby derogacje mogły mieć zastosowanie, państwa członkowskie zostały zobowiązane do wskazania obszarów, które zostały dotknięte klęską suszy. Obszary te zostały wyznaczone przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG) na podstawie kryterium deficytu klimatycznego bilansu wody (KBW) w poszczególnych gminach Polski w okresie od 1 kwietnia do 31 sierpnia. Jako obszary dotknięte klęską suszy, wskazano gminy z deficytem KBW poniżej – 200 mm (rys.). Oznacza to, że rolnicy posiadający grunty na tych obszarach będą mogli skorzystać z niżej wymienionych derogacji.
W ramach pierwszego odstępstwa grunty ugorowane będą uznawane za odrębną uprawę w ramach dywersyfikacji upraw oraz za obszar proekologiczny (EFA), nawet jeżeli grunty te były wypasane lub przeznaczane do celów produkcyjnych. Odstępstwo nie dotyczy gruntów ugorowanych z roślinami miododajnymi deklarowanych do EFA.
W przypadku międzyplonów, za obszary EFA będą uznawane międzyplony utworzone z pojedynczej uprawy należącej do traw lub innych zielnych roślin pastewnych, zamiast dotychczas obowiązkowej mieszanki składającej się z co najmniej z dwóch gatunków roślin. Ponadto za międzyplony EFA uznawane będą również uprawy roślin ozimych, uprawiane w plonie głównym z przeznaczeniem na pasze dla zwierząt lub wypasanie.
Dodatkowo rolnicy, którzy w celu wypełnienia praktyki EFA wysiali międzyplon ścierniskowy, ale ze względu na suszę nie mogli wykonać jego wysiewu w optymalnym agrotechnicznym terminie, będą mogli skrócić okres utrzymywania międzyplonu ścierniskowego do 6 tygodni pod warunkiem, że na gruntach tych będą wysiane rośliny ozime.
Szczegóły dotyczące derogacji oraz wykaz obszarów dotkniętych w 2019 r. klęską suszy zostaną określone w rozporządzeniach zmieniających rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu oraz w sprawie obszarów uznawanych za obszary proekologiczne oraz warunków wspólnej realizacji praktyki utrzymania tych obszarów. Projekty ww. rozporządzeń są obecnie na etapie uzgodnień i konsultacji.
