W związku z wdrażaniem od stycznia 2023 r. znaczącej reformy Wspólnej Polityki Rolnej i Krajowego Planu Strategicznego (KPS), Wielkopolska Izba Rolnicza wspólnie z Wielkopolskim Oddziałem Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Poznaniu zorganizowała cykl „Wielkopolskie Fora Rolnicze – Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi”, w ramach którego odbyło się 31 spotkań informacyjno-szkoleniowych o zasięgu powiatowym. Patronat nad forami objął Wicepremier, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk oraz Wojewoda Wielkopolski Michał Zieliński. Celem spotkań było przybliżenie rolnikom nowych zasad, w oparciu o które będą mogli ubiegać się o wsparcie dla swoich gospodarstw. Była to pierwsza tak szeroko zakrojona akcja informacyjna, dotyczącą tej tematyki i, co warto zaznaczyć, innowacyjna w skali kraju, gdyż tylko w Wielkopolsce instytucje pracujące na rzecz rolnictwa podjęły się wspólnej organizacji tego typu spotkań.
Inauguracyjne forum dobyło się 16 stycznia br. w powiecie nowotomyskim, następnie organizowane były spotkania w kolejnych powiatach Wielkopolski. Cały cykl został podsumowany na forum powiatu pleszewskiego, które odbyło się 1 marca br. w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Marszewie. Fora cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony rolników, którzy ze spotkania na spotkanie coraz liczniej w nich uczestniczyli. W sumie we wszystkich spotkania wzięło udział 5.720 rolników, działaczy samorządu rolniczego i organizacji rolniczych oraz uczniów i studentów kierunków rolniczych.
„Wielkopolskie Fora Rolnicze – Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi” były w głównej mierze poświęcone tematowi Krajowego Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, zgodnie z którym rolnicy będą od tego roku składali wnioski o dopłaty bezpośrednie. Krajowy Plan Strategiczny stanowi zasadniczą zmianę w podejściu do płatności obszarowych. W ramach tego dokumentu obowiązuje nowa, wzmocniona warunkowość, jak również tzw. ekoschematy, czyli dobrowolne, roczne zobowiązania rolnika do stosowania praktyk korzystnych dla klimatu, środowiska oraz dobrostanu zwierząt. Informacje przekazywane na spotkaniach będą miały decydujące znaczenie dla sytuacji finansowej rolników w nadchodzących latach. Przesłaniem dla organizatorów forów było to, aby przed rozpoczęciem naborów rolnicy zostali dobrze poinformowani o wszystkich możliwościach, z jakich mogą skorzystać. W większości ten cel został zrealizowany, choć niestety z uwagi na brak rozporządzeń wykonawczych, nie były znane wszystkie szczegóły realizacji poszczególnych działań. Z biegiem czasu pojawia się jednak coraz więcej informacji, które precyzują obowiązki rolników i, co równie ważne – sposób ich egzekwowania.
Przebieg wszystkich spotkań był zbliżony. W pierwszej części spotkania specjaliści z WIR, WODR oraz ARiMR przedstawili prezentacje na temat Krajowego Planu Strategicznego, w tym najważniejsze informacje dotyczące ekoschematów (materiały informacyjne prezentowane podczas spotkań zostały zamieszczone na stronie internetowej www.wir.org.pl w zakładce „Wielkopolskie Fora Rolnicze”). Z ramienia wielkopolskiego samorządu rolniczego prelegentami byli: Grzegorz Wysocki, Andrzej Przepióra, Barbara Idczak, Czesława Klonowska, Mirosława Żurek, Elżbieta Bryl, Paweł Dopierała, Kornel Pabiszczak, Michał Pawliczuk, Maria Schubert, Paweł Bydałek oraz Rafał Sobczak. W każdym spotkaniu uczestniczył także przedstawiciel Zarządu WIR i to Członkowie Zarządu, z Prezesem Piotrem Walkowskim na czele, byli bardzo często moderatorami forum. Przedstawiciele WIR omawiali kontekst zmian Wspólnej Polityki Rolnej – od Planu Mac Sharry’ego, po założenia Europejskiego Zielonego Ładu, czyli obecnej perspektywy, która ukierunkowuje działania rolnika na rzecz praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu, czy też dobrostanu zwierząt. Reprezentant Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego przedstawiał temat warunkowości oraz ekoschematów, a o wnioskach i harmonogramie naborów opowiadał przedstawiciel Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Po części prelekcji przedstawicieli organizatorów, uczestnicy spotkań mieli możliwość zadawania pytań, które w zdecydowanej większości dotyczyły warunków, jakie będą musieli wypełnić w ramach poszczególnych ekoschematów oraz w jaki sposób kontrolowana będzie ich realizacja. Odpowiedzi niestety nie zawsze mogły być precyzyjne, ze względu na brak zatwierdzonych przepisów wykonawczych. Podczas dyskusji uczestnicy spotkań poruszali także aktualne problemy w rolnictwie, związane z tragiczną sytuacją na rynku zbóż oraz ogłoszonymi dopłatami do zbóż, upadającą branżą trzodziarską, drastyczną obniżką cen na rynku mleka, czy też sytuacją na rynku nawozów i innych środków do produkcji rolnej. Poruszane były także kwestie związane z nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz wysokością emerytur rolniczych. Podczas spotkań obecny na nich Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej – Piotr Walkowski przedstawiał informacje o interwencjach Izby oraz o proponowanych rozwiązaniach ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Poruszano także kwestię szkoleń z zakresu stosowania środków ochrony roślin. Przypomniano o konieczności aktualizacji swoich kwalifikacji, które trzeba będzie uzupełnić najpóźniej 30 dni po zniesieniu stanu zagrożenia epidemiologicznego. Ten sam termin będzie dotyczył uzupełnienia badań technicznych opryskiwacza.
Podczas spotkań Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej – Piotr Walkowski zaznaczał, że zmiana warunków przyznawania płatności wymusza na rolnikach wcześniejsze przygotowanie się do składania wniosków. W nowej perspektywie bardziej uważniej trzeba będzie pilnować, aby struktura upraw w gospodarstwie spełniała nowe podwyższone normy. Jeśli rolnicy będą korzystać z usług doradczych, to będzie konieczność wcześniejszej wizyty u doradcy, gdyż wypełniając wnioski w ostatniej chwili można przeoczyć pewne kwestie i nie skorzystać z dopłat w pełni. Aby ułatwić rolnikom proces dostosowania się do nowych norm, Wielkopolska Izba Rolnicza udostępniła na swojej stronie kalkulator „Wyliczenia - GAEC 7/8 i zróżnicowanie upraw”, który w szybki sposób zweryfikuje czy planowana struktura upraw jest zgodna z wymogami. W drugim kalkulatorze „Wyliczenia płatności dla gospodarstw” można z kolei obliczyć orientacyjną wysokość płatności w swoim gospodarstwie. Oba kalkulatory dostępne tutaj.
Zmiany, które czekają rolników podyktowane są realizacją celów środowiskowych i klimatycznych, dotyczących łagodzenia zmian klimatu oraz wspierania zrównoważonego rozwoju i ochrony zasobów naturalnych. Rolnicy podczas forów zwracali uwagę na pogarszające się warunki produkcji, niezrozumienie dla znaczenia produkcji rolniczej i zagrożenia związane ze zbyt szybkim tempem wprowadzania zmian. Zadawali także konkretne pytania dotyczące praktycznej realizacji obowiązków, jakie niesie za sobą wypełnianie poszczególnych ekoschematów. Należy mieć nadzieję, że uwagi rolników zostaną wzięte pod uwagę w trakcie prac nad szczegółowymi przepisami wprowadzającymi nowe zasady dopłat. Pytania i uwagi, na które nie udało się uzyskać odpowiedzi podczas spotkań zostały zebrane i przekazane do odpowiednich instytucji. Otrzymane odpowiedzi zostaną opublikowane na stronie internetowej WIR w zakładce „Wielkopolskie Fora Rolnicze”.
Tematykę tegorocznych spotkań pn. „Wielkopolskie Fora Rolnicze – Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi” zdominowały zmiany w WPR, jednak w spotkaniach uczestniczyli także przedstawiciele pozostałych instytucji i organizacji rolniczych (m.in.: KRUS, WIORiN, KOWR, Inspekcja Weterynaryjna, COBORU, OSCh-R, Wody Polskie, PIP, itp.). Część z nich przygotowało stoiska informacyjne, gdzie uczestnicy spotkań mogli zasięgnąć porad w indywidualnych sprawach. W spotkaniach uczestniczyli także przedstawiciele Banków Spółdzielczych, Banku BNP Paribas oraz Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW”, którzy prezentowali swoją ofertę skierowaną do rolników. Patronat medialny nad cyklem spotkań objęły redakcje: TVP 3 Poznań, Radia Poznań, Głosu Wielkopolskiego, Top Agrar Polska, Tygodnika Poradnika Rolniczego, Siewcy Wielkopolskiego, Poradnika Gospodarskiego, Wieści Rolniczych oraz portalu Agrokonsument.pl.
W organizację poszczególnych spotkań zaangażowani byli Przewodniczący i Delegaci Rad Powiatowych WIR, Kierownicy Biur Powiatowych WIR oraz pracownicy powiatowych oddziałów ARMIR i WODR. Organizację forów wsparły lokalne samorządy, szkoły rolnicze, Koła Gospodyń Wiejskich i organizacje wiejskie. W spotkaniach, oprócz wielkopolskich rolników, uczestniczyli także parlamentarzyści, samorządowcy, uczniowie i nauczyciele kierunków rolniczych, a także doradcy rolniczy.
Zarząd Wielkopolskiej Izby Rolniczej składa serdeczne podziękowania współorganizatorom cyklu „Wielkopolskie Fora Rolnicze – Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi”, a także wszystkim partnerom i instytucjom, które wsparły organizację spotkań. Dziękujemy prelegentom i przedstawicielom instytucji, którzy omawiali prezentacje oraz odpowiadali na pytania uczestników. Dziękujemy wszystkim rolnikom, którzy aktywnie uczestniczyli w spotkaniach i dzielili się swoimi pytaniami i wątpliwościami. Należy mieć nadzieję, że uwagi rolników zostaną wzięte pod uwagę w trakcie prac nad szczegółowymi przepisami, wprowadzającymi nowe zasady dopłat bezpośrednich.
Opracowanie:
Biuro WIR
Źródło
Wielkopolska Izba Rolnicza
http://www.wir.org.pl/
