„W ramach ekoschematów na rzecz klimatu i środowiska obejmujących między innymi płatności do obszarów z roślinami miododajnymi chcę wysiać nasiona chwastów w dużych ilościach. Gdzie mam kupić nasiona takich roślin w kategorii kwalifikowane albo standard? Czy można zasiać i uprawiać na nasiona np. chabra bławatka, czarnuszki albo ostropestu plamistego? Czy mogę kupić nasiona powszechnie obecne w ogłoszeniach i zgłaszać je do kwalifikacji, albo sam kwalifikować ?.”
Takie pytania zadają rolnicy pracownikom Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa czy to telefonicznie, czy też poprzez komunikator społecznościowy.
Zacznijmy jednak od początku…
Ekoschematy czyli interwencja w formie płatności bezpośrednich, w ramach których za realizację praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, rolnicy mogą otrzymać dodatkowe środki. Są to roczne płatne praktyki dostosowane do warunków i potrzeb krajowych, ale poddane ocenie przez Komisję Europejską w realizacji celów środowiskowych i klimatycznych. Zwiększenie żyzności gleby, racjonalne nawożenie, poprawa jakości plonów czy różnorodność biologiczna w produkcji rolnej to promowane w ekoschematach praktyki przekładające się na dochody rolników.
Celem płatności jest zachęcenie rolników do tworzenia obszarów z roślinami miododajnymi. Obszary te stanowić będą długotrwałe, różnorodne i bezpieczne źródło pożytku dla pszczoły miodnej i innych dzikich owadów zapylających, co z kolei przyczyni się do ochrony różnorodności biologicznej.
Przepisy ustawy o nasiennictwie (1) dotyczące rejestracji, wytwarzania materiału siewnego, oceny tego materiału oraz kontroli obejmują wyłącznie gatunki wymienione w obwieszczeniu MRiRW (2) oraz odmiany gatunków roślin uprawnych tradycyjnie uprawianych na terytorium Polski.
Nasiona chabra bławatka, czarnuszki, ostropestu plamistego czy innych gatunków z wykazu roślin miododajnych (3) nie podlegają ww. przepisom, dlatego w ofertach nie znajdzie się ich kwalifikowanego materiału siewnego, natomiast kategoria standard odnosi się do materiału siewnego roślin warzywnych. Materiał kategorii standard spełnia wymagania w zakresie wytwarzania i jakości dla tej kategorii, jest wytworzony z materiału matecznego, elitarnego lub kwalifikowanego przez zachowującego odmianę i przez niego oceniony, a przeznaczony jest do celów innych niż produkcja materiału siewnego.
Jednakże nasiona kwiatów ozdobnych zgodnie z przepisami nasiennymi traktowane są jako materiał siewny – a dokładniej materiał rozmnożeniowy roślin ozdobnych. Materiał taki nie posiada kategorii kwalifikowany ani kategorii standard.
Jeżeli nasiona takich gatunków jak chaber bławatek, czarnuszka czy inne z wykazu gatunków roślin miododajnych byłyby uprawiane na potrzeby własnego gospodarstwa i nie wprowadzane do obrotu jako materiał siewny, to nie podlegają ustawie o nasiennictwie i nie zachodzi potrzeba wpisu do ewidencji dostawców.
Natomiast jeżeli podmiot zamierza uprawiać i wprowadzać nasiona do obrotu z przeznaczeniem jako materiał siewny, to należy skontaktować się z właściwym wojewódzkim inspektorem ochrony roślin i nasiennictwa w celu zgłoszenia prowadzenia działalności i uzyskania wszelkich niezbędnych w tym temacie informacji.
- Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz.U. 2021 r. poz. 129);
- Obwieszczenie MRiRW w sprawie wykazu gatunków roślin, których odmiany podlegają rejestracji, oraz których materiał siewny może być wytwarzany, oceniany i kontrolowany (Dz. Urz. z 9 września 2021 r. poz. 76);
- Rozporządzenie MRiRW w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz.U. 2023 r. poz. 493).
Źródło
Państwowa Inspekcja Ochrony
Roślin i Nasiennictwa
http://piorin.gov.pl/
