Rolnictwo w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju

Na posiedzeniu w dniu 24 stycznia 2018 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat polityki państwa w zakresie rolnictwa i rozwoju wsi zawartej w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Informację przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Ryszard Zarudzki. Minister poinformował, że w Strategii zapisano 16 programów strategicznych, nadzorowanych przez resort rolnictwa oraz 5 programów, realizowanych przy współpracy z innymi resortami. Mówił również o wytypowaniu 12 perspektywicznych branż w wymiarze eksportu, wśród których znajduje się branża pn. Polskie specjalności żywnościowe.

Dla zrównoważonego rozwoju ważne jest m.in. właściwe gospodarowanie gruntami, zaopatrzenie w wodę, jakość życia na obszarach wiejskich, stabilizacja dochodów rolniczych, tworzenie pozarolniczych miejsc pracy, program rozwoju hodowli roślin.

Ponadto utworzono 16 wojewódzkich zespołów, które opracują własne programy rozwoju, uwzględniające mocne i słabe punkty oraz wykorzystanie wszelkich źródeł finansowania z perspektywą do roku 2030. W resorcie rolnictwa w tym celu utworzono m.in. Zespół ds. aktualizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 (2030).

Komisja rozpatrzyła informacje na temat ujęcia problemów wsi i rolnictwa w strategiach zintegrowanych, które przekazali przedstawiciele Ministerstwa Energii, Ministerstwa Infrastruktury >>>, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego >>>, Ministerstwa Obrony Narodowej >>>, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej >>>, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji >>> oraz Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju >>>.

W zakresie współpracy między ministerstwami przedstawiciele resortu rolnictwa uczestniczą w pracach międzyresortowych zespołów ds. aktualizacji strategii: ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Transportu 2020, ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego, ds. Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego, ds. Polityki Ekologicznej Państwa, ds. Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego oraz ds. Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki.

Ministerstwo Energii działa w trzech obszarach wiążących się z obszarami wiejskimi. Istotną jest Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko z perspektywą do 2020 r., którą zastąpi zapewne Polityka Energetyczna Polski i Polityka Ekologiczna Polski. Będzie analizowana skuteczność planowania energetycznego w województwach, możliwość zwiększenia roli samorządów w kształtowaniu bezpieczeństwa energetycznego. Rozpoczęto analityczne prace nad likwidacją ubóstwa energetycznego i poprawą stanu sieci energetycznych na obszarach wiejskich. Istotnym obszarem działania jest też energetyka rozproszona.

Resort infrastruktury m.in. zgłosił propozycję projektu do paktu dla obszarów wiejskich – Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019. Program przewiduje udzielenie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych w zakresie budowy, przebudowy, remontu dróg powiatowych i gminnych. Ponadto, resort przygotowuje nowelizację ustawy o publicznym transporcie zbiorowym; przepisy mają dotyczyć m.in. usprawnienia działania transportu publicznego na obszarach wiejskich, zapewnienia spójności komunikacyjnej kraju poprzez eliminowanie białych plam transportowych.

Przedstawiciel resortu kultury omówił Strategię Rozwoju Kapitału Społecznego (współdziałanie, kultura, kreatywność) do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, która będzie zaktualizowaną wersją Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020. Zaktualizowana strategia we wszystkich obszarach ma objąć szereg działań, adresowanych również do mieszkańców terenów wiejskich, będzie to m.in. wzmacnianie roli kultury w budowaniu tożsamości i postaw obywatelskich. Zakłada się wykorzystanie do tych celów głównie narzędzi z obszaru edukacji, sportu, kultury i dziedzictwa narodowego, ekonomii społecznej i solidarnej oraz polityki w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego.

Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej za istotny uważa m.in. program aktywizacji zawodowej rolników oraz osób związanych z rolnictwem dla potrzeb pozarolniczego rynku pracy, z wykorzystaniem instrumentów finansowanych ze środków polityki spójności, PROW 2014-2020 oraz krajowych instrumentów rynku pracy. Celem projektu jest aktywizacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa na pozarolniczy rynek pracy. W resorcie trwają prace analityczne nad rozszerzeniem definicji osoby bezrobotnej, aby umożliwić rejestrację w powiatowych urzędach pracy jako osób bezrobotnych rolników, mających gospodarstwa rolne do 5 ha przeliczeniowych; dziś limit wynosi 2 ha przeliczeniowe. Oznaczałoby to możliwość objęcia tych rolników działaniami z promocji zatrudnienia, które wspierają przy zakładaniu działalności gospodarczej, oferują pomoc przy znalezieniu zatrudnienia czy uzupełnieniu wykształcenia. Byłaby to pomoc dla rolników, którzy nie rezygnując z gospodarstwa szukają dodatkowego źródła zarobku poza rolnictwem.

Podczas dyskusji przedstawiciele strony społecznej i posłowie mówili m.in. o: problemach związanych ze sferą transportu i budowy dróg; ASF; energii odnawialnej; awaryjności linii przesyłowych; szansach Polski na produkowanie żywności wysokiej jakości; braku rzetelnej strategii zintegrowanej; rewitalizacji zespołów parkowo-pałacowych i dworów, także z przeznaczeniem na domy opieki dla ludzi starszych; problemach z zatrudnianiem pracowników sezonowych; kwestiach pozwoleń na budowę obiektów gospodarczych. Zarzucono też, że w omawianych strategiach jest za mało konkretów, a plany cechuje zbyt duży stopień ogólności.

Poseł Robert Telus (PiS) zaproponował wystosowanie dezyderatu do Prezesa Rady Ministrów, żeby w tworzonej obecnie Strategii znalazły się wszystkie istotne kwestie, dotyczące kierunków rozwoju rolnictwa.