Wprowadzenie obowiązkowej opinii izb rolniczych do projektów studium zagospodarowania przestrzennego gminy – nieuzasadnione

Zarząd KRIR, przekazując wniosek zgłoszony podczas II Walnego Zgromadzenia Mazowieckiej Izby Rolniczej, zwrócił się do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie zmian w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zakresie uzyskania wiążącej opinii wojewódzkiej izby rolniczej do projektów studium zagospodarowania przestrzennego gminy.

Samorząd rolniczy zwrócił się o dokonanie zmian w aktualnie obowiązujących przepisach prawa, polegających na wprowadzeniu zmian w Ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zakres proponowanych zmian to zobowiązanie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzenia studium, o wystąpienie o opinie dotyczącą, rozwiązań przyjętych w projekcie studium w zakresie zagospodarowania gruntów rolnych i leśnych w tym obszarów wymagających zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne oraz kierunków i zasad kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej do wojewódzkiej izby rolniczej.

Proponowana zmiana wymaga rozszerzenia zapisów art. 11 ust.6) ustawy o pkt. n) ustawy jw. o zapis:

n) wojewódzkiej izby rolniczej w zakresie zagospodarowania gruntów rolnych i leśnych w tym obszarów wymagających zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne oraz kierunków i zasad kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej.

Wprowadzenie tego rozszerzenia spowoduje, ze opinia izby rolniczej będzie wiążąca na podstawie art. 11 ust. 9) ustawy jw., który brzmi:

„9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień"

Jednocześnie poinformowano, że w obecnym stanie prawnym wojewódzkie izby rolnicze nie mają umocowania do wydawania opinii do projektów Studium Zagospodarowania Przestrzennego Gminy na podstawie art. 5a.1. ustawy o izbach rolniczych, ani innych ustaw, gdyż Studium nie jest projektem prawa miejscowego. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest dokumentem określającym politykę przestrzenną gminy, którego ustalenia są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

W odpowiedzi na wniosek samorządu rolniczego, minister infrastruktury i budownictwa poinformował, że wprowadzenie obowiązku występowania przez organy administracji samorządowej do określonego samorządu zawodowego o wiążącą opinię odnośnie projektowanych dokumentów planistycznych nie wydaje się zabiegiem uzasadnionym. Z kolei ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późń. zm) zwana dalej „u.p.z.p” nie jest aktem prawnym właściwym do ewentualnego wprowadzania regulacji w tym zakresie.

Resort rolnictwa poinformował, że podmiotami wymienionymi w art. 11 pkt 6 lit. a - m u.p.z.p. są organy i służby państwowe. Wojewódzkie izby rolnicze są, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1079, z późn. zm.) dalej „u.i.r”, jednostkami organizacyjnymi samorządu rolniczego będącego, podobnie jak np. prawnicy, czy też lekarze, samorządem zawodowym. Są, one uprawnione do opiniowania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin — dalej „studia", na podstawie art. 11 pkt 10 u.p.z.p. Zgodnie z tą regulacją wójt, burmistrz albo prezydent miasta ogłasza w prasie miejscowej, przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu. Ogłoszenie to następuje przynajmniej 7 dni przed dniem wyłożenia/publikacji, a samo wyłożenie i publikacja dokonywane są na okres co najmniej 21 dni. W tym czasie organizowana jest także publiczna dyskusja dotycząca rozwiązań proponowanych w opiniowanym dokumencie.

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa przekazało zatem informację, że nie widzi potrzeby wprowadzania w u.p.z.p. przepisów stwarzających uprzywilejowaną pozycję wybranej grupie podmiotów spoza administracji publicznej, podczas opiniowania aktów planistycznych. Takie właśnie uprzywilejowanie byłoby efektem wprowadzenia zaproponowanej przez Krajową Radę Izb Rolniczych zamiany.

Resort budownictwa zwrócił także uwagę na przepis art. 5a ust. 1 u.i.r, zgodnie z którym organy administracji rządowej w województwie oraz organy samorządu terytorialnego zasięgają opinii właściwej miejscowo izby rolniczej o projektach aktów prawa miejscowego dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych (z wyjątkiem przepisów porządkowych). Zdaniem Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, w przypadku podjęcia decyzji o wprowadzeniu obowiązku zasięgania opinii izb rolniczych odnośnie studium, powinien być on analogicznie zawarty właśnie w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych. Podkreślenia wymaga, iż, jak już wspomniane zostało na wstępie, nie jest uzasadnione nadawanie tego rodzaju opinii charakteru wiążącego.