W dniu 14.01.2016 r, w Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, odbyło się spotkanie przedstawicieli Komisji Europejskiej z doradcami i rolnikami, poświęcone programom rozwoju obszarów wiejskich, w ramach rocznego spotkania przeglądowego dla PROW 2007-2013 dla Polski, dotyczącego również kwestii związanych z PROW 2014-2020. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Komisji Europejskiej Panowie: Michael Pielke Kierownik Jednostki odpowiedzialnej w Komisji Europejskiej za programy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, Zbigniew Fąfara i Robert Wolski oraz przedstawiciel MRiRW.
Pan Szczepan Zalewski - Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie otworzył spotkanie i przywitał przybyłych gości.
Pan Michael Pielke dziękując za gościnę podkreślił, że polski PROW 2014-2020 został zaakceptowany w Brukseli jako pierwszy, jego realizacja trwa rok i jest to dobry moment, żeby zapoznać się z funkcjonowaniem tego programu.
Pan Zbigniew Fąfara poinformował uczestników spotkania, iż przybyli przedstawiciele KE są odpowiedzialni za wdrażanie PROW 2014-2020 i byli odpowiedzialni za PROW 2007-2013 z ramienia UE, a z ramienia MRiRW za wdrażanie przedmiotowych programów odpowiedzialne są 63 osoby, tym samym jako moderator przeszedł do części merytorycznej.
Głos zabierali uczestnicy, podejmując kwestie odnoszące się do PROW 2014-2020:
- W odczuciu rolników niekorzystne są limity/bariery (finansowe i powierzchniowe) ograniczające możliwość ubiegania się o środki unijne. W szczególności dotyczy to gospodarstw, które korzystając z PROW 2007-2013 rozwinęły się, natomiast w obecnym okresie programowym nie mają możliwości skorzystania z pomocy.
- Zbyt niskie jest wsparcie dla grupy odbiorców w dziedzinie przedsiębiorczości i mikroprzedsiębiorstw.
- Brak dostępu do środków dla uczestników systemów jakości żywności, tych którym minął 5 letni staż korzystania ze wsparcia z PROW 2007-13.
- W działaniu Premia dla młodych rolników oprócz wieku i wykształcenia dodano barierę w postaci wielkość ekonomiczna gospodarstwa (SO) - aby skorzystać ze wsparcia powinna być nie mniejsza niż 13 tys. euro i nie większa niż 150 tys. euro. Problem pojawia się w przypadku zakupu gospodarstwa, które ma niskie SO, celem powiększenia własnego, co w konsekwencji obniża wartość ogólną SO. Jako utrudnienie w dostępie do tego działania wskazywano również fakt, że z działania może skorzystać tylko rolnik, a nie małżonek rolnika. Efektem niekorzystnych zmian był mały nabór w ramach tego działania.
- Dla beneficjentów korzystających ze wsparcia w ramach działania Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej konieczność podlegania ubezpieczeniu społecznemu na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych (ZUS) stanowi duże utrudnienie.
- Zgłoszono postulat, aby sporządzanie planów nawozowych w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego, pakiet rolnictwo zrównoważone dotyczyło roku gospodarczego, a nie kalendarzowego. Wskazano niemożność skorzystania z w/w działania przez rolników nadal realizujących na swoich działkach zobowiązanie rolnośrodowiskowe w PROW 2007-2013.
Uczestnicy zgłosili również uwagi do KE:
Zbyt skomplikowane wnioski i rozbudowana dokumentacja. Wnosili o wyraźne zaznaczenie odpowiedzialności (UE czy MRiRW) za podejmowane działania w zakresie funduszy unijnych, co utrudni przerzucanie tejże odpowiedzialności z instytucji na instytucję. Prosili o wyraźne zapisy w wytycznych, kto może być odbiorcą/ beneficjentem działań. Według uczestników istniejąca tylko jedna możliwość złożenia poprawek w PROW 2014-2020, jest bardzo ograniczającym i utrudniającym posunięciem. Apelowali o przeniesienie działań dotyczących konieczności przeprowadzenia postępowań wynikających z Ustawy prawa zamówień publicznych (w trybie ofertowania) z etapu wniosku o płatność na etap składania wniosku o przyznanie pomocy.
Przedstawiciele KE zwrócili uwagę na zagadnienia jak niżej:
Programy są negocjowane i są wynikiem uzgodnień stron - UE jak i Polski. Programy konstruowane są po przeprowadzeniu audytów oraz po uwzględnieniu uwag z poprzednich okresów programowych. Na PROW 2014-2020 przyznanych jest mniej środków finansowych w porównaniu z poprzednim okresem programowym. Limity określane są na podstawie priorytetów, aby móc podzielić środki na wszystkie działania. Tendencją jest wspieranie małych gospodarstw, które nie mogą konkurować z dużymi i w nowym okresie programowym takie wsparcie zostało uwzględnione.
Wsparcie dla mikroprzedsiębiorstw zostało przeniesione do polityki spójności.
Ideą UE jest wspomóc rozwój gospodarstwa na tyle, aby po 5 latach wsparcia, mogło rozwijać się samodzielnie, dlatego uniemożliwiono ponowne wsparcie po upływie 5 lat związania z działaniem w odniesieniu do uczestników systemów jakości żywności.
Dla wszystkich krajów członkowskich realizowana jest tendencja do wspomagania rolników zakładających gospodarstwa. Polska wśród krajów członkowskich ma największą liczbę młodych rolników. Ważną kwestią jest, aby młodym rolnikiem stała się osoba, która po upływie 5 lat, będzie mogła dalej prowadzić gospodarstwo, jako zdeterminowana, posiadająca warunki i wiedzę do prowadzenia gospodarstwa w dalszym okresie bez wsparcia. Przedstawiciele KE podkreślili, aby rzetelnie informować o możliwości skorzystania ze wsparcia, a w szczególności o warunkach jakie rolnik musi spełnić na wstępie lub jakie i jak musi spełnić w dalszej perspektywie.
Założeniem przy działaniach inwestycyjnych jest ażeby gospodarstwa były żywotne na pewnym poziomie i ten poziom określany jest przez poszczególne kraje członkowskie.
Podsumowanie
Uczestnicy dobrze ocenili możliwość korzystania z PROW 2007-2013, program spełnił oczekiwania odbiorców, był dobrze dopasowany do wymogów beneficjentów. Natomiast PROW 2014-2020 jest bardzo skomplikowany i posiada duże ograniczenia. Nie należy traktować wszystkich rolników jednakowo, ze względu na fakt, iż rolnicy prowadzący produkcję zwierzęcą, muszę spełnić więcej stawianych im wymagań, jak również ponoszą wyższe koszty.
Zmiany do PROW 2014-2020 można wprowadzać raz w roku, uwagi powinny być zgłaszane pisemnie drogą oficjalną, ze stosowną argumentacją. Najdłużej trwają ustalenia na poziomie kraju, po przesłaniu do KE procedury trwają ok. 2 miesięcy.
Źródło
Centrum Doradztwa Rolniczego
http://cdr.gov.pl/